Trực tiếp phần hỏi đáp với các phóng viên trong nước và quốc tế tại cuộc họp báo.
* Asahi (Nhật): Trung Quốc vừa đưa bằng chứng hình ảnh, video cho thấy tàu VN đâm va vào tàu Trung Quốc. Ông đã được xem chưa, ông có bình luận gì? Có hay không việc VN cử đặc công đến vùng giàn khoan?
- Ông Ngô Ngọc Thu: Xin thông báo tôi chưa được xem clip do Bộ Ngoại giao Trung Quốc công bố nhưng tôi đã được thông báo nội dung. Trong buổi họp báo đó, Trung Quốc đưa số liệu tàu Việt Nam đâm va vào tàu Trung Quốc trên 1.500 lần. Xin khẳng định thông tin đó hoàn toàn sai sự thật.
Thực tế ở khu vực giàn khoan Hải Dương 981 chỉ có tàu Trung Quốc chủ động đâm va, sử dụng vòi phun nước để chế áp tàu chấp pháp của VN. Không có chuyện tàu VN đâm vào tàu Trung Quốc. Hình ảnh Trung Quốc đưa tàu Trung Quốc bị chùn mũi, thì đó là tàu này đã dùng mũi đâm vào tàu Việt Nam. Tàu Việt Nam không thể dùng mạn đâm vào mũi tàu Trung Quốc được.
Trung Quốc nói Việt Nam sử dụng nhiều người nhái gây ảnh hưởng hoạt động tàu Trung Quốc, người Trung Quốc. Xin bác bỏ thông tin Việt Nam sử dụng người nhái. Đến thời điểm này Việt Nam không hề sử dụng lực lượng này.
Về vật trôi nổi, lưới Trung Quốc vớt được, chụp ảnh, như tôi đã trình bày, là do ngư dân Việt Nam bị Trung Quốc áp đảo, nên ngư dân buộc phải bỏ lưới chạy, tránh bị phun nước. nên Trung Quốc vớt lưới lên, và nói phía Việt Nam thả. Các thùng phuy thì là thùng phuy đựng nhớt bị vòi rồng Trung Quốc phun vào nên rơi xuống nước…
* Báo Tiền Phong: Trung Quốc nói năm 1974 Trung Quốc chỉ xua đuổi quân Việt Nam Cộng hòa để bảo vệ chủ quyền. Ông có bình luận gì?
- Ông Trần Duy Hải: Xin khẳng định các phát biểu trên là xuyên tạc, bóp méo lịch sử. Sau khi Pháp rút khỏi Việt Nam, họ đã bàn giao quyền quản lý cho Việt Nam Cộng hòa. Chính quyền Việt Nam Cộng hòa đã có quân đồn trú tại Hoàng Sa, thực thi chủ quyền ở Hoàng Sa.
Năm 1974 Trung Quốc đã tấn công các lực lượng của Việt Nam cộng hòa.
Đấy là một thực sự lịch sử. Ngay các trang mạng của Trung Quốc cũng đã đưa rất nhiều hình ảnh nêu Trung Quốc tấn công binh lính Việt Nam Cộng hòa ở Hoàng Sa.
* Báo Người lao động: Những bằng chứng từ thế kỷ XVII mà Việt Nam đưa ra trước nay có thể giúp Việt Nam trong việc đòi chủ quyền trước Trung Quốc?
- Ông Hà Lê: Chúng tôi đã giới thiệu các châu bản của nhà nước phong kiến Việt Nam. Đây là văn bản chính thức của Nhà nước nên có giá trị pháp lý. Một quốc gia khi muốn xác lập chủ quyền phải có hoạt động thực thi chủ quyền dưới danh nghĩa nhà nước. Việc các đội được cử đến Hoàng Sa bởi Nhà nước là có giá trị pháp lý.
* VnExpress: Trung Quốc nói các tàu cá Việt Nam ngăn cản tàu chấp pháp Trung Quốc? Xin đề nghị bình luận?
