Vào ngày 28-7, Bộ Quốc phòng Nhật công bố Sách trắng quốc phòng thường niên, trong đó nhấn mạnh những thách thức an ninh từ Trung Quốc (TQ), Nga và Triều Tiên đối với an ninh của Nhật, theo hãng AFP.
Trong Sách trắng quốc phòng 2023, được chính quyền Thủ tướng Fumio Kishida thông qua, Nhật nhấn mạnh rằng các hoạt động quân sự của Nga, TQ và Triều Tiên khiến “môi trường an ninh trở nên phức tạp và khắc nghiệt nhất kể từ khi kết thúc Thế chiến thứ hai”.
 |
Thủ tướng Nhật Fumio Kishida thăm căn cứ của Lực lượng Phòng vệ mặt đất tại Asaka vào năm 2021. Ảnh: KYODO |
"Cộng đồng quốc tế đang đối mặt thử thách lớn nhất kể từ Thế chiến thứ hai và chúng ta bước vào một kỷ nguyên khủng hoảng mới” - Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Yasukazu Hamada nói trong phần mở đầu Sách trắng.
Ngoài ra, Sách trắng năm nay mô tả “cán cân quyền lực toàn cầu thay đổi đáng kể và sự cạnh tranh giữa các quốc gia về chính trị, kinh tế và quân sự trở nên rõ ràng", đặc biệt cạnh tranh giữa Mỹ và TQ dự kiến sẽ ngày càng gay gắt trong thời gian tới.
Vấn đề Trung Quốc
Sách trắng nhấn mạnh rằng lập trường đối ngoại và hoạt động quân sự của TQ là mối quan ngại nghiêm trọng của Nhật và cộng đồng quốc tế, “đặt ra thách thức chiến lược lớn nhất và chưa từng có". Do đó, Tokyo cần hợp tác và phối hợp với đồng minh Mỹ và các quốc gia cùng chí hướng để đối phó thách thức từ TQ.
Theo Sách trắng, mục tiêu chính của chính quyền TQ là xây dựng “quân đội đẳng cấp thế giới vào giữa thế kỷ 21” và Bắc Kinh đang thúc đẩy kế hoạch này.
Sách trắng cũng báo động khả năng kho vũ khí hạt nhân của Bắc Kinh có thể tăng lên 1.500 đầu đạn vào năm 2035 nếu Bắc Kinh gia tăng tốc độ chế tạo bom hạt nhân. Sách trắng quốc phòng năm ngoái của Nhật dự đoán con số này là 1.000.
Về vấn đề Đài Loan, trong Sách trắng quốc phòng năm nay, Nhật nhấn mạnh rằng ngày càng nhiều quan ngại về việc TQ tăng cường "các hoạt động quân sự cưỡng ép" trên trời và vùng biển xung quanh Đài Loan, theo hãng thông tấn Kyodo News.
Sách trắng lưu ý rằng cán cân quân sự giữa TQ và Đài Loan đang nghiêng về phía Bắc Kinh và khoảng cách này “dường như được nới rộng hàng năm”.
Phản ứng về Sách trắng quốc phòng của Nhật, người phát ngôn Bộ Ngoại giao TQ Mao Ninh hôm 28-7 chỉ trích Tokyo “can thiệp nghiêm trọng vào công việc nội bộ của Bắc Kinh", theo nội dung cuộc họp báo đăng trên trang web Bộ Ngoại giao TQ.
"Nhật cố tình bôi nhọ sự phát triển quốc phòng bình thường của TQ cũng như các hoạt động quân sự của hải quân và không quân chúng tôi, đồng thời cố tình thổi phồng mối đe dọa từ TQ và gây căng thẳng trong khu vực" - bà Mao phát biểu.
 |
Hải quân Nga và Trung Quốc trong cuộc tập trận trên biển Nhật Bản hôm 20-7. Ảnh: XINHUA |
Về Nga và quan hệ Nga-Trung
Sách trắng quốc phòng năm nay của Nhật cho biết Nga "đang thúc đẩy quá trình hiện đại hoá vũ khí và các loại thiết bị quốc phòng, bao gồm năng lực hạt nhân", đồng thời Moscow triển khai những loại vũ khí mới tới quần đảo Kuril mà Nhật gọi là lãnh thổ phía Bắc.
Bên cạnh đó, Sách trắng cũng bày tỏ sự “quan ngại sâu sắc" về quan hệ quân sự ngày càng chặt chẽ giữa TQ và Nga. Qua đó, Tokyo kêu gọi cần tiếp tục chú ý đến mối quan hệ đang phát triển này, vốn có thể có những tác động mạnh mẽ đến môi trường an ninh toàn cầu.
Lưu ý các máy bay ném bom chiến lược và tàu chiến của cả Nga và TQ thường xuyên hoạt động gần Tokyo, Sách trắng nhấn mạnh rằng những động thái đó “rõ ràng là nhằm biểu dương lực lượng nhắm vào Nhật”.
“Các hoạt động quân sự của Nga ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, bao gồm Nhật, cùng sự phối hợp chiến lược với TQ là mối lo ngại lớn về mặt an ninh” - Sách trắng cho hay.
Hiện Nga chưa đưa ra bình luận về Sách trắng của Nhật.
Về Triều Tiên
Theo Sách trắng, trong những năm gần đây, Triều Tiên liên tục phóng tên lửa đạn đạo và các loại tên lửa khác với tần suất chưa từng thấy. Nhật còn nhấn mạnh rằng Bình Nhưỡng đang tập trung tăng cường công nghệ và năng lực hoạt động liên quan hạt nhân và tên lửa.
 |
Triều Tiên giới thiệu tên lửa đạn đạo tại buổi lễ duyệt binh hôm 27-7. Ảnh: KCNA |
“Hoạt động quân sự của Triều Tiên đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng và cận kề hơn bao giờ hết đối với an ninh quốc gia của Nhật. Chúng tôi tin rằng Triều Tiên có khả năng tấn công Nhật bằng các tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân” - Sách trắng viết.
Triều Tiên chưa đưa ra phản ứng về nội dung trên trong Sách trắng quốc phòng của Nhật.
Củng cố nền quốc phòng
Trước các thách thức an ninh nói trên, Nhật lần đầu tiên đề cập công khai trong Sách trắng quốc phòng về việc sở hữu năng lực phản công, vốn là chủ đề gây tranh cãi trong và ngoài nước.
Ngoài ra, Sách trắng cũng đề cập kế hoạch của Nhật trong tăng chi tiêu quốc phòng lên 2% tổng sản phẩm nội địa vào năm 2027. Kế hoạch này lần đầu được Thủ tướng Kishida công bố vào cuối năm ngoái.
