Chưa thể sôi động như mấy năm trước, nhưng giá tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp từ đầu năm đến tuần trước đã tăng 102% so với cùng kỳ năm ngoái, theo báo cáo mới nhất của FiinGroup. Nhờ vậy đã thu hút 240.000 tỷ đồng vốn cho nền kinh tế, nâng tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp lưu hành lên 1,21 triệu tỷ đồng, tức khoảng 11,7% GDP năm 2023.
Trái phiếu ngân hàng dẫn dắt
Chiếm tỷ trọng lớn nhất trong trong khối lượng phát hành mới này là trái phiếu ngân hàng, 136.500 tỷ đồng, chiếm 68% tổng giá trị phát hành. Bất động sản ấm hơn một chút, đạt 43.200 tỷ đồng, chiếm 21,54%.
Tín hiệu tích cực nằm ở khả năng chi trả với trái phiếu đến hạn. Ông Trần Phú Việt - Trưởng phòng Nghiên cứu và phát triển sản phẩm, Bộ phận Dữ liệu tài chính của FiinGroup - đánh giá tình hình chậm trả đã giảm khá nhiều so với đỉnh điểm 2023, nhất là với trái phiếu bất động sản. Lý do là thị trường ấm lên cho phép các nhà đầu tư và tổ chức phát hành chủ động tái cơ cấu nợ trái phiếu.
Còn theo Chủ tịch FiinGroup Nguyễn Quang Thuân, tín hiệu tích cực còn đến từ chất lượng trái phiếu doanh nghiệp. Hầu hết trái phiếu ngân hàng phát hành trong những tháng đầu năm đều thuộc diện rủi ro thấp, được thị trường đánh giá cao.
Phần lớn các ngân hàng thương mại cổ phần đều có kế hoạch tăng vốn cấp 2 nhằm đáp ứng điều kiện tăng trưởng tín dụng cũng như các quy định về an toàn vốn, mà trái phiếu là một kênh quan trọng. Dù mục đích phát hành trái phiếu là để cơ cấu lại nợ thì điểm mấu chốt vẫn là chất lượng khoản vay qua kênh trái phiếu đã được kiểm soát tốt hơn.
Nhận định những tháng cuối năm, ông Việt tin rằng trái phiếu ngân hàng vẫn là nhóm chủ đạo dẫn dắt thị trường, chiếm tỷ trọng khoảng 70% giá trị phát hành. Trái phiếu bất động sản bắt đầu hồi phục nhờ một số dự án có tiến độ pháp lý và trái phiếu hạ tầng có dấu hiệu khởi sắc.
“Dù lãi suất cơ bản khá thấp nhưng các doanh nghiệp vẫn cân nhắc kênh trái phiếu để huy động các khoản vay dài hạn từ các nhà đầu tư phi ngân hàng. Trong diễn biến đó, thị trường đang mong đợi hỗ trợ chính sách từ Ngân hàng Nhà nước trong việc cấp phép cho các ngân hàng cung cấp dịch vụ quản lý tài sản đảm bảo”, ông Việt nói.
Trái phiếu xanh ngóng chờ bộ tiêu chí
Sự phát triển của thị trường trái phiếu đang có xuất hiện những tín hiệu tích cực theo chiều sâu, gợi ý một chu kỳ tăng trưởng mới lành mạnh và bền vững hơn.
"Không chỉ trái phiếu bất động sản khởi sắc mà các doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng như nước, rác thải cũng tham gia phát hành. Chúng tôi đang thực hiện xếp hạng tín nhiệm và hướng đến gắn nhãn xanh trái phiếu", ông Thuân thông tin.
Dù vậy, trái phiếu xanh vẫn ngóng đợi danh mục phân loại xanh của Chính phủ. Đồng thời, trong lúc đợi chờ thì các tổ chức, doanh nghiệp tham khảo kinh nghiệm quốc tế và yêu cầu từ các nhà đầu tư nước ngoài.
"Chúng tôi đang làm việc với một số doanh nghiệp để dán nhãn xanh, xác nhận theo chuẩn quốc tế. Cụ thể là nguyên tắc xanh của Hiệp hội Thị trường trái phiếu quốc tế hoặc chuẩn mực xanh của Tổ chức Trái phiếu khí hậu quốc tế hay một số chuẩn mực khác", vị này chia sẻ.
Những vận động tích cực, chủ động như vậy của thị trường sẽ góp phần thúc đẩy cơ quan quản lý xây dựng chính sách, từng bước hoàn thiện nền tảng pháp lý cho trái phiếu xanh, tín dụng xanh, đáp ứng xu hướng không thể đảo ngược tại Việt Nam và nhiều nước trong thời gian tới.
Dự báo thị trường trái phiếu doanh nghiệp từ nay đến cuối năm, ông Thuân cho rằng sau thời gian trầm lắng, trái phiếu doanh nghiệp đã "hạ cánh mềm" đối với các trái phiếu cũ, đặc biệt đối với trái phiếu bất động sản, năng lượng tái tạo... Thị trường đang bước vào chu kỳ phát triển mới, nên sẽ tích cực hơn.