- Ông Hà Lê: Hoàng Sa luôn là ngư trường truyền thống, từ bao đời nay ngư dân Việt Nam đã khai thác vùng biển này. Ngư dân khai thác ở đây là hoàn toàn bình thường theo pháp luật Việt Nam cũng như quốc tế. Không hiểu Trung Quốc nói tàu cá Việt Nam ngăn cản, quấy rối là như thế nào.
Như trên các tư liệu, Trung Quốc điều ra hơn 100 tàu các loại, đều là tàu lớn, tàu cá vỏ sắt, có công suất lớn. Tàu cá Việt Nam đều là gỗ, đi khai thác thủy sản. Việc Trung Quốc nói tàu cá Việt Nam thường xuyên quấy rối là vô lý, không có căn cứ.
Xin khẳng định các tàu cá VN chưa bao giờ có hành động ngăn cản, quấy rối tàu Trung Quốc dù tàu Trung Quốc đang hoạt động trái phép tại vùng biển Việt Nam.
| * Hãn thông tấn AP: Các đối tác nước ngoài có lo ngại khi khai thác các lô dầu khí ở VN không? Nếu họ lo ngại Việt Nam có phản ứng gì? - Ông Nguyễn Quốc Thập: Trung Quốc tuyên bố có 57 lô dầu khí đang trong vùng tranh chấp, chúng tôi đã làm việc với tất cả công ty dầu khí đang hoạt động trong vùng mà Trung Quốc nói là tranh chấp, trong đó có hãng lớn như Exxon Mobi, Gazprom… Tại các cuộc làm việc này, chúng tôi nhận tín hiệu rất tốt, đại diện các công ty đều thông báo từ tổng hành dinh đã chia sẻ và ủng hộ lập trường cũng như tuyên bố của PVN cũng như của chính phủ VN. Họ khẳng định các hoạt động dầu khí của PVN cũng như của họ là hoàn toàn hợp pháp, vì vậy, họ khẳng định tiếp tục thực hiện cam kết đã ghi trong hợp đồng với PVN. Chúng tôi đang có kế hoạch cùng các công ty này triển khai hoạt động dầu khí hiệu quả nhất, dù Trung Quốc có tuyên bố này nọ khác. |
* VOV: Ngày 13-6, Bộ Ngoại giao Trung Quốc yêu cầu Việt Nam rút khỏi 29 đảo, đảo đá ở Trường Sa. Xin bình luận về điều này?
- Ông Trần Duy Hải: Đề nghị của Trung Quốc rất vô lý, chúng tôi bác bỏ đề nghị đó. Việt Nam có đầy đủ bằng chứng khẳng định chủ quyền ở Trường Sa. Việt Nam đã quản lý, khai thác liên tục tại Trường Sa. Trung Quốc dùng vũ lực xâm chiếm một số bãi ở Trường Sa. Nên chính Trung Quốc phải rút khỏi những đảo họ đã dùng vũ lực xâm chiếm trái phép của Việt Nam năm 1988.
* VOV: Có học giả Indonesia cho rằng các nước ASEAN cần có hành động cứng rắn hơn với Trung Quốc. Việt Nam có mong đợi việc các nước ASEAN có hành động?
- Ông Trần Duy Hải: Chúng tôi nhiều lần khẳng định Việt Nam có tài liệu pháp lý khẳng định chủ quyền. Nên mọi hoạt động các bên không có sự đồng ý của Việt Nam đều bất hợp pháp. VN ủng hộ biện pháp ASEAN trong việc duy trì hòa bình, ổn định ở biển Đông, chấm dứt hoạt động phi pháp ở biển Đông.
* Hãng thông tấn AP: Ông Dương Khiết Trì, Ủy viên Quốc vụ viện (Trung Quốc) sẽ có mặt ở Việt Nam tham dự cuộc họp Ban chỉ đạo hợp tác Việt Nam - Trung Quốc. Việt Nam có nghĩ cuộc gặp này sẽ giúp giải quyết vấn đề?
