GS Lý Chánh Trung sinh năm 1928, thuộc thế hệ trí thức Việt Nam nổi tiếng ở hải ngoại từ thời chống Pháp.
Có mặt tại tang lễ, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu cùng GS Nguyễn Quốc Thái (hai người bạn gắn bó với GS Lý Chánh Trung trong thời kỳ làm báo) nấc nghẹn. “Tôi thực sự bất ngờ và chưa thể nào chấp nhận được. Chỉ nghĩ đến thôi mà chảy nước mắt” - GS Nguyễn Đình Đầu khóc thành tiếng.
Ngồi cạnh đó, GS Nguyễn Quốc Thái chia sẻ rằng với ông, sự ra đi của GS Lý Chánh Trung là một mất mát quá lớn vì những năm tháng gắn bó với nhau ở tờ báo Sống Đạo khiến ông không thể nào quên. “Mọi thứ cứ nghẹn ứ lại. Ba anh em từng một thời gắn bó với nhau, giờ thì một người đã đi xa, chỉ còn lại hai người chúng tôi thôi!” - ông xúc động.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu nhớ kỷ niệm lần đầu hai ông gặp nhau tại Thư viện quốc gia Pháp. Lúc đó ông học ở Pháp, còn ông Lý Chánh Trung học cử nhân ở Bỉ, sang Pháp chuẩn bị làm tiến sĩ. Cả hai ông đã cùng nhau viết một số bài báo về thời kỳ này nhằm ủng hộ cách mạng Việt Nam và chống chiến tranh.
Nhóm học sinh-sinh viên ngày xưa được GS Lý Chánh Trung (thứ ba từ trái sang) dẫn dắt đến thăm GS vào cuối năm 2015. Ảnh: TƯ LIỆU
Cuối năm 1954, ông Lý Chánh Trung về Sài Gòn, sau đó làm đổng lý văn phòng Bộ Quốc gia Giáo dục của chính quyền Sài Gòn.
“Khoảng năm 1962, giới Công giáo tiến bộ chống chiến tranh của chúng tôi tại Sài Gòn có tổ chức ra một tờ báo dành cho giáo dân, tên là Sống Đạo, do Lý Chánh Trung làm chủ bút, tôi làm giám đốc” - ông Nguyễn Đình Đầu nói.
Sau năm 1975, GS Lý Chánh Trung là ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, phó chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM, đại biểu Quốc hội ba khóa VI, VII, VIII.
Ông Phan Công Trinh, một học trò của GS, nhớ về người thầy đáng kính của mình: “Hồi đó thầy dạy tôi môn triết học ở ĐH Văn khoa. Nhắc đến thầy là nhắc đến một con người yêu nước, một người trí thức chân chính, có tình nghĩa và luôn gắn bó với phong trào học sinh-sinh viên”.
Bà Quế Hương, cũng là một học trò của GS, thì ngậm ngùi: “Tôi học khóa 1963-1967 và gắn bó với thầy trong nhiều phong trào. Những năm tham gia phong trào đấu tranh của học sinh-sinh viên, thầy luôn ủng hộ và sát cánh cùng chúng tôi. Thầy là một người đầy tâm huyết với đất nước, với tuổi trẻ. Thầy từng nhắc: “Nghề nghiệp cũng là một sứ mệnh”. Lời thầy là lời khuyên hữu ích để tôi lựa chọn đường đi của mình”.
5 giờ 50 ngày 13-3, GS Lý Chánh Trung (SN 1928) đã qua đời ở tuổi 89 tại nhà riêng ở TP.HCM sau khoảng một tháng nằm bệnh với chứng viêm phổi tái phát. Lễ động quan, di quan được tổ chức vào lúc 9 giờ sáng 15-3. Sau đó, an táng tại Nghĩa trang hoa viên Bình Dương. |