Theo đơn khởi kiện của bà Nguyễn Thị Nhựt, trước đây cha của bà được ông H. cho hơn 800 m2 đất tại xã An Thạnh, huyện Mỏ Cày Nam (Bến Tre) nhưng vẫn do ông H. đứng tên giấy đỏ. Năm 1995, ông Đỗ Văn Tròn (bà con với bà Nhựt) đến xin cho cất nhà trên đất ở tạm. Sau đó cha bà Nhựt cũng về sinh sống cùng vợ chồng ông Tròn khoảng hơn một năm thì mất.
Năm 2005, bà Nhựt được UBND huyện Mỏ Cày (nay là huyện Mỏ Cày Nam) cấp giấy đỏ và bà đã viết giấy có nội dung cho phép ông Tròn được cư ngụ trên đất mà bà sử dụng để giữ gìn mồ mả và thờ cúng ông bà.
Năm 2014, bà Nhựt đòi đất nhưng ông Tròn không đồng ý và còn xây lại nhà kiên cố nên bà báo chính quyền lập biên bản. Sau đó bà Nhựt khởi kiện yêu cầu gia đình ông Tròn phải di dời nhà, trả lại toàn bộ đất cho bà. Bà Nhựt tự nguyện hỗ trợ tiền bơm cát 11,5 triệu đồng và hoàn trả tiền hoa màu trên đất 10,4 triệu đồng.
Bà Nhựt bên mảnh đất có tranh chấp. Ảnh: YẾN CHÂU
Ông Tròn thì cho rằng phần đất này phía ông H. đã thỏa thuận miệng cho ông để ông nuôi dưỡng cha bà Nhựt đến cuối đời. Thực tế việc ma chay, mồ mả của cha bà Nhựt cũng do ông trực tiếp chăm lo. Khi bà Nhựt được cấp giấy thì ông biết nhưng bà nói đứng tên một vài năm bà sẽ chuyển lại cho ông nên ông tin.
Tháng 6-2018, TAND huyện Mỏ Cày Nam xử sơ thẩm, tuyên bà Nhựt được quản lý, sử dụng hơn 500 m2 đất, ông Tròn được hơn 300 m2. Ông Tròn trả cho bà Nhựt 128 triệu đồng tiền đất, bà Nhựt trả cho ông Tròn 40,3 triệu đồng tiền bơm cát và cây trồng. Sau khi cấn trừ, vợ chồng ông Tròn phải trả cho bà Nhựt 88,1 triệu đồng. Hai bên đương sự đều kháng cáo.
Xử phúc thẩm mới đây, TAND tỉnh Bến Tre tuyên hủy toàn bộ bản án vì cấp sơ thẩm đã vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.
HĐXX nhận định tại đơn phản tố ngày 19-3-2017, phía ông Tròn yêu cầu bà Nhựt phải chuyển giấy đỏ hơn 800 m2 cho ông đứng tên. Tại phiên tòa, đại diện ủy quyền của ông Tròn cho rằng yêu cầu như trên là yêu cầu hủy giấy chứng nhận đã cấp cho bà Nhựt. Người đại diện của bà Nhựt cũng cho rằng cấp sơ thẩm vi phạm tố tụng khi bỏ sót người tham gia tố tụng là UBND huyện Mỏ Cày Nam.
HĐXX xét thấy yêu cầu của phía ông Tròn là hủy quyết định cá biệt theo Điều 34 BLTTDS 2015. Trong trường hợp này, cấp sơ thẩm phải đưa UBND huyện Mỏ Cày Nam vào tham gia tố tụng trong vụ án với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Cạnh đó, bản án sơ thẩm đã giao cho phía ông Tròn hơn 300 m2 là thấp hơn diện tích đất tối thiểu được phép tách thửa theo Quyết định số 38/2018/QĐ-UBND ngày 4-9-2018 của UBND tỉnh Bến Tre nên cần xem xét lại.
Do vi phạm tố tụng của cấp sơ thẩm là nghiêm trọng, không thể khắc phục được nên cần hủy bản án để chuyển hồ sơ cho TAND huyện Mỏ Cày Nam giải quyết lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm.
