"Báo cáo khảo sát đã chỉ ra rằng, tình trạng sụt lún nền đã và đang xảy ra trên địa bàn TP.HCM với độ sụt lún bình quân hàng năm khoảng 2cm/năm"- văn bản do ông Trần Văn Bảy, Phó giám đốc Sở TN&MT TP.HCM ký gửi UBND TP nêu rõ về báo cáo của JICA.
Cụ thể, báo cáo của JICA (thực hiện khảo sát trong tháng 6) nêu rõ: Độ sụt lún nền bình quân hàng năm ở TP.HCM ở mức khoảng 2 cm/năm, cá biệt có nơi đến 6 cm/năm.
Ngoài ra, theo JICA, có những khu vực từ năm 2005 đến 2017, độ sụt lún tích lũy trong 13 năm là 23 cm ( có nơi cao nhất là 81 cm). JICA cho biết Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra Tài nguyên Nước miền Nam (DWRPIS) đã tiến hành quan trắc lún các năm 2005, 2014, 2015 và 2017.
Công tác quan trắc được thực hiện bằng thủy chuẩn tại 19 điểm tham chiếu quốc gia có vị trí rải rác khắp TP.HCM. Theo Liên đoàn Quy hoạch, độ lún bình quân năm là 2 cm/năm, và ghi nhận cao nhất lên tới 6 cm/năm. Mười quận có mức độ sụt lún đáng kể, bao gồm các quận 2, 7, 8, 12, Gò Vấp, Tân Bình, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Bình Tân, và Thủ Đức. Quận Tân Bình và Quận 12 được ghi nhận có mức sụt lún nền lớn nhất.
Mức độ sụt lún ở TP.HCM được ước tính bằng cách sử dụng kết quả nghiên cứu của DWRPIS, trong hơn 30 năm (1999 - 2020), giá trị sụt lún bình quân năm cao nhất ở mức khoảng 6 cm/năm. Tại điểm có độ lún lớn nhất, tốc độ lún có thể tương tự như ở Jakarta (Pluit).
 |
Theo Sở TN-MT TP, hiện tượng sụt lún gây ngập úng ở TP.HCM. Ảnh: Hoàng Giang |
Khảo sát của JICA được thực hiện qua việc tiến hành phỏng vấn Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản Việt Nam (VIGMR) thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường (BTNMT), Viện Tài nguyên nước (WRI) thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường (BTNMT). Đồng thời JICA phỏng vấn Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam (SIWRR) thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Bộ NN-PTNT) và Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn (SAWACO).
Kết quả phỏng vấn như sau: Tình trạng sụt lún nền đất ở TP HCM diễn ra liên tục từ năm 1990 đến nay, với độ lún tích lũy ước tính khoảng 100 cm.
Tốc độ lún hiện nay khoảng 2-5 cm/năm. Nhưng ở những khu vực tập trung như các công trình thương mại, tốc độ lún khoảng 7-8 cm/năm. Tốc độ lún nền đất cao gấp khoảng 2 lần mực nước biển dâng (khoảng 1 cm/năm).
Do đó, sụt lún được coi là vấn đề nghiêm trọng hơn, cần phải xem xét các giải pháp ứng phó ngay để kiểm soát tình trạng sụt lún nền tại TP.HCM. Hơn nữa, do các giải pháp ứng phó sụt lún nền cần được thực hiện trong thời gian dài, cần thực hiện chuyển giao công nghệ.
JICA cho rằng một trong những kế hoạch hàng đầu liên quan đến sụt lún nền đất ở TP HCM là kế hoạch kiểm soát khai thác nước ngầm quá mức, được coi là một trong những nguyên nhân gây sụt lún nền.
Hiện tại, ở TP.HCM, lượng nước ngầm khai thác bình quân hàng ngày để sử dụng cho công nghiệp, nông nghiệp, sinh hoạt, và các mục đích sử dụng khác là hơn 577.000 m3/ngày, bao gồm cả lượng nước khai thác từ các giếng chưa đăng ký.
Qua khảo sát, JICA kết luận cần tiến hành các giải pháp ứng phó với sụt lún nền và cần có hỗ trợ kỹ thuật của JICA dựa trên kinh nghiệm của Jakarta và Tokyo. Mục tiêu của khảo sát này là làm rõ tình hình liên quan đến tình trạng sụt lún nền đất chủ yếu được thực hiện trực tuyến và xem xét sự cần thiết của dự án.
TP.HCM ra văn bản khẩn
Với sự cấp thiết của hiện tượng sụt lún nền, UBND TP.HCM ngày hôm nay (24-8) đã có văn bản khẩn gửi các sở liên quan. Theo đó, Chủ tịch UBND TP Phan Văn Mãi có 2 ý kiến chỉ đạo.
Thứ nhất: Chấp thuận đề xuất của Sở TN&MT TP, giao Sở này chủ trì, phối hợp Sở Xây dựng, Sở QH-KT và các chuyên gia JICA xây dựng Văn kiện dự án hỗ trợ kỹ thuật nhằm tăng cường khả năng chống sụt lún nền tại TP.HCM; hoàn thành trong quý IV-2022.
Thứ hai, giao Sở KH&ĐT hướng dẫn Sở TN&MT và các đơn vị liên quan thủ tục triển khai thực hiện dự án viện trợ phi Chính phủ theo đúng quy định.
