Một nhà khoa học tham gia chế tạo chất độc thần kinh Novichok đã gửi lời xin lỗi tới chính trị gia đối lập Nga Alexey Navalny, người đang hồi phục sau cái mà phương Tây cho là âm mưu đầu độc ở Berlin (Đức).
Hãng AFP ngày 21-9 đưa tin ông Vil Mirzayanov - nhà hóa học là người đầu tiên tiết lộ việc phát triển chất độc Novichok - bày tỏ trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Dozhd (Nga) vào tối 19-9 rằng ông muốn xin lỗi chính trị gia Navalny sau khi Đức nói rằng họ tìm thấy "bằng chứng rõ ràng" về việc ông đã bị đầu độc bằng Novichok.
Trước đó trong ngày 19-9, ông Navalny đã mô tả các triệu chứng nghiêm trọng của mình sau khi ngã bệnh khi đang trên chuyến bay từ Siberia đến thủ đô Moscow hôm 10-8, bao gồm việc không thể nói thành lời. Chính trị gia đối lập Nga cho biết hiện ông vẫn còn gặp khó khăn khi rót một cốc nước hoặc sử dụng điện thoại.
Ông Vil Mirzayanov. Ảnh: THE TIMES OF ISRAEL
"Tôi gửi lời xin lỗi sâu sắc đến Navalny vì thực tế là tôi đã tham gia vào việc kinh doanh tội phạm này, phát triển chất mà anh ta đã bị đầu độc" – ông Mirzayanov, người hiện đang sống ở Mỹ và đã viết những bài báo đầu tiên về sự phát triển của Novichok hồi đầu những năm 1990, nói trong cuộc phỏng vấn với Dozhd.
Đức cho biết các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm ở ba quốc gia đã xác định ông Navalny đã bị ám hại bằng chất độc Novichok và các chính phủ phương Tây yêu cầu Nga giải thích, theo đài Al Jazeera.
Lời xin lỗi của ông Mirzayanov được đưa ra trong bối cảnh một nhà khoa học khác cùng làm việc với ông này trong chương trình tối mật của Liên Xô trước đây nhằm chế tạo Novichok đã phủ nhận thông tin rằng ông Navalny có thể đã bị đầu độc bằng loại chất độc này.
Cho đến nay, đã có ba nhà khoa học, hiện ở tuổi 70, đưa ra những phát biểu công khai sau khi làm việc trong dự án tối mật của Liên Xô.
Ông Mirzayanov dự đoán rằng chính trị gia Navalny cuối cùng sẽ bình phục. “Ông Navalny sẽ phải kiên nhẫn nhưng cuối cùng thì ông ấy sẽ khỏe lại” - ông Mirzayanov nói và dự đoán nhân vật đối kháng với Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ mất “gần một năm” để hồi phục.
Nhà khoa học Nga cho rằng rất có thể ông Navalny đã bị trúng độc qua đường miệng, do ông dường như lây nhiễm cho người khác.
Điều này nhằm phản bác ý kiến của một nhà khoa học khác từng tham gia chế tạo Novichok, ông Vladimir Uglev. Người này nói với trang web điều tra Proyekt rằng sự sống sót của Navalny cho thấy chính trị gia này chỉ tiếp xúc chất độc qua da.
Nhóm người thân cận với ông Navalny đã thu thập các đồ vật bị vứt bỏ từ phòng khách sạn của chính trị gia này ở TP Tomsk, thuộc vùng Siberia, và gửi chúng cho các chuyên gia Đức, và các chuyên gia này đã phát hiện dấu vết Novichok trên một chai nước đã uống.
Nhà khoa học Nga Leonid Rink, người mà truyền thông Nga cho biết đã làm việc trong chương trình phát triển Novichok, hôm 20-9 đã phản bác những bình luận của ông Mirzayanov.
Nói với hãng thông tấn RIA Novosti, ông Rink cho biết dù làm việc tại cùng một trung tâm nghiên cứu nhưng ông Mirzayanov chỉ là một nhà hóa học "bình thường" và không trực tiếp tham gia vào việc điều chế Novichok.
“Ông ấy không liên quan gì đến việc tạo ra Novichok” – ông Rink nhấn mạnh, đồng thời nói thêm rằng ông Mirzayanov không thể biết "tác dụng sinh học" của nó.
Ông Rink lập luận rằng nếu Novichok được sử dụng đối với ông Navalny, nhân vật đối lập này có thể đã chết.
"Ông ấy (chính trị gia Navalny) sẽ không sống sót nếu đó là Novichok” – ông Rink nói.
