Ngày 17-1, Thanh tra Chính phủ (TTCP) công bố kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh tại Tập đoàn Than-Khoáng sản Việt Nam (TKV) và một số đơn vị thành viên, thời kỳ từ năm 2010 đến tháng 6-2015.
TTCP đánh giá ngoài những kết quả đạt được, TKV cùng các đơn vị thành viên đã có nhiều khuyết điểm, vi phạm trong khoảng thời gian trên.
Thanh tra Chính phủ phát hiện nhiều vi phạm tại TKV. Ảnh minh họa
Thua lỗ trăm tỉ
Theo TTCP, Hội đồng thành viên (HĐTV) và tổng giám đốc TKV đã quyết định chủ trương và quản lý quá trình thực hiện đầu tư tài chính thuộc ngành nghề kinh doanh chính thiếu cơ sở pháp lý và thực tiễn, vi phạm quy định của pháp luật… Hậu quả khiến một số khoản đầu tư không hiệu quả, thua lỗ, mất vốn với giá trị rất lớn.
Cụ thể, Công ty liên doanh Công nghiệp kẽm Việt Thái lỗ 297 triệu đồng, mất hết vốn chủ sở hữu và nợ Công ty TNHH MTV Kim loại màu Thái Nguyên 24,6 tỉ đồng; xác nhận bảo lãnh vượt thẩm quyền, dẫn đến Công ty TNHH MTV Kim loại màu Thái Nguyên phải có trách nhiệm xử lý khoản nợ phải trả cho Ngân hàng Eximbank Thái Lan cả gốc lẫn lãi hơn 13,7 triệu USD. Tại Công ty CP Cromit Cổ Định Thanh Hóa, TKV quyết định thực hiện đầu tư 436,9 tỉ đồng khi chưa đủ điều kiện cần thiết, chưa được gia hạn giấy phép khai thác quặng, lỗ lũy kế đến ngày 30-6-2015 là 113,5 tỉ đồng…
Một số khoản đầu tư khác không được TKV thực hiện điều tra, khảo sát kỹ để lập, thẩm định, phê duyệt phương án và quyết định đầu tư phù hợp dẫn đến lỗ, mất vốn 380,8 tỉ đồng.
Ngoài ra, HĐTV và tổng giám đốc TKV chưa chấp hành nghiêm quy định trong việc thẩm định, phê duyệt phương án, quyết định chủ trương góp vốn cổ phần, sử dụng nguồn vốn không đúng quy định để đầu tư ra ngoài ngành nghề kinh doanh chính dẫn đến không hiệu quả, nguy cơ mất vốn.
Điển hình như đầu tư 76,4 tỉ đồng tại Công ty CP Vận tải thủy - Vinacomin, lỗ lũy kế hơn 140 tỉ đồng, mất hết vốn đầu tư của các cổ đông, tổng nợ phải trả hơn 446 tỉ đồng, không có khả năng thanh toán nợ ngắn hạn; Công ty CP Đầu tư phát triển Khu kinh tế Hải Hà mất vốn gần 48 tỉ đồng…
Thất thu ngân sách
HĐTV và tổng giám đốc TKV ban hành các cơ chế quản lý hoạt động kinh doanh chưa phù hợp thực tế và quy định, TKV và các đơn vị thành viên chưa chấp hành nghiêm các quy định pháp luật, phát sinh nhiều chi phí bất hợp lý, tăng giá thành sản xuất, giảm lợi nhuận, thất thu ngân sách với số tiền hàng ngàn tỉ đồng.
Trong đó, TTCP buộc phải kiến nghị xử lý loại ra khỏi chi phí sản xuất, kinh doanh 754 tỉ đồng.
Bên cạnh đó, TKV và các đơn vị thành viên kê khai giá tính thuế tài nguyên, hạch toán chi phí không đúng quy định dẫn đến phải truy thu thuế do chênh lệch giá TKV bán ra thị trường và giá tính thuế đang áp dụng gần 1.500 tỉ đồng, chênh lệch giữa tổng số lượng than cục thu hồi thực tế sau sàng tuyển cao hơn số thanh quy sạch trước đó 56,3 tỉ đồng…
Chuyển hồ sơ sang Bộ Công an
TTCP kết luận về xử lý kinh tế, tổng số tiền và đất đai qua thanh tra cần kiến nghị xử lý lên tới gần 15.000 tỉ đồng và hơn 6,6 triệu m2 nhà, đất.
