Ngày 5-4, Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy tổ chức Hội nghị phát triển mạng lưới cộng tác viên vận động hiến tặng mô, tạng tại miền Nam và trao quyết định thành lập Chi hội vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam tại BV Chợ Rẫy.
PGS-TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, cho biết VN đã thực hiện ghép tạng lần đầu tiên cách đây 32 năm, đến nay đã ghép 8.365 ca, số lượng này còn hạn chế.
Từ năm 2010, VN bắt đầu ghép tạng từ người cho chết não, số lượng ghép mới tăng lên. Năm 2023, số ca ghép tạng tăng gấp 4 lần so với cách đây 10 năm (2013).
Tuy nhiên công tác hiến, ghép tạng tại Việt Nam vẫn đang phát triển sau thế giới 50 năm. Ở các nước Châu Âu và Bắc Mỹ, tỉ lệ hiến tạng từ người chết não rất cao, hơn 90% tạng hiến lấy từ người chết não, chết tim.
Tại một nước Đông Nam Á như Thái Lan, dù số lượng ghép tạng chưa được 700 ca/năm nhưng tính riêng năm 2022, có đến 547 ca ghép thận từ người cho chết não, bằng số lượng ghép tất cả các loại tạng từ người chết não của VN trong vòng 13 năm.
Trong khi đó, số người hiến tạng tại VN vẫn còn thấp, chủ yếu từ người cho sống (chiếm 94%), còn tạng hiến từ người chết não thì rất thấp, chỉ chiếm 6%. Nguyên nhân chủ yếu do người dân còn định kiến về “một cái chết toàn thây”.
“Hiện nay các BV ghép tạng hoạt động kém hiệu quả chủ yếu không phải do không làm được mà do tỉ lệ chết não hiến tạng quá thấp, không có nguồn tạng hiến. Ngoài ra hiến tạng từ người cho sống có rất nhiều vấn đề phát sinh, khiến các BV nản, dừng chương trình ghép tạng” - ông Hệ nói.
TS-BS.CKII Nguyễn Tri Thức, Giám đốc BV Chợ Rẫy, Trưởng Chi hội vận động hiến tặng mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam tại phía Nam, chia sẻ: Tại các nước phát triển, việc hiến tạng đã trở nên khá phổ biến. Tuy nhiên, tại VN vẫn còn nhiều người dân chưa hiểu hết ý nghĩa cao đẹp này.
Trong khi đó, cả nước đang có hàng chục nghìn người đang chờ được ghép mô, tạng để duy trì sự sống. Để thay đổi những suy nghĩ này cần có sự ủng hộ của xã hội và các cơ quan chức năng, góp phần đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ về bản chất, ý nghĩa to lớn của việc hiến tạng.
Trung tâm điều phối hiến ghép tạng Quốc gia một tuần qua đã tổ chức chương trình đào tạo bốn ngày để phát triển mạng lưới tư vấn viên hiến ghép tạng, tập huấn việc chẩn đoán chết não, hồi sức, công tác chuẩn bị lấy tạng hiến ghép cho bệnh nhân.
Công tác vận động đã được thực hiện rất lâu nhưng chưa hệ thống hóa từ Trung ương đến địa phương và còn mang tính chất tản mác. Do đó, việc thành lập Chi hội tại BV Chợ Rẫy là cánh tay nối dài cho mạng lưới điều phối hiến ghép tạng quốc gia, góp phần tạo ra nguồn tạng phong phú, đáp ứng nhu cầu điều trị của bệnh nhân.
Theo ông Thức, việc tăng cường các hoạt động truyền thông nhằm nâng cao hiểu biết, thay đổi thái độ, thu hút sự quan tâm ủng hộ của các cấp, ngành, cũng như các tầng lớp dân cư trong cộng đồng là hết sức cần thiết.
“Do đó, chi hội sẽ cố gắng đẩy mạnh và phát triển mạng lưới tư vấn để nhận được nhiều sự hưởng ứng tham gia hiến tặng mô tạng sau khi qua đời của người dân. Từ đó cứu giúp những bệnh nhân không may có chỉ định ghép nhưng không có nhiều cơ hội để nâng cao chất lượng cũng như kéo dài sự sống” - ông Thức nói.
