Thời gian gần đây, tôi phát hiện chồng tôi ngoại tình với một người phụ nữ khác, việc này đã kéo dài hai năm và họ còn mua nhà để sống chung. Vậy xin hỏi chồng tôi và cô gái kia có bị xem là vi phạm pháp luật?
Bạn đọc Nguyễn Thị Thu Dung (Bến Lức, Long An)
TS Huỳnh Tấn Đạt, Phó Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước TP.HCM, trả lời: Một trong những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình là tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng, vợ chồng bình đẳng. Trong thời kỳ hôn nhân, nam/nữ không được kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác.
Theo Thông tư liên tịch 01/2001, ngoại tình được xem là hành vi chung sống như vợ chồng trái pháp luật, vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng. Theo đó, chung sống như vợ chồng là việc người đang có vợ hoặc đang có chồng chung sống với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà lại chung sống với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ một cách công khai hoặc không công khai nhưng cùng sinh hoạt chung như một gia đình.
Việc chung sống như vợ chồng thường được chứng minh bằng việc có con chung, được hàng xóm và xã hội xung quanh coi như vợ chồng, có tài sản chung, đã được gia đình, cơ quan, đoàn thể giáo dục mà vẫn tiếp tục duy trì quan hệ đó...
Tùy theo mức độ, người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc hình sự về hành vi vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng.
Về hành chính, Điều 48 Nghị định 110/2013 sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 67/2015 quy định phạt tiền 1-3 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau:
- Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;
- Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác;
- Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ.
Về hình sự, theo Điều 182 BLHS, người có hành vi vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.
- Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn;
- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.
Nếu hành vi vi phạm dẫn đến làm cho vợ, chồng hoặc con của một trong hai bên tự sát hoặc đã có quyết định của tòa án hủy việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó thì người vi phạm bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.
Từ các quy định vừa nêu, trong trường hợp trên, chồng chị Dung và cô gái đã vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng và có thể bị xử phạt hành chính. Về hình sự, chỉ có thể truy cứu trách nhiệm hình sự nếu chị chứng minh được việc ngoại tình của chồng chị làm rạn nứt tình cảm vợ chồng và dẫn đến ly hôn hoặc khi chồng chị đã bị xử phạt hành chính về hành vi ngoại tình nhưng vẫn tiếp tục vi phạm.
Mặt khác, nếu muốn xác định người phụ nữ đang chung sống cùng chồng chị Dung có vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng hay không thì cần chứng minh người này đang có chồng hoặc chưa có chồng nhưng biết chồng chị đã có gia đình.
Tuy nhiên, nếu chị Dung vẫn mong muốn giữ gìn hạnh phúc gia đình thì chị nên có những trao đổi cùng chồng để tìm ra nguyên nhân rạn nứt tình cảm và tìm cách giải quyết êm thấm.
