Việc lãnh đạo Hamas – ông Yahya Sinwar thiệt mạng trong cuộc đấu súng với lực lượng Israel hôm 16-10 đã giáng một đòn mạnh vào nhóm này.
Ông Sinwar từ lâu đã được coi là một trong những người có ảnh hưởng nhất của Hamas, nắm giữ quyền lực lớn và chủ yếu ẩn náu trong các đường hầm bên dưới Gaza.
Ông Sinwar cũng từng bị Israel giam suốt 20 năm. Trong thời gian trong tù, ông Sinwar đã học tiếng Do Thái và tìm hiểu về văn hóa, xã hội Israel, nắm bắt các tin tức về Israel.
Ông Sinwar cũng được cho là người có quan điểm rất cứng rắn trong cuộc chiến với Israel. Theo tờ The New York Times, nhân vật này không muốn đạt thỏa thuận ngừng bắn với Israel để chấm dứt giao tranh ở Gaza và không muốn thả các con tin bị Hamas bắt trong vụ tấn công ngày 7-10-2023.
Ông Sinwar được xem là người đứng sau các chiến lược quân sự của Hamas tại Gaza. Ông Sinwar cũng đã đảm nhận vai trò là lãnh đạo chính trị của tổ chức từ tháng 7, sau khi ông Ismail Haniyeh bị ám sát tại Iran.
Theo The New York Times, từ lâu, Israel đã đặt việc loại bỏ các nhà lãnh đạo Hamas thành một trong những mục tiêu trong cuộc chiến ở Gaza. Theo đó, lực lượng Israel xem ông Sinwar là một trong những mục tiêu lớn nhất của họ.
Đến nay, Hamas vẫn chưa đưa ra thông tin chính thức về người sẽ thay ông Sinwar đảm nhận vai trò lãnh đạo Hamas. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, Hamas có thể bổ nhiệm một thành viên cấp cao của nhóm này đang sống bên ngoài Gaza để đảm nhận vị trí của ông Sinwar.
Dưới đây là một số nhân vật nổi bật còn lại trong giới lãnh đạo Hamas. Theo The New York Times, những người này được cho là còn sống hoặc vẫn chưa có thông tin cụ thể về tình hình hiện tại của họ.
Ông Khaled Meshal – cựu lãnh đạo chính trị của Hamas
Ông Khaled Meshal sinh ra gần TP Ramallah ở Bờ Tây. Ông Meshal trở thành lãnh đạo văn phòng chính trị của Hamas vào năm 1996, chỉ đạo nhóm này từ xa.
Vào năm 1998, ông Meshal bị các điệp viên Israel tiêm một loại thuốc độc tác dụng chậm khi ông đang ở Jordan, khiến ông hôn mê. Sau đó, Israel và Jordan đã đạt được thỏa thuận và phía Israel chấp nhận cung cấp thuốc giải độc cho ông Meshal.
Trong quá trình hoạt động dưới hàng ngũ của Hamas, ông Meshal đã liên tục chuyển nơi ở đến nhiều nơi tại Trung Đông, từ Kuwait, Jordan, Qatar đến Syria. Ông Ismail Haniyeh kế nhiệm ông Meshal trở thành người đứng đầu văn phòng chính trị của Hamas sau khi ông Meshal từ chức vào năm 2017. Tuy nhiên, ông Meshal vẫn là người có ảnh hưởng quan trọng trong tổ chức của Hamas.
Ông Khalil al-Hayya – phó lãnh đạo Hamas tại Gaza
Ông al-Hayya đang sống tại Qatar. Ông al-Hayya là thành viên cấp cao của Hamas trong nhiều thập niên và là cấp phó của ông Sinwar. Năm 2007, Israel thực hiện cuộc không kích vào nhà ông al-Hayya ở Gaza và giết chết các thành viên trong gia đình ông này. Vào thời điểm đó, ông al-Hayya không có mặt ở nhà.
Sau khi thông tin ông Sinwar thiệt mạng được đưa ra, trong ngày 18-10, ông Al-Hayya cảnh báo rằng Hamas sẽ không thả các con tin còn lại của Israel, nếu Israel không rút lực lượng khỏi Gaza.
Ông Mousa Abu Marzouk – thành viên cơ quan chính trị cấp cao của Hamas
Ông Mousa Abu Marzouk được cho là một trong những người tham gia sáng lập ra Phong trào vũ trang Hồi giáo Hamas. Theo tổ chức nghiên cứu Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, ông Marzouk tham gia lập ra một nhánh của tổ chức Anh em Hồi giáo Palestine – tiền thân của Hamas – tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.
Sau đó, ông Abu Marzouk đến Mỹ và giúp thành lập các tổ chức Hồi giáo, bao gồm những tổ chức ủng hộ người Palestine. Năm 1996, khi đang đảm nhận chức vụ đứng đầu cục chính trị của Hamas, ông Abu Marzouk đối mặt với cáo buộc của Israel về việc tài trợ và giúp tổ chức các cuộc tấn công khủng bố.
Ông Abu Marzouk bị bắt và giam tại một nhà tù ở Mỹ trong 22 tháng do được cho có liên quan hoạt động khủng bố. Sau khi ra tù, ông Abu Marzouk bị trục xuất đến Jordan.
Ông Muhammad Deif – chỉ huy lực lượng quân sự Hamas
Ông Muhammad Deif gia nhập Hamas khi còn là một thanh niên. Ông được cho là một trong những người lập kế hoạch cho các cuộc tấn công ngày 7-10-2023 của Hamas vào Israel.
Năm 2002, ông Muhammad Deif trở thành lãnh đạo của Lữ đoàn Qassam – cánh quân sự Hamas, sau khi lãnh đạo của lữ đoàn này thiệt mạng trong cuộc không kích của Israel. Ông Deif đã chỉ đạo nhiều cuộc tấn công vào Israel, bao gồm loạt vụ đánh bom liều chết vào năm 1996.
Vào tháng 7, lực lượng Israel đã ném bom một khu vực ven biển của Gaza bằng vũ khí hạng nặng nhằm hạ ông Deif. Hàng chục người dân Gaza đã thiệt mạng trong vụ tấn công. Lực lượng Israel sau đó cho biết họ đã hạ ông Deif trong cuộc tấn công. Tuy nhiên, phía Hamas không xác nhận cũng không phủ nhận thông tin trên.
Theo tình báo Israel, ông Deif đứng đầu danh sách những kẻ khủng bố bị truy nã gắt gao nhất của Israel trong nhiều thập niên và bị ám sát hụt 8 lần. Năm 2014, một cuộc không kích của Israel đã giết chết một trong những người vợ và đứa con trai sơ sinh của ông này.
