Ngày 1-8, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) thông tin nơi đây vừa tiếp nhận điều trị một bệnh nhân nữ (64 tuổi, ngụ Thanh Hoá) bị nhiễm độc nhôm do dùng phèn chua chữa hôi nách trong nhiều năm.
Theo TS-BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai, 2 tháng trước khi nhập viện, bệnh nhân liên tiếp xuất hiện tình trạng ngứa lòng bàn chân, tay, toàn thân mà không có các nốt ban hay sẩn mề đay.
Bệnh nhân đã đi khám nhiều nơi, khám tại cả các chuyên khoa điều trị dị ứng không đỡ.
Với tiền sử sử dụng phèn chua nhiều năm để chữa hôi nách, bệnh nhân được chỉ định xét nghiệm kiểm tra. Kết quả xét cho thấy nồng độ nhôm trong máu và nước tiểu cao hơn mức cho phép. Đặc biệt, chức năng thận của bệnh nhân vẫn bình thường, nghĩa là nồng độ nhôm trong cơ thể tăng không phải do suy thận.
Theo lời bệnh nhân, khoảng 10 năm nay bà thường xuyên sử dụng phèn chua rang lên, tán bột và bôi nách ngày 2 lần để chữa hôi nách. Đây là một mẹo chữa hôi nách dân gian được nhiều người sử dụng, bản thân bà không hề nghĩ đến nguy cơ bị nhiễm độc.
Bệnh nhân may mắn chưa bị tổn thương các cơ quan, suy thận, xơ phổi, nhuyễn xương, các bệnh lý liên quan đến não bộ.
Sau gần một tháng điều trị, hiện tình trạng bệnh nhân đã được cải thiện, xuất viện và uống thuốc ngoại trú, tái khám định kỳ.
Bác sĩ Nguyên cho biết đây là trường hợp rất hi hữu, lần đầu tiên trung tâm tiếp nhận ca nhiễm độc nhôm từ bên ngoài xâm nhập qua da và nguyên nhân lại từ một thứ rất quen thuộc, thông dụng, được sử dụng rộng rãi là phèn chua (muối sunfat kali nhôm).
Trên thực tế, hợp chất nhôm vẫn được sử dụng để bào chế và chữa bệnh như các thuốc bao bọc niêm mạc dạ dày tá tràng để điều trị các bệnh lý dạ dày, chữa mùi hôi cơ thể. Nhôm và các hợp chất của nhôm cũng thường được dùng trong chất phụ gia thực phẩm, trong dược phẩm, trong các sản phẩm tiêu dùng (như đồ dùng nhà bếp) và trong xử lý nước uống (các chất lắng lọc nước…).
Tuy nhiên theo các nghiên cứu, cho đến nay lượng nhôm vào cơ thể từ những nguồn này là không đáng kể, nếu những vật dụng, phụ gia, dược phẩm được sản xuất đúng theo tiêu chuẩn và sử dụng đúng chỉ định, liều lượng.
Nhiễm độc nhôm thường xảy ra trong môi trường lao động nghề nghiệp, các ngành công nghiệp với người hay phải tiếp xúc với nhôm, hít phải bụi nhôm, tiếp xúc và nuốt phải. Những người bị suy thận, chạy thận nhân tạo nguy cơ nhiễm độc nhôm cao hơn.
Khi nhôm vào cơ thể thì tích lũy và gắn chặt ở xương, nên việc đào thải, khai trừ nhôm ra khỏi cơ thể rất khó khăn và mất nhiều thời gian. Cạnh đó, nhiễm độc nhôm gây bệnh thiếu máu nhược sắc hồng cầu giống như bệnh thiếu sắt nhưng chữa không tác dụng, gây chứng nhuyễn xương, bệnh lý não...
Trường hợp bệnh nhân trên dùng phèn chua chữa hôi nách bằng cách rang khô lên và tán bột bôi. Như vậy ở đây hàm lượng nhôm rất cao, lại bôi nhiều năm, có thể không tránh khỏi có lúc da bị viêm, mụn hoặc vết xước,…nên nhôm càng dễ hấp thu vào cơ thể. Đây có lẽ là các lý do dẫn tới nhiễm độc nhôm.
BS Nguyên khuyến cáo với phèn chua, người dân có lẽ không nên bôi kéo dài trên da. Người bị bệnh dạ dày tá tràng nên đi khám và được bác sĩ kê đơn an toàn, không tự dùng các thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày kéo dài, đặc biệt khi có suy thận.
