Chiều 13-3, tiếp tục phiên làm việc thứ 32, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội liên quan tới vấn đề xử lý nợ đọng thuế.
Nợ đọng này bao gồm tiền nợ thuế, tiền phạt, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp của người nộp thuế đã phá sản, giải thể, không còn sản xuất kinh doanh và không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước.
Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng.
Bộ trưởng Tài chính quyết định xoá nợ từ 5 tỉ đồng trở lên
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho hay tổng số tiền thuế nợ tính đến ngày 31-12-2017 là 78.466 tỉ đồng. Tổng số tiền dự kiến được xóa nợ và không tính tiền chậm nộp của việc ban hành nghị quyết khoảng 27.753 tỉ đồng.
Tờ trình của Chính phủ nêu rõ các trường hợp được không tính tiền chậm nộp, được xoá nợ tiền chậm nộp hoặc tiền phạt nộp chậm...
Theo đó, xóa nợ tiền chậm nộp hoặc tiền phạt chậm nộp còn nợ đến trước ngày 1-1-2019 và không tính tiền chậm nộp phát sinh kể từ ngày 1-1-2019 đến ngày Luật Quản lý thuế (sửa đổi) có hiệu lực thi hành của người nộp thuế gặp thiên tai, hoả hoạn, tai nạn bất ngờ, bị bệnh hiểm nghèo hoặc trường hợp bất khả kháng khác. Tờ trình còn liệt kê bốn trường hợp “bất khả kháng khác” sẽ do Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Chính phủ đề xuất Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định xoá nợ đối với doanh nghiệp và tổ chức nợ tiền thuế, tiền phạt, tiền phạt chậm nộp và tiền chậm nộp từ 5 tỉ đồng trở lên. Trường hợp đặc biệt, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét trước khi quyết định việc xóa nợ.
Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan quyết định xoá nợ đối với trường hợp từ 1 tỉ đồng đến dưới 5 tỉ đồng.
Cục trưởng Cục Thuế, Cục trưởng cục Hải quan xóa nợ với trường hợp dưới một tỉ đồng.
Đối với hộ gia đình, cá nhân, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định xóa nợ tiền thuế và các khoản thu khác phải nộp ngân sách nhà nước, trên cơ sở hồ sơ đề nghị xóa nợ của cơ quan quản lý thuế.
Cân nhắc việc xử lý nợ thuế đối với doanh nghiệp nhà nước
Đồng ý về sự cần thiết phải ban hành Nghị quyết song cơ quan thẩm tra là Uỷ ban Tài chính - ngân sách của Quốc hội cũng nêu nhiều vấn đề băn khoăn, còn có ý kiến khác nhau.
Chẳng hạn, dự thảo Nghị quyết quy định không tính tiền chậm nộp với "người nộp thuế không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan đăng ký kinh doanh...".
Thường trực Uỷ ban Tài chính- Ngân sách cho rằng quy định như dự thảo nghị quyết sẽ có kẽ hở cho người nộp thuế lợi dụng, bỏ địa điểm kinh doanh đã đăng ký và chuyển trụ sở sang địa điểm kinh doanh ở địa bàn khác hoặc có thể thành lập pháp nhân mới ở địa chỉ khác để trốn thuế. Trong trường hợp rủi ro, bị cơ quan nhà nước phát hiện sau nhiều năm và đề nghị truy thu số thuế nợ vẫn chỉ bằng số thuế khi bỏ địa chỉ kinh doanh. Do đó, đề nghị cần cân nhắc việc xóa nợ hoặc miễn thu tiền chậm nộp đối với các trường hợp này.
Đáng chú ý, về thẩm quyền, đa số ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị bỏ trường hợp đặc biệt “báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét trước khi Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định”. Đồng thời, quy định Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định xóa nợ đối với số tiền thuế nợ từ 10 tỉ đồng trở lên; Tổng cục trưởng Tổng cục thuế, Tổng cục trưởng Tổng cục hải quan xoá nợ đối với số tiền thuế nợ từ 5 tỉ đồng trở lên đến dưới 10 tỉ đồng và bỏ thẩm quyền xóa nợ của Cục trưởng Cục thuế, Cục trưởng Cục Hải quan...
Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách cho rằng đây là Nghị quyết đặc thù, nhạy cảm, với các chính sách được ban hành chưa được quy định trong Luật Quản lý thuế hiện hành, có phạm vi rộng, tác động khá lớn đến nguồn thu ngân sách nhà nước, sự công bằng giữa các đối tượng, tâm lý của người nộp thuế và tính nghiêm minh của pháp luật về thuế.
Do đó, cần rà soát, nghiên cứu một cách kỹ lưỡng, thận trọng, Thường trực Ủy ban TCNS đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019 của Quốc hội và giao Chính phủ, Cơ quan thẩm tra tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện Nghị quyết này để trình Quốc hội xem xét, quyết định vào kỳ họp thứ 8 (tháng 10-2019).
Đặc biệt, trong kiến nghị của mình, cơ quan thẩm tra đề nghị cần cân nhắc việc xử lý tiền nợ thuế đối với các doanh nghiệp nhà nước, vì hiện nay đang trong tiến trình cổ phần hóa, sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước.