- Ông Lê Hải Bình: Theo chúng tôi biết, ông Dương Khiết Trì sẽ thăm Việt Nam. Đây là cuộc gặp giữa hai chủ tịch Ban chỉ đạo hợp tác song phương. Trong các chủ đề cuộc gặp lần này, việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan chắc chắn sẽ được đề cập.
VN luôn kiên trì, tìm mọi kênh để giải quyết hòa bình tình hình hiện nay trên biển Đông. Cuộc gặp lần này sẽ là một kênh để thảo luận, tìm ra giải pháp giải quyết căng thẳng.
* Báo Lao Động: Trung Quốc nói Pháp từng thừa nhận chủ quyền Trung Quốc ở Hoàng Sa. Ông bình luận gì?
- Ông Trần Duy Hải: Ý kiến đó là hoàn toàn bịa đặt. Sau khi Pháp vào Việt Nam, Pháp đã thực thi chủ quyền ở Hoàng Sa. Thực hiện chủ quyền, quản lý hành chính của Pháp tại Hoàng Sa là rất cao. Cơ quan này đã cấp giấy chứng sinh cho công dân Việt Nam được sinh ở Hoàng Sa.
Pháp đã nhiều lần phản đối hành động của Trung Quốc, thậm chí đề nghị Trung Quốc đưa vấn đề giải quyết ở cơ quan tài pháp quốc tế, nhưng Trung Quốc từ chối. Chúng tôi có rất nhiều công hàm Pháp gửi Trung Quốc.
* Vietnamnet: Trung Quốc hiện đang mở rộng một số công trình kiên cố ở Trường Sa. Xin cho biết phản ứng của VN?
- Ông Lê Hải Bình: Việt Nam có đầy đủ căn cứ pháp lý, bằng chứng để khẳng định chủ quyền ở Trường Sa. Cơ quan chức năng Việt Nam cho biết Trung Quốc đã mở rộng, xây dựng công trình trái phép ở Gạc Ma và một số điểm khác vốn bị Trung Quốc chiếm từ tháng 3-1988.
Việt Nam cực lực phản đối hành vi này và yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay các hành động xây dựng mở rộng trái phép, các hành động thay đổi hiện trạng, không để hành động tái diễn trong tương lai vì nó ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định ở biển Đông…
Đông đảo phóng viên, nhà báo của các hãng thông tấn nước ngoài tham dự buổi họp báo.
Ông Lê Hải Bình, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, cho biết thời gian qua bất chấp Việt Nam hết sức kiềm chế, duy trì các cuộc tiếp xúc, bất chấp phản đối mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế, các tàu của Trung Quốc gần đây vẫn hung hăng, cố tình tấn công, đâm va, sử dụng súng bắn nước, thậm chí tấn công đánh đập ngư dân Việt Nam…
Trung Quốc mở rộng hoạt động trái phép
Trong lúc đó, Trung Quốc cũng có hành vi mở rộng hoạt động trái phép đến các đảo thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Trung Quốc cũng liên tục đưa luận điệu sai trái, vu khống Việt Nam về những căng thẳng hiện nay trên thực địa, cũng như nêu chủ quyền của Trung Quốc tại quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Ngay sau lời phát biểu của Ông Lê Hải Bình, ông Trần Duy Hải, phó chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia, khẳng định: Trung Quốc đang tiếp tục làm gia tăng căng thẳng ở biển Đông. Những ngày qua Trung Quốc nói tàu Việt Nam bị đâm chìm vì Việt Nam chủ động đâm vào tàu Trung Quốc. Trung Quốc cũng nói tàu Việt Nam đâm va vào Trung Quốc. Nhưng các nhà báo ngồi đây cũng có người đã được chứng kiến thực địa, đã thấy thực tế là như thế nào.
Ông Trần Duy Hải cho biết, các tư liệu của phía Trung Quốc đều là tư liệu của cá nhân, không phải là tài liệu chính thức của nhà nước phong kiến Trung Quốc. Trong các tư liệu đó, quần đảo Hoàng Sa được nêu tên và mô tả một cách thiếu nhất quán.
