Ngày 23-9 (giờ New York), mọi ánh mắt tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc (LHQ) đổ dồn về Bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Ri Yong-ho. Nhà ngoại giao hàng đầu của chính quyền Bình Nhưỡng đã thay mặt nhà lãnh đạo Kim Jong-un gửi đi các thông điệp cứng rắn bảo vệ lợi ích quốc gia, phản pháo Tổng thống Mỹ Donald Trump và cảnh báo về khả năng Triều Tiên cho phóng thử tên lửa hạt nhân trên Thái Bình Dương.
Xuất thân danh giá
Sau bài phát biểu của ông Ri, tổng thống Mỹ đã lên mạng xã hội Twitter trực tiếp công kích nhà ngoại giao Triều Tiên. Bỗng chốc cả thế giới phải nhớ đến cái tên Ri Yong-ho, một ngôi sao đang lên trên chính trường quốc tế.
Thế nhưng đối với những nhà quan sát chính trường Triều Tiên, người con trai sinh năm 1954 của Ri Myong-je, biên tập viên của hãng thông tấn nhà nước Triều Tiên KCNA và cựu phó trưởng Ban thư ký của cố lãnh đạo Kim Jong-il, không phải là một ẩn số quá lớn. Thân phụ của ông Ri Yong-ho từng được giao nhiệm vụ quản lý toàn bộ các nơi ở cũng như lịch trình cá nhân của cố lãnh đạo Triều Tiên. Ông Ri được đánh giá nằm trong thế hệ lãnh đạo thứ ba của Triều Tiên, từng tốt nghiệp ngành tiếng Anh tại ĐH Ngoại ngữ Bình Nhưỡng.
Theo trang nghiên cứu Triều Tiên 38 North, ông Ri cũng chính là “học trò” của Kang Sok-ju, Trưởng Ban các vấn đề quốc tế của đảng Lao động Triều Tiên (tính đến tháng 5-2014). Ông Kang, một người họ hàng với cố lãnh đạo Kim Jong-il, cũng là một trong những nhà hoạch định chính sách đối ngoại có kinh nghiệm và sức ảnh hưởng lớn nhất tại Bình Nhưỡng.
Ông Ri Yong-ho (trái)gặp gỡ Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị bên lề Diễn đàn khu vực ASEAN ở Manila (Philippines) tháng qua. Ảnh: REUTERS
Nhà ngoại giao kỳ cựu
Không chỉ có quan hệ tốt trong giới lãnh đạo Triều Tiên, ông Ri Yong-ho còn là một nhà ngoại giao kỳ cựu với kinh nghiệm làm việc tại ba châu lục kể từ khi bước chân vào Bộ Ngoại giao năm 1978, sáu năm trước khi ông Kim Jong-un ra đời. Các chuyên gia đánh giá rằng với vốn kinh nghiệm và tài năng của mình, ông Ri có thể hiểu rõ phía Mỹ cần gì và Triều Tiên muốn gì, từ đó tìm ra một trung điểm để hóa giải tình thế giằng co tại bán đảo Triều Tiên.
Joel S. Wit, nghiên cứu viên cấp cao tại Viện Mỹ-Hàn thuộc Trường Nghiên cứu quốc tế ĐH Johns Hopkins (Mỹ), dự đoán rằng một cuộc gặp gỡ trực tiếp giữa ông Ri Yong-ho và Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson sẽ tạo ra bước đột phá trong vấn đề Triều Tiên. Ông đánh giá cuộc gặp gỡ giữa hai nhà ngoại giao hàng đầu sẽ có thể “phá vỡ vòng xoáy leo thang phản tác dụng” giữa Washington và Bình Nhưỡng.
Học giả của ĐH Johns Hopkins nhận xét: “Ông ấy (Ri Yong-ho) có những kỹ năng ngoại giao đáng kinh ngạc. Không chỉ thông minh, chu đáo và hoạt ngôn, ông còn là một người biết lắng nghe rất cẩn thận, thường đặt ra những câu hỏi sắc bén và chọn lựa cách trả lời rất cẩn thận. Ông vừa có thể nỗ lực tìm hiểu thấu đáo quan điểm của nước khác, lại vừa có thể cứng rắn bảo vệ các lợi ích của Triều Tiên. Quan trọng hơn hết, ông có mối quan hệ rất rõ rệt với giới lãnh đạo Triều Tiên” - Joel S. Wit viết trên tờ The Atlantic.
| Am hiểu người Mỹ Trong gần 20 năm, ông Ri là một trong những nhà ngoại giao nắm vai trò quan trọng trong quan hệ của nước này với Mỹ và là người đối thoại chính với đại diện Mỹ trong các cuộc đàm phán chính thức và không chính thức, theo North Korea Leadership Watch. Năm 2000, ông Ri hộ tống phó nguyên soái Jo Myong-rok, quan chức quyền lực thứ hai ở Ủy ban Quốc phòng Triều Tiên chỉ sau ông Kim Jong-il, công du đến Mỹ. Tại đây, ông đã gặp Tổng thống Mỹ Bill Clinton và Ngoại trưởng Mỹ Madeleine Albright. _______________________________ Ông ấy là một ngoại trưởng có sức ảnh hưởng. Nhìn chung, Bộ Ngoại giao là tổ chức không có nhiều quyền lực ở Triều Tiên nhưng lời nói của ông ấy có trọng lượng. RALPH COSSA, học giả Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS), nhận định về ông Ri Yong-ho |
