Phim điện ảnh Việt Nam 2023: hơn 1.500 tỷ đồng và những vấn đề phải suy nghĩ

Nhà bà Nữ, Chị chị em em 2, Lật mặt 6, Đất rừng phương Nam, Người vợ cuối cùng… là những dự án điện ảnh đáng nhớ trong năm 2023 với thành tích khủng về doanh thu.

Điện ảnh Việt thu hơn 1.500 tỷ đồng

Năm 2023 được xem là một năm kinh tế khó khăn và ảnh hưởng không ít đến văn hoá, nghệ thuật. Tuy nhiên, so với các năm trước đó, điện ảnh năm 2023 có những điểm sáng với con số doanh thu khủng.

Theo Box Office Việt Nam vào ngày 8-12, phim Người vợ cuối cùng của đạo diễn Victor Vũ đã chính thức cán mốc 100 tỷ đồng và trở thành dự án thứ 6 đạt doanh thu trăm tỷ của điện ảnh Việt Nam trong năm 2023.

Trước đó, từ đầu năm 2023, điện ảnh Việt Nam đã chứng kiến doanh thu cao nhất lịch sử của Nhà bà Nữ (475 tỷ đồng), Lật mặt 6 (272 tỷ đồng), Đất rừng phương Nam (140 tỷ đồng), Siêu lừa gặp siêu lầy và Chị chị em em 2 (121 tỷ đồng).

Ngoài ra, Con Nhót mót chồng cũng đã cán mốc 80 tỷ đồng sau gần 3 tháng ra rạp. Kẻ ẩn danh hiện tại đạt hơn 42 tỷ đồng,

So với những năm trước thì 2023 được xem là kỳ tích của phim điện ảnh Việt bởi theo ông Nguyễn Khánh Dương, nhà sáng lập Box Office Vietnam, đơn vị quan sát phòng vé độc lập, tính đến giữa tháng 12, doanh thu phòng vé Việt là 3.449 tỷ đồng, tăng so với năm ngoái là 2.840 tỷ đồng. Tổng doanh thu top 6 phim Việt ăn khách của năm chiếm 35% "chiếc bánh" thị trường phim rạp trong nước.

Đạo diễn Võ Thanh Hòa cũng nhận xét "Năm 2023 phim Việt ra rạp không nhiều nhưng doanh thu là doanh thu kỷ lục từ trước đến nay cho phim điện ảnh Việt. Điều này chứng tỏ khán giả chưa bao giờ quay lưng với phim Việt nếu đó là một bộ phim đáng xem. Thành ra điều mà những đạo diễn như tôi nên suy nghĩ, học tập và trau dồi là làm sao để phim của mình mỗi ngày càng hay và chỉn chu hơn".

Năm 2023, loạt phim điện ảnh mang yếu tố lịch sử, cổ trang, được chính thức ra rạp. Bên cạnh những dự án do nhà nước đặt hàng như Đào, phở, Piana và Hồng Hà nữ sĩ thì hai dự án điện ảnh được đông đảo khán giả quan tâm chú ý chính là Đất rừng phương Nam (đạo diễn Nguyễn Quang Dũng), Người vợ cuối cùng (Victor Vũ).

Chia sẻ với Pháp luật TP.HCM, nhà sản xuất Hoàng Quân nhìn nhận: "Việc phim mang yếu tố lịch sử, cổ trang ra rạp vào nửa cuối 2023 phản ánh được một thực tế là những nhà làm phim Việt Nam đã bắt đầu nhận ra được giá trị tốt đẹp, thú vị của các chất liệu mang yếu tố văn hóa bản địa. Khán giả cũng vô cùng hào hứng khi những tác phẩm này ra đời".

Những ồn ào, tranh cãi

Một trong những tác phẩm nhận được sự quan tâm của khán giả chính là dự án điện ảnh Đất rừng phương Nam của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng.

Ngay từ lúc ra mắt, tạo hình nhân vật Bác Ba Phi (Trấn Thành đóng) và Võ Tòng (Mai Tài Phến đóng) đã bị nhận xét là không phù hợp với diễn viên. Bên cạnh đó, yếu tố về trang phục, chữ viết trong phim nhận về sự chỉ trích của đông đảo khán giả.

