Trong sáu tháng đầu năm, toàn ngành tòa án TP đã thụ lý gần 35.350 vụ án (tăng 5,15% so với cùng kỳ năm trước). Trong đó, lượng án mà cấp TP thụ lý giảm nhưng ở cấp quận, huyện lại tăng đột biến.
Một điểm đáng chú ý là các vụ án có tính chất ngày càng phức tạp, gây rất nhiều khó khăn cho công tác giải quyết án nên tỉ lệ giải quyết từng loại án không cao. Chẳng hạn trong án dân sự, sáu tháng đầu năm đã phát sinh các tranh chấp về vay tài sản nhưng núp bóng dưới dạng hợp đồng mua bán nhà đất, gây nhiều khó khăn trong việc xác minh, đánh giá chứng cứ... Trong án hành chính - vốn tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước (489 vụ) - nhiều đương sự có thái độ gay gắt, tạo nhiều áp lực cho thẩm phán và thư ký. Với án kinh tế thì tăng đột biến gần 50% ở cấp quận, huyện do Luật sửa đổi bổ sung một số điều của BLTTDS tăng thẩm quyền cho tòa cấp huyện. Trong án kinh tế, các yêu cầu phá sản doanh nghiệp tăng so với cùng kỳ năm trước (tăng bảy vụ). Việc giải quyết loại yêu cầu này chậm do chủ doanh nghiệp bỏ trốn hoặc né tránh không hợp tác...
Tính đến nay ngành tòa án TP còn hơn 1.700 vụ án tồn, đa số đều do nguyên nhân khách quan, trong đó quá hạn nhiều nhất vẫn là án dân sự. Còn án hành chính quá hạn là do tăng đột biến, vụ án phức tạp liên quan đến nhiều người, tòa lại chưa nhận được sự phối hợp kịp thời của các cơ quan liên quan.
Về phần mình, lãnh đạo VKSND TP cho biết sáu tháng đầu năm, án khởi tố mới giảm so với cùng kỳ năm trước nhưng không đáng kể. Tình hình tội phạm diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tội phạm hoạt động bảo kê, đòi nợ thuê... Cướp tài sản thì hoạt động theo băng nhóm, có dùng hung khí nguy hiểm. Tội phạm về ma túy giảm nhưng tính chất phức tạp hơn, hoạt động xuyên quốc gia, câu kết chặt chẽ với đối tượng người nước ngoài...
Chánh Văn phòng Cơ quan CSĐT - Công an TP Nguyễn Minh Thông cũng thừa nhận tội phạm diễn biến phức tạp trong sáu tháng đầu năm. Đối tượng phạm tội mới tha hóa đa phần là thanh thiếu niên, hình thành băng nhóm nhanh, hoạt động manh động, táo bạo, liều lĩnh, có tính bạo lực cao. Đáng chú ý là một số đối tượng băng nhóm ở miền Tây về TP gây án có chiều hướng tăng....
Ông Phạm Văn Bá, Trưởng ban Pháp chế, yêu cầu ba cơ quan nói trên ngồi lại với nhau bàn về việc quá hạn giam giữ và có giải pháp khắc phục; khắc phục tình trạng chậm phát hành, tống đạt bản án và quyết định thi hành án... Cạnh đó, ông cũng ghi nhận vấn đề bức xúc nhiều năm chưa được giải quyết là cơ sở vật chất nhà tạm giam, tạm giữ đã xuống cấp, chật chội... để báo cáo, kiến nghị tới các cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
HOÀNG YẾN
