Tính luôn hôm nay (16-1) thì sự việc bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội Mỹ xảy ra đã chín ngày (6-1 giờ Mỹ, tức 7-1 theo giờ Việt Nam). Đó cũng là thời gian mà mọi thứ thay đổi quá nhanh theo hướng tệ đi với Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong bối cảnh nhiệm kỳ ông chỉ còn tính bằng ngày.
Tổng thống Donald Trump bước xuống bục phát biểu khi ông đi thăm bức tường biên giới Mỹ - Mexico ở bang Texas ngày 12-1. Ảnh: AP
Có lẽ bản thân ông Trump cũng không nghĩ trong những ngày cuối ở Nhà Trắng ông lại trở thành tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị luận tội tới hai lần trong nhiệm kỳ. Theo đài NBC News, đây là một kết thúc kịch tính nhưng không ngạc nhiên với ông Trump sau nhiệm kỳ bốn năm gần như mỗi ngày đều xảy ra sự kiện gây tranh cãi.
Ông Trump đang thế nào và nghĩ gì?
Theo thông tin từ hãng AP, mặc sóng gió từ Quốc hội, vẫn không có động thái nào từ Nhà Trắng nhằm tăng sức bảo vệ ông Trump. Hiện văn phòng luật sư Nhà Trắng không hề có một kế hoạch bảo vệ pháp lý, trong khi đó đội ngũ các vấn đề lập pháp phần lớn đã tê liệt. AP cho biết có liên lạc với một người phát ngôn Nhà Trắng để hỏi liệu có ai đang cố bảo vệ ông Trump không nhưng không được trả lời.
Từ sau vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội, ông Trump chủ yếu ở Nhà Trắng, trừ lần thăm bức tường biên giới Mỹ - Mexico ở bang Texas ngày 12-1. Nhiều lịch trình bị hủy. Chẳng hạn cuối tuần trước, các trợ lý lên lịch cho ông đến trại David để cải thiện tâm trạng, ban đầu ông đồng ý nhưng đến phút cuối lại hủy.
Những ngày này Nhà Trắng gần như vắng vẻ. Nhiều thành viên nội các đã từ chức sau vụ bạo loạn ngày 6-1 ở tòa nhà Quốc hội, hoặc nếu không từ chức thì cũng hạn chế đến Nhà Trắng. Ngoại trừ luật sư riêng Rudy Giuliani và một số ít người trung thành thì những người khác theo như lời một cựu quan chức Nhà Trắng nói với NBC News: “Chỉ là họ không muốn trong tầm nhìn của ông ấy”.
Sự vắng mặt dễ nhận thấy nhất trong quỹ đạo ông Trump những ngày cuối nhiệm kỳ này là sự vắng mặt của Phó Tổng thống Mike Pence. Hai ông không hề liên lạc với nhau sau khi xảy ra bạo loạn ngày 6-1 và chỉ gặp nhau vào tối 11-1. Diễn biến này có thể là một tác động không nhỏ đến ông Trump khi trước nay ông Pence không chỉ được xem là đồng minh trung thành nhất mà còn là một trong số ít bạn bè thân thiết của ông Trump ở thủ đô.
Một khó khăn không hề nhỏ nữa với một vị tổng thống mỗi ngày đăng hàng chục dòng trạng thái lên các trang mạng xã hội là Twitter, Facebook, YouTube đã phong tỏa tài khoản của ông. Vì các tài khoản mạng xã hội bị phong tỏa mà nhiều người đang băn khoăn không hiểu thật sự ông Trump đang nghĩ gì và trạng thái tâm lý đang thế nào.
Theo thông tin từ AP, ông Trump rất tức giận với thái độ mà ông cho là “không trung thành” từ nhiều nhân vật Cộng hòa và càng thêm bực bội vì không thể xả được điều này lên Twitter như ông thường làm mấy năm nay.
| Đây là sự đảo ngược gây choáng đối với một người mà chỉ hơn một tuần trước còn được xem là nhân vật quyền lực nhất đảng Cộng hòa và khả năng sẽ là ứng viên tổng thống của đảng vào năm 2024. NBC NEWS |
Cộng hòa tạo khoảng cách
Không chỉ nội các, trong nội bộ đảng Cộng hòa từ dạo ông theo đuổi kiện tụng bầu cử, đặc biệt sau vụ bạo loạn ngày 6-1, nhiều người muốn tạo khoảng cách với ông.
