Nhà nước sẽ 'can thiệp sớm' khi ngân hàng bị rút tiền hàng loạt

Chiều 9-5, tiếp tục phiên họp thứ 23, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho hay dự thảo luật gồm 13 chương, với 195 điều. Đáng chú ý, bà Hồng cho hay trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm một số quốc gia, trong đó có trường hợp xử lý khủng hoảng của Silicon Valley Bank và Signature Bank (Mỹ), dự thảo Luật bổ sung quy định về các biện pháp xử lý khi có sự cố rút tiền hàng loạt, gây nguy cơ ảnh hưởng, đe dọa an toàn hệ thống.

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng.

Trường hợp được “can thiệp sớm” là khi một ngân hàng bị rút tiền hàng loạt dẫn đến mất khả năng chi trả. Ngân hàng có lỗ luỹ kế lớn hơn 20% vốn điều lệ và các quỹ dự trữ cũng sẽ vào nhóm này.

“Cho vay đặc biệt” với lãi suất 0% một năm là một trong những biện pháp áp dụng với nhóm này. Cạnh đó, dự thảo bổ sung thẩm quyền NHNN trong việc hạn chế quyền quyết định hoạt động kinh doanh của người quản lý, người điều hành hoặc đình chỉ người quản lý, người điều hành của tổ chức tín dụng có hành vi vi phạm pháp luật.

Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Kinh tế đề nghị rà soát các trường hợp quy định của việc can thiệp sớm để phản ánh đúng bản chất.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, can thiệp sớm theo quy định của dự thảo luật thực chất là xử lý tổ chức tín dụng lâm vào tình trạng khó khăn, thậm chí đứng trước nguy cơ đổ vỡ chứ không phải từ những dấu hiệu cảnh báo khó khăn.

“Các biện pháp can thiệp sớm chưa thấy rõ vai trò, trách nhiệm của cổ đông/thành viên góp vốn để khắc phục vấn đề trong khi sử dụng gián tiếp nhiều nguồn lực của Nhà nước” - ông Thanh nói và đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu rà soát, chỉnh sửa đồng bộ giữa các biện pháp.

Thừa nhận “khoản vay đặc biệt” là biện pháp cần thiết, tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế cho rằng dự thảo Luật chưa quy định cụ thể thời gian áp dụng biện pháp can thiệp sớm, từ đó khó xác định được thời gian của khoản vay này.

Từ nhận định này, cơ quan thẩm tra đề nghị cần làm rõ cơ sở, sự cần thiết, đánh giá tác động kỹ lưỡng việc sửa đổi quy định về lãi suất cho vay đặc biệt là 0%.

“Nhiều ý kiến đề nghị làm rõ trách nhiệm của NHNN và các bên liên quan trong trường hợp không thu hồi được khoản vay đặc biệt” - ông Thanh nói thêm.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh.

Riêng trường hợp ngân hàng bị rút tiền hàng loạt, Ủy ban Kinh tế đánh giá các biện pháp nêu tại dự thảo luật chỉ bao gồm các biện pháp hỗ trợ từ “bên ngoài” (chủ yếu từ NHNN) mà chưa có những biện pháp “tự thân” của tổ chức tín dụng.

Đi kèm với hỗ trợ từ phía NHNN là quy định về việc được phép sử dụng khoản dự phòng rủi ro để xử lý đối với khoản phải thu không thu hồi được phát sinh từ các biện pháp hỗ trợ tổ chức tín dụng. Điều này có thể dẫn đến tâm lý ỷ lại, làm hạn chế động lực phải khắc phục ngay khó khăn trước mắt cũng như có những giải pháp ổn định trong lâu dài của tổ chức tín dụng.

Vì vậy, Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, rà soát, chỉnh sửa nội dung này. Đồng thời làm rõ trách nhiệm theo dõi, kiểm tra, giám sát của NHNN đối với việc triển khai các phương án với tổ chức tín dụng được can thiệp sớm.

Làm rõ trách nhiệm xảy ra các vấn đề của trái phiếu doanh nghiệp và ngân hàng

ĐỨC MINH