“Các tài liệu mà Trung Quốc đã công khai không chứng tỏ nhà nước phong kiến Trung Quốc đã thiết lập chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa khi quần đảo còn là lãnh thổ vô chủ" - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban biên giới quốc gia nói.
Ông Hải tiếp tục dẫn chứng: Năm 1898, sau sự kiện hai tàu Bellona và Huneji Maru bị đâm ở Hoàng Sa và bị ngư dân Trung Quốc cướp tài sản, phó vương Quảng Đông đã lập luận rằng quần đảo Hoàng Sa là đảo bị bỏ rơi, không thuộc về Trung Quốc. Lúc đó, phía Trung Quốc cho biết về hành chính, các đảo này không thuộc bất kỳ châu nào của Hải Nam và không có cơ quan nào có trách nhiệm quản lý quần đảo này. Do đó, phía Trung Quốc đã tuyên bố không chịu trách nhiệm về vụ ngư dân cướp tài sản.
Trong khi đó, Việt Nam đã cung cấp công khai bằng chứng xác thực cho thấy nhà nước phong kiến Việt Nam đã thiết lập chủ quyền đối với quần đảo này từ khi quần đảo là lãnh thổ vô chủ. Ít nhất từ thế kỷ 17, các triều đại nhà Nguyễn đã tổ chức các hoạt động khai thác sản vật trên các quần đảo, tổ chức đo đạc hải trình và bảo đảm an toàn cho các tàu thuyền của quốc gia khác qua lại tại khu vực quần đảo Hoàng Sa. Các hoạt động này đều đã được ghi nhận trong các văn bản chính thức do các triều đình phong kiến Việt Nam ban hành là các châu bản hiện đang được lưu giữ tại Việt Nam.
Hành động sử dụng vũ lực của Trung Quốc là vi phạm hiệp ước quốc tế và không thể thiết lập chủ quyền. Trung Quốc cố tình làm sai lệch tài liệu lịch sử như là bằng chứng công nhận chủ quyền song Việt Nam kiên quyết bác bỏ sự xuyên tạc của Trung Quốc. Việt Nam chưa bao giờ thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc đối với hai quần đảo.
Việt Nam tiếp xúc hơn 30 lần nhưng Trung Quốc từ chối đàm phán
Ông Trần Duy Hải nói tiếp: Trong hơn một tháng qua, Việt Nam đã nỗi lực liên lạc, đối thoại với nhiều hình thức, nhiều cấp, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt vi phạm chủ quyền của Việt Nam, tạo điều kiện hai bên đàm phán… VN đã tiếp xúc hơn 30 lần nhưng Trung Quốc vẫn từ chối đàm phán thực chất.
Trung Quốc vu cáo Việt Nam đâm tàu Trung Quốc, nhưng Trung Quốc hoàn toàn không đưa bằng chứng nào trong khi Việt Nam đã đưa nhiều băng hình. Việt Nam đã mời nhà báo quốc tế ra hiện trường và các nhà báo đã phản ánh trung thực. Việt Nam đã thể hiện thiện chí yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và giải quyết vấn đề theo luật pháp quốc tế. Nên Trung Quốc nói cánh cửa đàm phán rộng mở là không đúng thực tế.
Khẳng định Việt Nam không hề sử dụng người nhái.
