Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan khẳng định ông sẽ không chịu thua trước yêu cầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump chấm dứt việc mua hệ thống phòng không S-400 của Nga. Thỏa thuận này rất quan trọng đối với tình bạn của Ankara và Moscow.
Bất chấp sự phản đối của Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ - một thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đã nhận lô linh kiện S-400 đầu tiên từ Nga hồi tháng 7.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Ảnh: REUTERS
Sau cuộc gặp hôm 13-11 với Tổng thống Erdogan tại Nhà Trắng, ông Trump nói với báo giới rằng việc Thổ Nhĩ Kỳ mua S-400 đặt ra một số thách thức nghiêm trọng cho Mỹ, song không có thỏa thuận nào đạt được về hạn chế hoặc hủy bỏ thương vụ S-400 này, theo hãng tin RT.
Ông Erdogan ngày 14-11 nói rằng ông Trump đã cố thuyết phục ông rút khỏi thỏa thuận S-400 với Moscow, song ông từ chối.
“Hiện tại chúng tôi có mối quan hệ song phương với Nga. Chúng tôi không thể gạt qua một bên mối quan hệ chiến lược của chúng tôi” - ông Erdogan nói với báo giới trên đường trở về Thổ Nhĩ Kỳ.
“Đề xuất của ông Trump là một hành vi xâm phạm quyền chủ quyền của chúng tôi”, đài NTV của Thổ Nhĩ Kỳ dẫn lời ông Erdogan nói.
Ông Erdogan nói rằng việc Washington yêu cầu Ankara từ bỏ hệ thống phòng không S-400 là “không đúng”.
Ông Erdogan chỉ ra rằng Mỹ đã không có sự phản đối như vậy đối với Hy Lạp khi nước này cũng là một thành viên NATO mua hệ thống phòng không S-300 của Nga năm 1997.
Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cũng tái khẳng định nước này sẵn sàng mua hệ thống phòng không Patriot của Mỹ theo các điều khoản có lợi, song loại bỏ khả năng mua với điều kiện loại bỏ S-400.
Ngoài ra, ông Erdogan chia sẻ rằng ông nhìn thấy một cách tiếp cận tích cực hơn và mang tính xây dựng trong vấn đề Thổ Nhĩ Kỳ muốn mua cả S-400 lẫn tiêm kích tàng hình F-35 của Mỹ.
Tiêm kích F-35A của Mỹ. Ảnh: SPUTNIK
Trước đó, Washington cảnh báo rằng Ankara không thể có cả hai khí tài này, tuyên bố hệ thống phòng không Nga có thể phơi bày những bí mật và nhược điểm của F-35, từ đó Moscow có thể tìm ra cách đối phó. Thổ Nhĩ Kỳ đã bác khả năng xảy ra điều này.
Tổng thống Erdogan nói thêm rằng thay vì đe dọa trừng phạt lẫn nhau vì quyết định của Ankara mua một số vũ khí từ Nga thì Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ nên giải quyết những bất đồng thông qua đối thoại.
Theo hãng tin RT, trước khi sang Mỹ gặp ông Trump, ông Erdogan nói về khả năng mua máy bay chiến đấu của Nga thay vì F-35. Sau cuộc gặp với ông Trump, ông Erdogan cho hay thái độ của ông Trump về giải quyết vấn đề F-35 đã trở nên “tích cực” hơn.
Tuy nhiên, với vấn đề S-400, không có thông tin cụ thể nào được thông báo.
Giải quyết bế tắc S-400
Sau cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Trump thông báo rằng đội ngũ an ninh quốc gia hai nước sẽ sớm bắt đầu thảo luận những cách giải quyết vấn đề của mình liên quan tới hệ thống phòng không S-400, một bước đi mà Ankara đã đề nghị từ lâu.
Hệ thống phòng không S-400 của Nga. Ảnh: SPUTNIK
Trước đó, Mỹ đã phớt lờ lời kêu gọi của Thổ Nhĩ Kỳ thành lập một nhóm làm việc chung có thể giải quyết những lo ngại của Mỹ liên quan tới việc Thổ Nhĩ Kỳ sử dụng S-400. Thay vào đó, Mỹ khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ cần từ bỏ hệ thống phòng không Nga hoặc ít nhất là cho “đắp chiếu” chúng, đồng thời đe dọa dừng bàn giao những tiêm kích F-35 mà Thổ Nhĩ Kỳ đặt mua trước đó.
Mỹ đã thông báo ngừng bàn giao các linh kiện F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ sau khi nước này bắt đầu nhận lô tổ hợp S-400 đầu tiên từ Nga hôm 12-7. Ankara lên án hành động của Washington, nói rằng nước này sẽ không thay đổi quyết định, khẳng định việc mua S-400 là vấn đề an ninh quốc gia của họ.
