Mới đây, UBND TP.HCM đã có văn bản về lập quy hoạch các nút giao thông trên địa bàn TP. Theo đó, số lượng nút giao thông cần lập bổ sung là 137 nút giao - vòng xoay. Các chuyên gia quy hoạch đô thị cho rằng với tình hình giao thông như hiện nay, việc sà soát, điều chỉnh các nút giao - vòng xoay là cần thiết. Ngoài ra, cần phải tổ chức giao thông hợp lý để các nút giao - vòng xoay được khai thác hiệu quả, trường hợp bỏ vòng xoay cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng.
Rà soát 165 nút giao trên địa bàn TP
Theo kết quả rà soát của Sở QH-KT TP với 165 nút giao trên địa bàn TP, số lượng nút giao cần lập bổ sung nội dung quy hoạch là 137 nút giao. Trong đó, 99 nút giao thuộc địa bàn quản lý của một đơn vị (quận - huyện), 38 nút giao thuộc địa bàn quản lý của hai đơn vị trở lên.
Với 137 nút giao cần lập bổ sung quy hoạch có hai dạng. Thứ nhất là nút giao đang trong quá trình thực hiện quy hoạch: Gồm 27 nút giao được thể hiện dưới dạng vòng tròn trong đồ án quy hoạch phân khu hoặc dự kiến có dự án trong đồ án quy hoạch phân khu. Hiện nay, các đồ án quy hoạch phân khu đang được tổ chức lập điều chỉnh.
Trường hợp thứ hai là các nút giao dự kiến thực hiện quy hoạch: Gồm 110 nút. Đây cũng là các nút giao được thể hiện dưới dạng vòng tròn trong các đồ án quy hoạch phân khu hoặc dự kiến có dự án trong đồ án quy hoạch phân khu. Các đồ án quy hoạch phân khu này hiện nay chưa được tổ chức lập điều chỉnh và dự kiến sẽ tổ chức điều chỉnh theo kế hoạch của địa phương.
Giải thích lý do cần lập bổ sung quy hoạch cho 137 nút giao nêu trên, Sở QH-KT cho biết hiện nay, trong đồ án quy hoạch phân khu và các đồ án quy hoạch chi tiết trên địa bàn TP, nhiều nút giao lớn (giữa các trục đường chính cấp đô thị, cấp khu vực) chỉ xác định vị trí nút giao, chưa định hướng dạng thức giao thông.
“Một số nút giao được thể hiện dưới dạng vòng tròn, không thể hiện đủ thông tin về dạng thức, phạm vi ranh giới nút giao phục vụ quản lý quy hoạch xây dựng tại khu vực và đầu tư xây dựng nút giao” - Sở QH-KT cho hay.
 |
Nút giao Quốc lộ 1 và Quốc lộ 22 khu vực chỗ hầm chui An Sương, quận 12. |
Cũng theo sở này, trong quá trình triển khai thực hiện quy hoạch, tại các vị trí nút giao nêu trên không đủ cơ sở xác định về phạm vi và dạng thức nút giao, ranh giới cụ thể giữa chức năng đất giao thông và các loại đất chức năng đô thị khác trong khu vực lân cận nút giao. Việc này gây khó khăn trong công tác quản lý quy hoạch, đầu tư xây dựng nút giao, ảnh hưởng đến quyền lợi về xây dựng, đất đai của người dân có công trình và quyền sử dụng đất trong phạm vi ảnh hưởng của các nút giao.
Đó cũng là lý do nhiều năm trước, UBND TP đã chỉ đạo Sở QH-KT tổ chức rà soát, đề xuất lập quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 các nút giao chính trên địa bàn TP.
Rà soát, bổ sung quy hoạch là cần thiết
“Thường các vòng xoay được tổ chức để cho các dòng xe chạy liên tục, không dừng, dù chậm. Tuy nhiên hiện nay, khi lưu lượng giao thông tăng cao thì cũng cần rà soát, điều chỉnh các vòng xoay này cho phù hợp” - TS Võ Kim Cương, nguyên Phó kiến trúc sư trưởng TP.HCM, cho biết.
