Hồ sơ thể hiện ông Bùi Văn Xoa là một trong bốn bị cáo của vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Kiên Giang.
Theo đó, từ tháng 5 đến tháng 11-2011, bà Huỳnh Thị Quai nói với một số người rằng mình là con cháu của lãnh đạo cấp cao, quen biết nhiều người, có thể mua được sắt thép phế liệu giá rẻ...
Ba lần hủy án sơ thẩm
Tin lời bà Quai, một số đối tác đã chuyển tiền mua hàng nhưng không được giao hàng. Các cơ quan tố tụng kết luận bà Quai đã lừa đảo chiếm đoạt tiền của nhiều người bị hại, ông Xoa và hai người khác là đồng phạm của bà Quai.
Vụ án này đã trải qua chín năm với sáu phiên tòa và ba lần tòa phúc thẩm hủy án để điều tra lại. Xử sơ thẩm lần thứ ba vào tháng 8-2018, TAND tỉnh Kiên Giang đã phạt ông Xoa bốn năm tù. Đặc biệt, trước khi tòa phúc thẩm có quyết định tạm giam ông Xoa để xét xử phúc thẩm lần thứ ba thì ngày 11-2-2019, cơ quan thi hành án hình sự Công an tỉnh Kiên Giang đã cấp giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt bốn năm tù và thả ông Xoa về.
Ngày 7-10-2019, TAND Cấp cao tại TP.HCM xử phúc thẩm lần ba đã tuyên hủy án sơ thẩm để điều tra lại, để đánh giá đúng tính chất hành vi, hậu quả do bà Quai gây ra, cũng như xem xét vai trò đồng phạm của các bị cáo.
Tòa cấp sơ thẩm nhận định ngay từ đầu khi chưa ký hợp đồng mua bán, các bị cáo đã đưa ra những thông tin không đúng sự thật để Quai chiếm đoạt tiền của một bị hại 800 triệu đồng là chưa ổn. Bởi lẽ trên thực tế có ký hợp đồng mua bán sắt và Quai được phân thực hiện hợp đồng này. Vì vậy, theo tòa phúc thẩm, cần làm rõ trước khi ký hợp đồng, các bị cáo đã nảy sinh chiếm đoạt tài sản hay chưa.
Theo lời khai của Quai, sau khi được giao thực hiện hợp đồng, Quai mới nảy sinh ý định chiếm đoạt tài sản bằng việc nói dối để xem hàng ở hai địa điểm khác nhau để lừa bán phế liệu không đúng loại. Vì vậy, cần làm rõ bị cáo Quai nảy sinh ý định chiếm đoạt thì ba bị cáo còn lại có biết được ý định và thủ đoạn gian dối của Quai nhằm chiếm đoạt tài sản hay không.
Cạnh đó, tòa phúc thẩm cho rằng cần làm rõ các vấn đề như bị cáo Quai dùng thủ đoạn gian dối nào để chiếm đoạt tài sản; xem xét, giám định lại chữ ký và xác định đúng người liên quan…
Ông Bùi Văn Xoa vẫn kêu oan sau khi có giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù. Ảnh: CY
Xin làm bị cáo để kêu oan
Ông Xoa trình bày sau phiên tòa sơ thẩm lần ba, ông có kháng cáo nhưng lúc đó đã ngồi tù gần bốn năm, sức khỏe suy yếu. Cạnh đó, cán bộ trại giam nói thời hạn tạm giam sắp bằng mức án bốn năm tù mà tòa sơ thẩm tuyên nếu ông rút kháng cáo sẽ được thả về nhà. “Từ đó tôi rút đơn kháng cáo, chờ ngày được thả về để có cơ hội tiếp tục kêu oan” - ông Xoa nói.
Ngày 11-2-2019, ông được cấp giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt tù, lúc này bản án sơ thẩm chưa có hiệu lực vì ba bị cáo khác và một số bị hại kháng cáo.
Sau khi ra tù, ông Xoa làm đơn gửi cơ quan chức năng kêu oan và tố cáo mình bị dụ cung, bức cung trong quá trình điều tra. Lúc này, ông Xoa biết tin TAND Cấp cao tại TP.HCM đã có quyết định tiếp tục tạm giam ông từ ngày 9-1-2019 đến khi xét xử phúc thẩm xong. Trước khi phiên tòa phúc thẩm lần thứ ba diễn ra, ông Xoa đã gửi đơn xin tòa được làm bị cáo trong vụ án để có cơ hội kêu oan. Tại phiên tòa này, ông Xoa vẫn tham gia với tư cách là bị cáo và kêu oan cho rằng chỉ là người làm công ăn lương theo thời vụ, bị cáo Quai chỉ đạo gì ông làm đó.
