Nguồn Cobalt 60 (Co-60 là nguồn xạ trị từ xa, khoảng cách từ nguồn phóng xạ đến bệnh nhân là 1,2-1,3 m) dùng để xạ trị bệnh nhân ung thư. Nguồn này có hoạt động rất lớn, rất nguy hiểm nên sử dụng và quản lý phải được tuân thủ nghiêm ngặt và chặt chẽ.
Nguồn phóng xạ Iridium 192 (Ir-192) là nguồn dùng kỹ thuật xạ trị áp sát, phải đưa vào trong cơ thể bệnh nhân, thường điều trị những bệnh phụ nữ hay mắc phải. Trong quá trình điều trị, bác sĩ phải luồn sâu luồng xạ trị vào cơ thể bệnh nhân. Nguồn này mức độ nguy hiểm thấp hơn so với nguồn Co-60.
Lực lượng cưỡng chế đang đo đạc, niêm phong khu vực chứa nguồn phóng xạ. Ảnh: cục thads tp.hcm cung cấp
Sau khi BV đa khoa Phú Thọ ngưng hoạt động đến nay hơn 10 năm thì nguồn phóng xạ Ir-92 đã phân rã xuống mức hoạt độ thấp bởi chu kỳ bán rã của nguồn này chỉ có 72-74 ngày (sau 72-74 ngày, hoạt độ giảm còn một nửa). Nếu Cục An toàn bức xạ và hạt nhân cấp giấy phép vận chuyển và di dời nguồn này thì phí thẩm định và lệ phí cấp giấy phép sẽ được miễn, chỉ thu phí với nguồn Co-60.
Trong khi nguồn Co-60 là nguồn nguy hiểm nên không được để nhiễm vào cơ thể người. Chất phóng xạ của nguồn này được bao gói, che chắn, cô lập trong vỏ chứa bằng thép không gỉ để không được tiếp xúc với môi trường. “Nếu nguồn phóng xạ ra khỏi vỏ bọc bảo vệ, tiếp xúc với con người ở cự ly gần (1 m) trong thời gian 1-2 giờ đồng hồ sẽ bị bỏng phóng xạ, tiếp xúc trong thời gian dài có thể gây tử vong” - ông Giang cho biết.
Nguồn phóng xạ phải đảm bảo luôn nằm trong thiết bị đầu chứa nên khi vận chuyển cần có một container chuyên dụng để che chắn, giữ nguồn phóng xạ ổn định, không xê dịch. Container chuyên dụng vận chuyển nguồn phóng xạ được cấu tạo bởi uran nghèo cùng một lớp chì dùng để che chắn nhằm đảm bảo sự chiếu xạ ra bên ngoài ở mức thấp nhất, an toàn cho con người.
Ông Giang lưu ý: “nguồn phóng xạ được vận chuyển trên xe phải được cố định chắc chắn. trong quá trình vận chuyển, nguồn bức xạ sẽ dao động theo phương thẳng đứng, phương nằm ngang. Vì vậy, quá trình di dời hai nguồn phóng xạ phải có lực lượng cán bộ có năng lực, có chuyên môn để xử lý các tình huống bất trắc”.
