Bởi lẽ không ai có thể nghĩ rằng sự đe dọa lại đến từ một thiết bị công cộng mà mấy năm gần đây trở nên quen thuộc.
Kết quả xác minh ban đầu cho thấy nguyên nhân là do dây điện cấp nguồn chiếu sáng đèn quảng cáo (lắp đặt phía trên phòng ATM) có nhiều mối nối không an toàn, gây rò điện. Đáng lưu ý, giống như hàng vạn quầy ATM khác trên toàn quốc, hệ thống điện cấp cho phòng ATM là do ngân hàng tự lắp đặt.
Hiện nay, do sự tiện dụng của máy ATM (giúp khách hàng rút tiền mặt, thanh toán tiền hàng hóa dịch vụ, chuyển khoản… ) mà trên đường phố, trong khách sạn, nhà hàng, siêu thị, cửa hàng xăng dầu, sân bay v.v... đâu đâu cũng thấy. Sự phát triển mạnh mẽ của loại dịch vụ ngân hàng này còn có lý do là thực hiện quy định về thanh toán không dùng tiền mặt theo Quyết định 291/2006 của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, đến cuối năm 2010 có khoảng 70% cán bộ hưởng lương ngân sách và 50% công nhân lao động trong khu vực doanh nghiệp, tư nhân nhận lương qua tài khoản.
Thế nhưng đến nay các quy định về thiết kế, xây dựng, vận hành đối với loại dịch vụ này lại không song hành cùng với sự phát triển. Cơ quan chủ trì là Ngân hàng Nhà nước hiện mới ra một văn bản là Quyết định 13/2008 chung với các quy định về mạng lưới hoạt động của ngân hàng thương mại. Còn các ngân hàng thương mại thì tự ra các quy chế của riêng mình nhưng hầu hết đều “bỏ quên” các quy định về thiết kế, lắp đặt.
Chính vì thế sự bùng nổ của dịch vụ này bắt đầu xâm hại đến lợi ích chung. Thấy rõ nhất là việc nó đem đến bộ mặt nhôm nham cho đường phố: nếu đứng cạnh nhau là sự khấp khểnh, mỗi quầy ATM được thiết kế một kiểu, một màu sắc, cái thò ra, cái thụt vào, cái thì to như buồng ngủ, cái lại bé như cabin điện thoại… Trong đó, việc gây chết người là tác hại lớn nhất do thiếu quy chuẩn về thiết kế cũng như cẩu thả về thi công.
Theo đề án của Chính phủ, đến năm 2020 sẽ có 95% cán bộ hưởng lương ngân sách và 80% lao động nhận lương qua tài khoản. Đi kèm với con số đó phải phát triển lượng máy ATM lên tương ứng.
Vậy công tác quy hoạch, thiết kế mạng lưới ATM bao giờ và ai sẽ làm?
VẠN BẢO