Theo ông Xoa, bà Quai và các bị hại đã có quan hệ làm ăn từ trước, việc thỏa thuận giữa các bên và ý định lừa đảo của bà Quai hay các bị cáo khác ông không biết. Hồ sơ cũng thể hiện ông không được hưởng bất kỳ lợi ích gì trong số tiền mà bị cáo Quai đã chiếm đoạt. Vì vậy, việc cơ quan tố tụng quy kết ông giúp sức cho bà Quai là không đúng.
Hồ sơ chỉ quy kết ông nhận 30 triệu đồng của một bị hại chuyển vào tài khoản cá nhân và đã tiêu xài hết nhưng số tiền này ông chuyển theo yêu cầu của bà Quai. Tại các phiên tòa, bà Quai cũng thừa nhận điều này. Lần đối chất mới đây tại cơ quan điều tra (CQĐT), người bị hại này cũng thừa nhận ông Xoa không tham gia với bà Quai để lừa đảo…
Khiếu nại kết luận điều tra mới
Ngày 16-11 vừa qua, CQĐT Công an tỉnh Kiên Giang đã ban hành kết luận điều tra lại, đề nghị VKSND cùng cấp tiếp tục truy tố bà Quai, ông Xoa và hai bị can khác về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Kết luận điều tra xác định Huỳnh Thị Quai là người tổ chức, cầm đầu. Quai dùng nhiều thủ đoạn gian dối như xưng là con cháu của lãnh đạo cấp cao, có mối quan hệ quen biết với nhiều người, có thể mua được sắt thép phế liệu giá rẻ. Khi đối tác chuyển tiền mua hàng thì không được Quai giao hàng, các bị can đã chiếm đoạt hơn 3,5 tỉ đồng. Vụ án được mô tả bằng năm hành vi lừa đảo, trong đó ông Xoa bị quy kết đã giúp sức cho Quai thực hiện hành vi lừa đảo trong hai vụ, chiếm đoạt số tiền hơn 1,225 tỉ đồng.
Quá trình điều tra lại, ông Xoa được cơ quan CSĐT công an tỉnh mời đến ba lần. Khi công an mời đến nhận kết luận điều tra thì ông Xoa có ghi ý kiến vào dưới bản kết luận rằng không đồng tình và tiếp tục kêu oan. Ông Xoa cũng đã làm đơn khiếu nại đề nghị hủy bản kết luận điều tra vì cho rằng trái pháp luật, việc buộc tội ông là thiếu căn cứ. Ông Xoa đề nghị CQĐT phải đình chỉ điều tra đối với ông.
Trả lời đơn khiếu nại, Công an tỉnh Kiên Giang cho rằng vụ án đã kết thúc giai đoạn điều tra và chuyển hồ sơ sang VKSND tỉnh chờ truy tố, xét xử. Vì thế, việc khiếu nại của ông Xoa không thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan CSĐT công an tỉnh.
Tòa phúc thẩm nói gì?
Để hiểu rõ vụ việc, Pháp Luật TP.HCM đã liên hệ với TAND Cấp cao tại TP.HCM, nơi đã ra quyết định tạm giam ông Xoa trước phiên xử phúc thẩm lần thứ ba.
Ngày 23-12, TAND Cấp cao tại TP.HCM trả lời cho biết ngày 11-10-2018 tòa này thụ lý hồ sơ vụ án do có kháng cáo của các bị cáo và bị hại. Quá trình thụ lý, tòa đã ra quyết định tạm giam ngày 11-10-2018 đối với bị cáo Xoa, thời hạn tạm giam là 90 ngày. Ngày 8-1-2019, HĐXX phúc thẩm ra quyết định gia hạn thời hạn tạm giam đối với bị cáo. Ngày 26-10-2018, bị cáo Xoa có đơn xin rút kháng cáo và tòa này có ra thông báo về việc rút đơn kháng cáo.
Theo TAND Cấp cao tại TP.HCM, về nguyên tắc, bản án sơ thẩm có hiệu lực đối với bị cáo Xoa nếu không có kháng cáo, kháng nghị. Trong vụ án này có kháng cáo tăng nặng hình phạt của người bị hại đối với bị cáo Xoa nên bản án sơ thẩm chưa có hiệu lực pháp luật đối với bị cáo Xoa.
Do bản án điều tra chưa đầy đủ nên tòa phúc thẩm hủy bản án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại. Quá trình điều tra, xét xử lại vụ án, căn cứ vào kết quả điều tra mà cơ quan tiến hành tố tụng xác định tư cách tham gia tố tụng đối với bị cáo Xoa. TAND Cấp cao tại TP.HCM cho rằng các văn bản tố tụng của mình đã gửi cho các cơ quan có thẩm quyền theo quy định.
