Sáng 23-4, tại Diễn đàn Tương lai ASEAN năm 2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh sự tham gia đông đảo của 500 đại biểu là đại diện nhiều nước, tổ chức quốc tế đã cho thấy sự quan tâm sâu sắc, hưởng ứng tích cực đối với sáng kiến về diễn đàn ASEAN của Việt Nam.
Vị thế của ASEAN chưa bao giờ tốt như bây giờ
Theo Thủ tướng, nhìn lại chiều dài lịch sử gần 60 năm của ASEAN, vị thế của ASEAN chưa bao giờ tốt như hiện nay, nhưng cũng chưa bao giờ đối mặt với nhiều thách thức như bây giờ.
Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN đóng vai trò hạt nhân thúc đẩy đối tác, hợp tác và phát triển. ASEAN là tâm điểm của các sáng kiến phát triển khu vực nhưng cũng là trọng điểm của cạnh tranh chiến lược.
Xu hướng cạnh tranh, phân tách ngày càng gay gắt giữa khu vực và giữa các nước đang đặt ra những thách thức lớn đối với môi trường hòa bình, đoàn kết và hợp tác, phát triển ở cả cấp độ khu vực và toàn cầu.
Ngoài ra sự phát triển bùng nổ của các công nghệ mới, số hóa vừa mở ra các cơ hội phát triển đột phá, vừa tiềm ẩn nguy cơ tụt hậu, nhất là các nước đang phát triển và kém phát triển.
Các xu hướng trên khiến việc bàn về tương lai và hoạch định cho tương lai đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định.
Vai trò trung tâm của ASEAN đang thừa nhận rộng rãi, nhưng cũng có lúc chưa thực sự hiệu quả. ASEAN là khối kinh tế lớn thứ 5 thế giới nhưng chênh lệch trình độ còn đáng kể. Hợp tác, liên kết nội khối còn chưa thực sự bền chặt, Thủ tướng băn khoăn
"Những thực tế đó đòi hỏi ASEAN càng cần phải có tầm nhìn chiến lược, toàn diện, nâng cao sự chủ động và khả năng thích ứng để nắm bắt cơ hội, hóa giải thách thức, phát triển ổn định, bền vững", Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định.
Thủ tướng khẳng định ASEAN đang có đóng góp ngày một lớn hơn vào cộng đồng quốc tế, góp phần định hình tương lai toàn thế giới: "Ngày mai bắt đầu từ hôm nay, Việt Nam nỗ lực hơn nữa cùng các quốc gia thành viên, các đối tác và bạn bè quốc tế, nhất là các nước ASEAN, mở ra tương lai, thống nhất trong đa dạng, góp phần cho hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển trên thế giới. Lấy con người làm chủ thể của sự phát triển, không để ai bị bỏ lại phía sau".
Năm đề xuất phát triển ASEAN
Gần ba thập kỷ tham gia ASEAN, Việt Nam luôn coi ASEAN là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại, an ninh, kinh tế, quốc phòng. Việt Nam luôn nỗ lực hết mình vì cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh, có vai trò, vị thế ngày càng cao trong khu vực và trên thế giới.
Tuy nhiên, Việt Nam cũng phải đối mặt với không ít khó khăn và thách thức, theo Thủ tướng Phạm Minh Chính. Theo lý giải của Thủ tướng, trong vị thế nước đang phát triển và có nền kinh tế đang chuyển đổi với quy mô khiêm tốn nhưng độ mở cao, sức chống chịu của Việt Nam còn hạn chế với các cú sốc bên ngoài.
Đây cũng là thách thức chung mà nhiều quốc gia ASEAN phải đối mặt trên hành trình phát triển, đòi hỏi phải có sự chung sức, đồng lòng của tất cả các thành viên, sự hợp tác và hỗ trợ của các đối tác, bạn bè quốc tế để "ngôi nhà chung"; ASEAN vững vàng trong mọi hoàn cảnh.
Để hiện thực hóa Tầm nhìn ASEAN 2045, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị cần thực hiện 5 tăng cường.
Thứ nhất, tăng cường đoàn kết, hợp tác, thống nhất trong đa dạng, nêu cao tinh thần độc lập, tự cường, tự chủ chiến lược của ASEAN. Phát huy vai trò trung tâm ASEAN đồng thời tôn trọng sự khác biệt, bảo đảm hài hòa lợi ích, kiên định lập trường nguyên tắc của ASEAN về các vấn đề an ninh - phát triển của khu vực và thế giới.
Thứ hai, tăng cường tin cậy chiến lược trong ASEAN và trong quan hệ với các đối tác, góp phần ngăn ngừa xung đột, duy trì môi trường hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng ở khu vực và thế giới.
Thứ ba, tăng cường chuyển đổi số, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số cũng như thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp để tạo ra các động lực tăng trưởng mới, bền vững cho ASEAN bên cạnh việc làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống.
Thứ tư, tăng cường phát triển hài hòa, bền vững và bao trùm, lấy người dân là trung tâm.
Thứ năm, tăng cường huy động mọi nguồn lực xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo đột phá chiến lược về thể chế, nhân lực, hạ tầng và quản trị quốc gia, giúp ASEAN phát triển nhanh và bền vững.
ASEAN cần nhất quán các mục tiêu cơ bản nội khối
Trong bài phát biểu tiếp nối Thủ tướng Phạm Minh Chính, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone nhấn mạnh ASEAN phải làm chủ vận mệnh của mình bằng cách nhất quán duy trì các mục tiêu cơ bản của khối là duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh và hợp tác. Lào đang là nước Chủ tịch ASEAN năm 2024.
Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn đánh giá Việt Nam có tầm nhìn xa trông rộng khi tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN.
Tổng thư ký ASEAN khẳng định sự kiện diễn đàn ASEAN rất kịp thời và rất cấp thiết trước vô số thách thức mà khu vực và chính phủ các nước ASEAN đang phải đối mặt. Đồng thời, nó cũng mang đến cơ hội để các nước suy nghĩ thấu đáo về những tương lai và cái gì cần được đón đầu.