Đặc biệt, TTCP kiến nghị Bộ Công an chỉ đạo cơ quan điều tra tiếp nhận hồ sơ từ TTCP sớm xem xét, điều tra để xử lý trách nhiệm đối với bốn vụ việc có dấu hiệu vi phạm sau:
1. TKV và một số doanh nghiệp vi phạm nghiêm trọng các điều khoản chủ yếu của hợp đồng kinh tế và điều kiện giao hàng và thanh toán, dẫn đến mất vốn giá trị hơn 30 tỉ đồng.
2. HĐQT, tổng giám đốc TKV và Tổng Công ty Khoáng sản (thời kỳ trước ngày 31-12-2015) đã quyết định chủ trương và quản lý quá trình thực hiện đầu tư tài chính có nhiều vi phạm dẫn tới đầu tư không hiệu quả, thua lỗ, mất vốn... với số tiền khoảng 700 tỉ đồng và hơn 13 triệu USD.
3. Việc thực hiện đầu tư một số khoản khác nhưng không điều tra, khảo sát kỹ để lập, thẩm định, phê duyệt phương án và quyết định đầu tư phù hợp dẫn đến lỗ, mất vốn 303 tỉ đồng.
4. Nghiệm thu, thanh toán khối lượng thuê ngoài vận chuyển đất đá tại hai công ty than (Đèo Nai và Cao Sơn) vi phạm về quy định sử dụng đăng kiểm tải trọng xe, với tổng khối lượng hơn 43 triệu m3, trị giá 347,6 tỉ đồng.
TTCP kiến nghị xem xét chỉ đạo, thực hiện xử lý trách nhiệm với các cá nhân, đơn vị có sai phạm trong kết luận thanh tra.
| Trong một diễn biến khác, Văn phòng Chính phủ đã có thông báo truyền đạt kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình về kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật, nhiệm vụ tại TKV và một số đơn vị thành viên. Theo đó, Phó Thủ tướng đồng ý cơ bản với nội dung kiến nghị của TTCP. Các bộ Tài chính, Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Công an, UBND tỉnh Lào Cai và TKV theo chức năng, nhiệm vụ thực hiện các nội dung kiến nghị của TTCP và gửi TTCP về kết quả thực hiện để tổng hợp báo cáo Chính phủ. Theo kết luận của Phó Thủ tướng, việc chấp hành chính sách pháp luật về đất đai tại TKV chưa tốt để xảy ra vi phạm cần phải chấn chỉnh, khắc phục. Do vậy, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình giao Bộ Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, xử lý và hướng dẫn giải quyết những vướng mắc, tồn tại và sai phạm trong việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản. Về các trường hợp TTCP kiến nghị chuyển cơ quan điều tra, Phó Thủ tướng giao TTCP chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, VKSND Tối cao rà soát kỹ để thống nhất biện pháp xử lý. Việc xử lý đối với khoản tiền chênh lệch về thuế tài nguyên và khoản tiền khuyến khích sản lượng, chất lượng đối với các đơn vị khai thác than, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với TTCP, Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp, Văn phòng Chính phủ xác định rõ đối tượng nộp thuế tài nguyên, giá tính thuế tài nguyên, xác định nghĩa vụ thuế tài nguyên phải nộp ngân sách nhà nước. Đồng thời, Bộ Tài chính kiểm tra chặt chẽ, xác định rõ bản chất về các hợp đồng khai thác giữa TKV với các công ty con và việc khai thác, tiêu thụ tài nguyên để đảm bảo thu đúng, thu đủ, thống nhất kiến nghị biện pháp xử lý đối với khoản tiền chênh lệch về thuế tài nguyên theo quy định. Trên cơ sở kiến nghị của TTCP, Bộ Công Thương chủ trì, đề xuất xử lý đối với khoản tiền hơn 8.320 tỉ đồng, báo cáo kết quả đến TTCP để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 2-2018. |