Theo ông Cương, về mặt quy hoạch, hiện nay các vòng xoay đã hiện hữu nên cơ quan chức năng thường chọn cách điều chỉnh sao cho bớt giải tỏa nhà dân mà vẫn đảm bảo giao thông, như việc làm các cầu vượt ở vòng xoay như ngã tư Hàng Xanh hoặc điều khiển giao thông bằng tín hiệu đèn….
“Như câu chuyện đề xuất bỏ vòng xoay Nguyễn Bỉnh Khiêm vừa qua, theo tôi, đây là vòng xoay về mặt cảnh quan đẹp nên cần nghiên cứu nhiều giải pháp, có thể thử làm tín hiệu đèn nhưng cần tính toán lưu lượng hoặc vẫn làm tín hiệu đèn nhưng không cần bỏ vòng xoay…” - ông Cương nói.
Nêu quan điểm của mình, kiến trúc sư Khương Văn Mười, nguyên Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM, cho rằng vòng xoay là giải pháp cũ từ xưa dùng để điều tiết giao thông với nhiều ngã giao nhau.
“Lúc đó số lượng xe còn ít nên khả năng điều tiết của vòng xoay đáp ứng được. Tuy nhiên, hiện nay lưu lượng tăng, sự cắt chéo nhiều nên việc làm đèn tín hiệu và đầu tư vòng xoay theo dạng khác mức (cầu vượt - hầm) là giải pháp tốt hơn”, -ông Mười nói.
Ông Mười cũng cho rằng việc quy hoạch nút giao cần phải dựa vào tình hình giao thông khu vực, chúng ta cũng nên tham khảo, lắng nghe ý kiến người dân khu vực xung quanh nút giao khi quy hoạch, bỏ lập quy hoạch hoặc điều chỉnh.
TS - kiến trúc sư Phạm Ngọc Tuấn, Trưởng khoa Quy hoạch ĐH Kiến trúc TP.HCM, thì cho rằng việc rà soát các nút giao, vòng xoay là công việc rất cần thiết trong công tác quản lý và phát triển đô thị, việc rà soát phải thực hiện bài bản, khoa học từ các khía cạnh tác động đến giao thông tại các vòng xoay.
“Ví dụ như phân tích về lưu lượng, nhu cầu di chuyển (hướng di chuyển), loại phương tiện, hành vi hay ý thức của người tham gia giao thông, tình trạng sử dụng không gian mặt đường (lòng đường, vỉa hè), công năng công trình xung quanh vòng xoay, kiến trúc cảnh quan xung quanh vòng xoay... để có cơ sở đề xuất giải pháp hợp lý” - ông Tuấn phân tích.•
Nhiều địa phương chưa báo cáo đầy đủ
Về giải pháp quy hoạch sắp tới, UBND TP giao UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện căn cứ danh mục theo đề xuất của Sở QH-KT TP khẩn trương lập kế hoạch cụ thể, tùy theo tình hình thực tế của địa phương và pháp lý hiện hành của các đồ án quy hoạch phân khu để đề xuất thứ tự ưu tiên triển khai thực hiện lập quy hoạch các nút giao, thực hiện trong năm 2023.
Đối với các nút giao thuộc địa bàn quản lý từ hai địa phương, đơn vị trở lên, TP giao Sở QH-KT chủ trì, phối hợp với Sở GTVT, UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện, các đơn vị có liên quan nghiên cứu lập phương án quy hoạch nút giao, trình UBND TP xem xét.
UBND TP cũng cho biết các quận, huyện: 6, 7, Bình Chánh, Nhà Bè, Hóc Môn chưa có ý kiến và các địa phương chưa báo cáo đầy đủ (các quận 3, 5, 8, 10, Bình Tân, Bình Thạnh, Phú Nhuận, huyện Cần Giờ, TP Thủ Đức, Ban quản lý khu Nam) về nội dung liên quan đến quy hoạch các nút giao thuộc địa bàn. UBND TP đề nghị các địa phương trên khẩn trương lập báo cáo trong tháng 3 gửi Sở QH-KT TP để rà soát, hướng dẫn triển khai thực hiện theo quy định.
