Gần đây, nhiều vụ án người tiêu dùng khởi kiện nhà sản xuất, nhà cung ứng dịch vụ vì cho rằng quyền lợi bị xâm phạm.
Đi kiện trong trường hợp này, người tiêu dùng có phải đóng án phí hay không?
Luật sư Lê Doãn Tuấn (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết theo khoản 3 Điều 11 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 về mức thu miễn giảm thu nộp quản lý và sử dụng án phí và lệ phí tòa án thì “Người tiêu dùng khởi kiện vụ án dân sự bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình không phải nộp tiền tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí tòa án theo quy định tại khoản 2 Điều 43 của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”. Cụ thể, Điều 43 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 (đang có hiệu lực) quy định người tiêu dùng khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình không phải nộp tạm ứng án phí, tạm ứng lệ phí tòa án.
Cũng cần nói thêm rằng, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 sẽ có hiệu lực vào ngày 1-7-2024 tới đây cũng kế thừa quy định trên. Cụ thể, Điều 71 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 quy định người tiêu dùng khởi kiện vụ án dân sự bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đại diện cho người tiêu dùng theo ủy quyền khởi kiện vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không phải nộp tiền tạm ứng án phí (lưu ý tiền tạm ứng án phí khác với tiền án phí). Đây là một chính sách dành cho người tiêu dùng là chủ thể yếu thế cần được bảo vệ.
Tuy nhiên, nếu người tiêu dùng khởi kiện yêu cầu toà án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình nhưng yêu cầu của họ không được tòa án chấp nhận thì họ vẫn phải chịu án phí. Điều này được quy định tại khoản 1 Điều 147 BLTTDS năm 2015, đó là đương sự phải chịu án phí sơ thẩm nếu yêu cầu của họ không được tòa án chấp nhận. Đây là nguyên tắc chung áp dụng đối với tất cả các đương sự.
Vì vậy, khi khởi kiện người tiêu dùng sẽ không phải nộp tiền tạm ứng án phí nhưng nếu yêu cầu của họ không được tòa án chấp nhận thì vẫn phải chịu án phí như tất cả các đương sự khác khi khởi kiện mà yêu cầu không được toà án chấp nhận, trừ những đối tượng được miễn án phí theo Điều 12 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14.
