Trả lời phỏng vấn độc quyền Reuters ngày 27-4, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói thẳng ông không muốn điện đàm với Lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn thêm nữa, vì không tạo rắc rối cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong thời điểm Trung Quốc có vẻ sẽ giúp Mỹ kiềm chế Triều Tiên.
“Vấn đề là tôi vừa thiết lập quan hệ cá nhân rất tốt với Chủ tịch Tập. Tôi thật sự cảm thấy ông ấy đang làm hết sức mình để giúp chúng ta giải quyết một tình huống lớn” – ông Trump nói trong cuộc phỏng vấn tại Nhà Trắng. Tình huống lớn ở đây là đe dọa hạt nhân và tên lửa Triều Tiên.
“Vì lẽ đó tôi không muốn gây khó khăn cho ông ấy lúc này. Tôi nghĩ ông ấy đang thực hiện rất tốt vai trò lãnh đạo và tôi không muốn gây bất cứ cản trở nào. Vì thế chắc chắn là tôi sẽ muốn nói chuyện với ông ấy trước” – ông Trump nói thêm.
Tổng thống Trump trả lời phỏng vấn Reuters tại phòng Bầu dục (Nhà Trắng) ngày 27-4. Ảnh: REUTERS
Trả lời phỏng vấn Reuters trước đó tại Đài Bắc, bà Thái Anh Văn nói rằng bà không loại trừ khả năng sẽ một lần nữa nói chuyện trực tiếp với ông Trump.
“Chúng tôi có cơ hội giao tiếp trực tiếp hơn với chính phủ Mỹ. Chúng tôi không loại trừ cơ hội gọi điện cho Tổng thống Trump, tuy nhiên điều này còn tùy thuộc vào tình hình thực tế cũng như vào sự đánh giá của chính phủ Mỹ về các vấn đề khu vực”.
Theo bà Thái Anh Văn, quan hệ giữa Đài Loan và Mỹ đang tiến triển, và Đài Loan có thể cần mua thêm máy bay chiến đấu F-35 từ Mỹ.
Tháng 12-2016, ông Trump khi đó còn là tổng thống đắc cử đã nhận điện thoại chúc mừng của bà Thái Anh Văn. Đây là lần điện đàm đầu tiên giữa một lãnh đạo Đài Loan và một tổng thống hay tổng thống đắc cử Mỹ trong gần bốn thập kỷ. Sau đó ông Trump còn tuyên bố không muốn ràng buộc Mỹ với chính sách “một Trung Quốc” – xem Đài Loan là một phần của Trung Quốc. Các hành động này làm Trung Quốc nổi giận và cảnh cáo Mỹ.
Tháng 2, ông Trump gọi điện cho ông Tập nói rằng đồng ý tôn trọng chính sách “một Trung Quốc”. Tháng 4, ông Trump tiếp ông Tập tại khu nghỉ mát Mar-a-Lago của mình ở Florida (Mỹ).
Theo Reuters, thái độ từ chối thẳng khả năng nói chuyện lần nữa với bà Thái Anh Văn cho thấy ông Trump hy vọng nhiều thế nào vào sự giúp đỡ của Trung Quốc trong kiềm chế Triều Tiên – được đánh giá là thách thức an ninh lớn nhất của ông Trump hiện nay.
Khi được hỏi về chuyện Đài Loan muốn mua máy bay chiến đấu F-35, ông Trump nói: “Ồ, tôi không được thông báo. Tôi phải suy nghĩ về điều này. Tôi phải bàn với cấp dưới. Họ đã mua rất nhiều thiết bị vũ khí từ chúng tôi”.
Tổng thống Trump tại phòng Bầu dục sau cuộc phỏng vấn với Reuters ngày 27-4. Ảnh: REUTERS
Tháng trước, một số quan chức Mỹ nói với Reuters rằng chính phủ Trump đang cân nhắc bán một gói vũ khí lớn cho Đài Loan, có thể gồm các hệ thống hỏa tiễn và tên lửa chống tàu tiên tiến. Gói bán vũ khí trị giá khoảng 1 tỉ USD, tuy nhiên để hoàn thành cần từ hàng tháng tới cả năm. Tuy nhiên theo các nguồn tin này, thời điểm đó Mỹ không bàn đến chuyện bán máy bay chiến đấu F-35 cho Đài Loan.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc ngày 27-4 tuyên bố kiên quyết phản đối việc bất kỳ nước nào bán vũ khí cho Đài Loan.