Những người bạn Cộng hòa lâu năm, cố vấn, bạn đánh golf, như Thống đốc New Jersey - ông Chris Christie, thượng nghị sĩ Lindsey Graham đã công khai chê trách thái độ của ông Trump. Nhiều người khác dù không ra mặt chỉ trích nhưng âm thầm tránh ông.
Trước cuộc bạo loạn, gần một nửa số thành viên Cộng hòa tại Thượng viện tính sẽ bỏ phiếu phản đối kết quả kiểm phiếu đại cử tri. Tuy nhiên, sau vụ bạo loạn, khi Quốc hội họp lại, con số này chỉ còn bảy người.
Nhân vật Cộng hòa cấp cao thứ ba tại Hạ viện - nghị sĩ Liz Cheney nói “chưa từng có một sự phản bội nào lớn hơn” từ một tổng thống. Đã có tới 10 hạ nghị sĩ Cộng hòa bỏ phiếu thuận thông qua nghị quyết luận tội ông.
Ít nhất tới thời điểm này đã có ba thượng nghị sĩ Cộng hòa công khai kêu gọi ông Trump từ chức. Còn lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện - nghị sĩ McConnell thì nói ông vẫn còn đang suy nghĩ về chuyện quyết định thế nào trong phiên tòa luận tội ông Trump.
Diễn biến này khác hoàn toàn so với lần đầu tiên ông Trump bị luận tội. Năm 2020, Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát tuyên ông trắng án. Thậm chí những ngày sau bầu cử, nhiều nhân vật Cộng hòa còn bàn nghiêm túc về khả năng đề cử ông đại diện đảng tái tranh cử tổng thống năm 2024. Ông Trump thậm chí còn tính sẽ thông báo kế hoạch tái tranh cử ngay trong lễ nhậm chức tổng thống của ông Joe Biden.•
| Theo AP, trong ngày 13-1, từ Nhà Trắng, ông Trump theo dõi khá xuyên suốt qua truyền hình tiến trình Hạ viện tranh luận tiến tới bỏ phiếu thông qua nghị quyết luận tội ông. Nhiều nguồn tin quan chức Nhà Trắng cho biết mối quan tâm lớn nhất của ông Trump lúc này là tiến trình luận tội thứ hai có thể ảnh hưởng thế nào đến tương lai chính trị và tương lai tài chính của mình. Trước mắt, những chuyện xảy ra có thể làm phức tạp nỗ lực của ông Trump duy trì mình là một nhân vật thế lực của đảng Cộng hòa và tái tranh cử năm 2024. Nếu Thượng viện tuyên ông có tội, ông sẽ bị cấm tái tranh cử. Về tài chính, sau vụ bạo động, Hiệp hội Golf nhà nghề Mỹ quyết định không tổ chức giải đấu tại sân golf Bedminster của ông Trump. TP New York cũng ngưng các vụ giao dịch làm ăn với các công ty của ông Trump. Nguồn tin Nhà Trắng cho biết ngày qua ngày ông Trump càng quan tâm thêm đến chuyện tự ân xá, dù nhiều chuyên gia luật pháp nói tổng thống không có quyền ân xá cho mình. Ông đang làm việc với luật sư Nhà Trắng về công tác giấy tờ cho việc này. Ông Trump cũng bàn khả năng ban lệnh ân xá trước (để nếu sau đó có bị truy tố và kết án thì cũng không phải chịu hình phạt) cho người thân gia đình mình cũng như bạn bè lâu năm. Ông cũng hỏi nhân viên rằng họ có muốn ông ra lệnh ân xá trước cho họ không, dù không có nhân viên nào bị truy tố hay thừa nhận phạm tội. |
