Nga và Israel đang đàm phán về khả năng Tel Aviv chuyển giao lại cho Moscow quyền sở hữu khu phức hợp cổ từng thuộc sở hữu của Đế quốc Nga từ thế kỷ XIV, nay nằm ở giữa TP Jerusalem, hãng thông tấn TASS đưa tin hôm 14-12.
Đây là thông tin được một quan chức Nga (đề nghị không nêu tên) xác nhận với TASS. Người này tự tin rằng “chắc chắn có khả năng” Israel sẽ chuyển giao lại quyền sở hữu khu phức hợp đó cho Điện Kremlin.
“Các cuộc liên lạc vẫn đang diễn ra. Israel có thể thực hiện bước đi này [tức việc chuyển giao] vào thời điểm chính trị thuận lợi” – nguồn tin này nói với TASS.
Chính quyền Nga và Israel chưa bình luận về thông tin này.
Khu phức hợp Alexander ở TP Jerusalem nằm ở một trong những khu phố cổ nhất ở trung tâm của thành phố này. Khu đất này được Sa hoàng Alexander II mua lại từ các chủ sở hữu địa phương khi Jerusalem còn là một phần của Đế chế Ottoman vào năm 1859 để làm toà lãnh sự quán.
Ngày nay, khu phức hợp Alexander ở Jerusalem là toà nhà hai tầng bao gồm Nhà thờ Thánh Alexander Nevsky, các phòng dành cho khách hành hương, sảnh tiếp khách, thư viện và bảo tàng. Ngay bên cạnh, cách khu phức hợp Alexander chỉ vài chục mét là Nhà thờ Mộ Thánh – nơi được tin là Chúa Jesus bị đóng đinh lên cây thập tự giá.
Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi tháng 4-2022 đã viết thư cho Thủ tướng Israel lúc bấy giờ là ông Naftali Bennett để đề nghị đưa ra quyết định tích cực về vấn đề đăng ký quyền sở hữu của Nga đối với khu phức hợp Alexander ở Jerusalem.
Tờ Yedioth Ahronoth (Israel) hồi tháng 8 đưa tin rằng Tổng thống Putin và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã nhắc tới vấn đề quyền sở hữu khu phức hợp Alexander ở Jerusalem trong những cuộc gặp trong thời gian trước đó.
Tuy nhiên, căng thẳng ở Trung Đông, bao gồm cuộc xung đột Israel-Hamas ở Dải Gaza và cuộc xung đột Israel-Iran, đã ảnh hưởng tới tiến trình đàm phán, theo tờ Izvestiya (Nga).
Truyền thông Israel cho biết quyết định về vấn đề này tại Tel Aviv sẽ do Hội đồng An ninh quốc gia và Văn phòng Thủ tướng Israel quyết định.
Moscow kiểm soát nhiều tài sản thời Sa hoàng Nga ở nước ngoài
Sau Cách mạng tháng Mười năm 1917, chính quyền Xô Viết mới lên nắm quyền đã từ bỏ cả nợ lẫn tài sản của Moscow ở nước ngoài, đẩy khu phức hợp Alexander ở Jerusalem cùng nhiều nhà thờ chính thống giáo khác ở nhiều nơi trên khắp châu Âu và Trung Đông vào tình trạng pháp lý mập mờ.
Điện Kremlin trong nhiều năm qua đã thúc đẩy các nỗ lực ngoại giao và pháp lý nhằm kiểm soát trở lại các tài sản như vậy. Các toà án địa phương đã ra phán quyết trao lại quyền kiểm soát Nhà thờ St. Nicolas (năm 2010) và Nhà thờ St. Nicholas và St. Alexandra (tháng 4-2025) ở TP Nice (Pháp) cho chính quyền Nga.
