Theo hãng tin Reuters, ông Ali Rabiei, phát ngôn viên của chính phủ Iran, ngày 17-11 cảnh báo Mỹ về “phản ứng trí mạng” sau khi có tin Tổng thống Donald Trump đã tham khảo các lựa chọn cho một cuộc tấn công nhằm vào cơ sở hạt nhân chính của Iran nhưng cuối cùng quyết định không làm như vậy.
“Bất kỳ hành động nào chống lại đất nước Iran chắc chắn sẽ phải đối mặt với phản ứng trí mạng” – ông Rabiei nói trong phát biểu được phát trực tuyến trên một trang web chính thức của chính phủ Iran.
Dẫn lời một quan chức Mỹ, Reuters ngày 16-11 đưa tin ông Trump tuần qua đã tham khảo ý kiến của các cố vấn hàng đầu về khả năng tấn công nhà máy làm giàu uranium Natanz của Iran nhưng đã bị họ thuyết phục từ bỏ lựa chọn đó.
Ông Ali Rabiei, phát ngôn viên của chính phủ Iran. Ảnh: MEHR
Một trong những cố vấn được ông Trump tham khảo ý kiến, Ngoại trưởng Mike Pompeo sẽ đến thăm Israel vào ngày 18-11 (giờ địa phương). Israel lâu nay tỏ ý sẵn sàng hành động quân sự nhằm vào đối thủ “không đội trời chung” là Iran.
“Nếu tôi là người Iran, tôi sẽ không cảm thấy thoải mái sau bản tin trên” - Bộ trưởng Năng lượng Israel Yuval Steinitz nói với Reuters. Quan chức này nói thêm rằng ông không biết về các cuộc thảo luận tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng vào tuần trước.
“Điều rất quan trọng là người Iran biết rằng nếu quả thực họ đột ngột tiến tới mức làm giàu cao, theo hướng chế tạo vũ khí hạt nhân, thì họ có khả năng chạm trán với sức mạnh quân sự của Mỹ - và cũng có thể của những nước khác” - ông Steinitz nói với Đài phát thanh quân đội Israel.
Iran tuyên bố chương trình hạt nhân của họ là vì nhu cầu hòa bình. Phát ngôn viên Rabiei cáo buộc Israel tiến hành “chiến tranh tâm lý” chống lại nước Cộng hòa Hồi giáo, theo Reuters. “Cá nhân tôi không đoán trước được khả năng họ (Mỹ) muốn gây mất an ninh trên thế giới và trong khu vực” – ông Rabiei nói.
Kho dự trữ uranium cấp thấp của nước Cộng hòa Hồi giáo hiện gấp hơn 12 lần giới hạn quy định trong thỏa thuận hạt nhân giữa nước này với sáu cường quốc, bao gồm Mỹ, hồi năm 2015. Chính quyền của Tổng thống Trump đã gây tranh cãi khi quyết định rút Mỹ khỏi thỏa thuận này, có tên gọi Kế hoạch Hành động Toàn diện chung (JCPOA), hồi tháng 5-2018.
Quyết định của ông Trump rút Mỹ khỏi thỏa thuận được ký kết thời Tổng thống tiền nhiệm Barack Obama đã nhanh chóng làm gia tăng căng thẳng giữa Washington và Tehran, trở thành chất xúc tác cho một loạt vụ va chạm ở Vịnh Ba Tư.
Hành động gây tranh cãi của ông Trump càng trở nên nghiêm trọng vào đầu năm 2020 sau khi Tổng thống thứ 45 của Mỹ ra lệnh tấn công bằng máy bay không người lái giết chết Tướng Qassem Soleimani - chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Quds thuộc Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran - khi ông này đang ở Iraq.
Cuộc tấn công nhằm vào Tướng Soleimani đã đẩy Mỹ và Iran đến bờ vực chiến tranh. Iran đã trả đũa bằng một loạt cuộc tấn công tên lửa vào lực lượng Mỹ ở Iraq khiến hàng chục người bị thương nặng.
Mỹ và Iran đã tránh được một cuộc xung đột rộng lớn hơn do hậu quả của vụ tấn công hạ sát ông Soleimani, nhưng căng thẳng giữa hai nước vẫn ở mức cao. Cuộc tấn công này cũng khiến Iran từ bỏ hoàn toàn JCPOA hồi năm 2015.