Ông Ngô Ngọc Thu, phó tư lệnh, tham mưu trưởng Cảnh sát biển Việt Nam cho biết: Hiện nay giàn khoan của Trung Quốc đã ổn định. Thông tin mới nhất, ngày 15-6, Trung Quốc sử dụng 110 chiếc tàu bảo vệ giàn khoan Hải Dương 981, trong đó có 6 tàu chiến, trong đó hai tàu hộ vệ tên lửa, hai tàu tên lửa tấn công nhanh, hai tàu quét mìn, 34 tàu hải cảnh, 2 tàu hải giám, 2 tàu hải tuần, 14 tàu vận tải, 33 tàu cá…
Phương thức hoạt động tàu Trung Quốc cơ bản không thay đổi, dùng khoảng 15 chiếc áp bên mạn, chặn đầu, chặn đuôi các tàu VN để tàu VN không tiếp cận được giàn khoan, chủ động đâm va… Ngoài ra, Trung Quốc tiếp tục sử dụng máy phát âm tần, rú còi, gây ảnh hưởng sức khỏe thuyền viên Việt Nam… Trung Quốc cũng tiếp cận các tàu cá Việt Nam ở khoảng cách với giàn khoan khoảng 30 hải lý…
Ngày 13-6, Bộ ngoại giao Trung Quốc họp báo về giàn khoan Hải Dương 981, trong đó đưa ra thông tin, hình ảnh sai lệch hiện trường. Xin làm rõ như sau.
- Thứ nhất, việc Trung Quốc công bố tính đến 12g ngày 13-6 các tàu Việt Nam đã tiến hành đâm húc 1.547 lần vào tàu Trung Quốc, làm tàu hư hỏng. Chúng tôi bác bỏ thông tin sai lệch và phi lý trên.
Thực tế vừa qua chỉ tàu Trung Quốc mới chủ động đâm va, phun nước vào tàu Việt Nam làm cho các tàu Việt Nam bị hư hỏng, trong đó tàu kiểm ngư là 23 tàu, tàu cảnh sát biển 5 tàu, tàu cá 7 tàu. Từ ngày 3-5 đến nay, có 15 kiểm ngư viên và 2 ngư dân Việt Nam bị thương.
Việc Trung Quốc vu khống Việt Nam cử nhiều người nhái, thả nhiều lưới đánh cá và chướng ngại vật tại hiện trường, xin khẳng định Việt Nam không hề sử dụng người nhái.
Về lưới đánh cá, vật trôi nổi, nguyên nhân khu vực này là khu vực đánh cá truyền thống của Việt Nam. Tàu Trung Quốc thường ngăn cản nên tàu Việt Nam buộc phải bỏ lưới để cơ động, tránh truy cản của Trung Quốc. Tàu Trung Quốc thu lưới lấy về làm bằng chứng.
Các thùng phuy do Trung Quốc đâm va vào tàu VN, dùng vòi rồng phun sang, làm thùng phuy, mảnh ván thiết bị… bị văng xuống biển. Trung Quốc vớt lên coi là bằng chứng là phi lý.
Các phóng viên thông tấn báo chí quốc tế đã ghi được đầy đủ tàu, số hiệu của Trung Quốc. Lý giải ngày nào cũng có 4-6 tàu chiến đi qua bình thường khu vực này là phi lý. Tôi xin khẳng định tàu Việt Nam chủ động vòng tránh trước hành động đâm va của Trung Quốc, không chủ động đâm va, chỉ dùng loa tuyên truyền.
Tàu VN nhất quán không sử dụng vũ lực, không đe dọa sử dụng vũ lực…
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, ông Lê Hải Bình chủ trì cuộc họp báo
Chủ trì cuộc họp báo quốc tế hôm nay gồm ông Lê Hải Bình - người phát ngôn Bộ ngoại giao VN; ông Nguyễn Quốc Thập - phó tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí quốc gia VN; ông Ngô Ngọc Thu - phó tư lệnh, tham mưu trưởng Cảnh sát biển VN; ông Trần Duy Hải, phó chủ nhiệm Ủy ban Biên giới quốc gia và ông Hà Lê - phó cục trưởng Cục Kiểm ngư VN.
Tại các cuộc họp báo trước đó, quan điểm nhất quán của Bộ Ngoại giao Việt Nam luôn nhấn mạnh: Khu vực Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Hoạt động của giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) và các tàu bảo vệ của Trung Quốc đã vi phạm nghiêm trọng quyền, chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, vi phạm luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, vi phạm Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông năm 2002 (DOC) và các thỏa thuận có liên quan khác giữa Lãnh đạo cấp cao hai nước.
PV