Ngoài ra, phim còn bị khán giả nhận xét là “sai lệch lịch sử” khi đề cao Thiên địa hội và Nghĩa hoà đoàn. Đoàn phim và ê-kíp đã phải chỉnh sửa cụm từ "Nghĩa Hoà Đoàn" thành "Nam Hoà Đoàn", "Thiên Địa Hội" thành "Chính Nghĩa Hội" trong tất cả các câu thoại liên quan tới hai cụm từ này trong phim.

Còn với Nhà bà Nữ, nhiều ý kiến cho rằng phim đã quá lạm dụng việc chửi thề, từ nhẹ dần đến nặng đô. Tiếng chửi của bà Nữ (Lê Giang), Ngọc Như (Khả Như) và cô gái trẻ Nhi (Uyển Ân) được cho là điều được nhớ đến nhiều nhất sau thông điệp của bộ phim.

Nhiều khán giả cho rằng việc lồng ghép các câu chửi thề vào lời thoại nhân vật trong phim để tạo cảm giác đời và chân thật hơn nhưng cũng không ít ý kiến nhận định không phải câu chửi nào cũng mang lại đúng giá trị, mục đích này. Và việc lạm dụng nó làm bộ phim trở nên nặng nề, khó chịu.

Còn với Chị chị em em 2 của đạo diễn Vũ Ngọc Đãng, dù có ý tưởng nhưng chưa thể tạo ra một câu chuyện hấp dẫn, cách khai thác nhân vật hời hợt và tình tiết phim được sắp đặt một cách lộ liễu. Ngoài ra, vấn đề “khoe” cơ thể của Ngọc Trinh xuất hiện liên tục trong phim luôn là câu chuyện được đưa ra để tranh cãi lẫn chỉ trích.

Tương tự, phim mang yếu tố cổ trang Người vợ cuối cùng của đạo diễn Victor Vũ bị cho là dàn trải, thiếu điểm nhấn. Đề tài về thân phận người phụ nữ làm vợ lẽ đã được kể khá nhiều trên phim và điện ảnh. Tuy nhiên, khi chọn lại lối kể này, đạo diễn Victor Vũ vẫn không cho thấy cách kể chuyện mới, lối dẫn dắt không tạo được sự đột phá.

Dù được khen về bối cảnh, trang phục nhưng cách kể chuyện cũng như diễn xuất của một số nhân vật là điểm trừ lớn của phim.

Nhìn chung, phần lớn những dự án điện ảnh mang yếu tố lịch sử, cổ trang mỗi khi ra mắt đều thu hút sự quan tâm và nhận về tranh cãi trái chiều.

Tuy nhiên, theo đạo diễn Bùi Thạc Chuyên cho rằng việc các đạo diễn làm phim lịch sử, phim cổ trang là phức tạp rồi bởi vì rất là khó khi ở Việt Nam này lịch sử được kể trong một cuốn sách, cuốn sách nhưng để có sự xác thực về bằng chứng mang tính nhân học, hiện hữu thì hoàn toàn rất thiếu.

"Do đó khi làm phim lịch sử nhà làm phim và khán giả phải chấp nhận đó là bịa đặt không thể nào có sự chính xác tuyệt đối ở trong việc đó được. Ngay cả Châu Âu cũng vậy, họ có thói quen lưu giữ, sưu tập và họ có tiền bỏ ra nghiên cứu rất kỹ lưỡng nhưng nhiều khi họ cũng phải bó tay.

Bên cạnh đó, nhiều khi nó có chuyện xung đột giữa trí tưởng tượng và yếu tố lịch sử, cho nên đó là một rào cản khá là lớn đối với những người làm phim lịch sử. Chưa kể những việc nghiên cứu như vậy nó đòi hỏi từ viết lách, đếm tiền bạc… khá phức tạp.

Vì thế những người dám làm phim cổ trang, phim mang yếu tố lịch sử như vậy rất là dũng cảm và cần phải được khuyến khích. Nếu vừa làm mà chỉ nhìn thấy những khiếm khuyết thôi và thổi phồng nó lên thành một cái gì đó thực sự là thiếu công bằng" – nam đạo diễn bày tỏ.