Tập tục rải vàng mã để tiễn đưa người chết đã hình thành từ lâu. Có người rải vàng mã chỉ vì sợ thiên hạ nói này nói nọ, không làm thì người quá cố buồn. Có người thì cho rằng làm vậy để người chết biết đường mà từ cõi âm về thăm nhà.
"Tôi nghĩ cứ rải thật nhiều thì bố tôi càng đủ đầy nơi chín suối", chị Hoa, nhà ở quận Tân Bình, TP HCM cho biết. Chị khẳng định không nghe ai khuyên, nhưng tin rằng việc làm này khiến người sống yên lòng vì đã lo lắng được cho người quá cố nên khi đám tang bố, cứ thế chị mua thật nhiều vàng mã.
Rất nhiều người có chung suy nghĩ này chứ không chỉ riêng chị Hoa. Tại TP HCM, mỗi tuyến đường có đám tang đi qua đều ngập trong giấy tiền, vàng mã.
Cổ vũ cho quan điểm này chính là các công ty, dịch vụ mai táng. Anh Khánh, nhân viên của một dịch vụ mai táng tại quận 5, cho biết, chi phí mua vàng mã cho một đám tang trung bình từ 200 đến 3000 nghìn đồng, gồm 3 bao tải lớn chứa các loại giấy. "Tùy theo đoạn đường đưa tang ngắn hay dài mà tiền vàng mã được mua nhiều hay ít. Cứ vài mét là chúng tôi lại rải một lần", anh Khánh nói.
Tương tự, mỗi ngày nhà tang lễ An Bình, quận 5 nhiều lần diễn ra việc rải vàng mã bởi mỗi ngày có ít nhất 5 đám tang. Theo nhân viên nhà tang lễ, vì ai cũng rải vàng mã nên họ phải làm việc cật lực để dọn rác.
| |
| Rải tiền, vàng mã - một tập tục cần loại bỏ. Ảnh: Thiên Chương |
Thời xưa, khi đô thị chưa phát triển, mật độ dân cư ở thưa thớt, việc rải vàng mã không ảnh hưởng lắm đến môi trường. Nhưng trong các đô thị ngày nay, mật độ dân số đông và đường xá chật hẹp, số lượng vàng mã rải càng nhiều khiến cho tập tục này đã không còn phù hợp và cần loại bỏ, bởi vừa gây lãng phí, vừa gây mất mỹ quan thành phố, ảnh hưởng đến môi trường.
Ngoài ra, theo nhiều chuyên gia thì "rải vàng mã" không phải là tín ngưỡng tôn giáo mà chỉ là tín ngưỡng dân gian.
Trao đổi với VnExpress.net, sư cô Huệ Đức, phó ban Văn hóa, thành hội Phật giáo TP HCM cho rằng, Đức Phật không hề dạy người sống phải rải tiền vàng mã cho người chết trên đường đi chôn cất.
"Rải, tiền vàng mã cho người chết không những ảnh hưởng với cảnh quan đô thị mà còn không tốt cho môi trường. Các chùa từng khuyên Phật tử không nên làm việc này nhưng có người nghe, có người không nghe", sư cô Huệ Đức nói.
Ban đại diện Phật giáo quận Phú Nhuận khẳng định kinh điển Phật có dạy rằng, một người bình thường sau khi chết đi trong khoảng 49 ngày, thần thức sẽ đi tái sinh vào sáu cõi.
Ba cõi trên là: Trời, thần, người, ba cõi dưới là Địa Ngục, Ngã Quỷ và Súc Sinh. Trời và thần không dùng tiền bạc, Ngã Quỷ và Địa Ngục phải bị khổ sở nên không thể lãnh tiền nhân gian gửi xuống để tiêu. "Tái sinh làm người thì có ai mong muốn nhận thứ tiền mã mà người ta rải cho mình, còn tái sinh làm súc sinh (như con lợn chẳng hạn) thì có ai thấy lợn cầm tiền đi chơi", đại diện ban phật giáo phân tích.
"Muốn giúp người quá cố được hưởng phúc đức thì tốt nhất người thân nên làm việc thiện, đến chùa tụng kinh, cúng cơm", sư cô Huệ Đức nói.
Đứng về khía cạnh chính quyền, để giúp người dân hiểu và dần bỏ thói quen này, Sở Văn Hoá Thể Thao Du Lịch TP HCM thời gian qua cũng đã thực hiện nhiều cuộc vận động tuyên truyền đến các quận huyện.
“Để hạn chế và đi đến chấm dứt thói quen rải vàng mã trên đường là một việc làm hết sức khó, cần được thực hiện có bài bản và hết sức cẩn thận. Trước tiên là chúng ta phải thực hiện tuyên truyền để phải thay đổi trong ý thức người dân", ông Lê Quang Vinh, Trưởng phòng văn hóa gia đình thuộc Sở cho biết.
Theo đó, những khẩu hiệu như "Không rải vàng mã khi đưa tang trên đường phố" được phổ biến đến các quận, huyện. Một giải pháp khác là "thư ngỏ" được các phường đưa đến tận nhà người dân có tang lễ để tuyên truyền, hạn chế việc rải vàng mã khi đưa tang.
Lời khuyên cũng được chính các nhà mai táng đưa ra. "Khi di quan mai táng cũng như hoả táng, người dân không nên rải giấy tiền mã dọc đường vừa tốn kém tiền bạc vừa gây ô nhiễm môi trường", đại diện cơ sở mai táng Tiến Trung ở quận Phú Nhuận cho biết.
"Nếu rải tiền, vàng mã không phải là tập tục, việc đó cũng là một hủ tục và nó cũng không phải tín ngưỡng tôn giáo thì chúng ta nên bãi bỏ”, ông Vinh nói.
Kiên Cường - Thiên Chương/VNE
