Ngày 26-4, thừa uỷ quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Công an Tô Lâm ký tờ trình gửi Quốc hội về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Tại tờ trình, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ tại Kỳ họp thứ 5 (tháng 5-2023) và xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV (tháng 10-2023).
 |
Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an. |
Lý do tách Luật Giao thông đường bộ thành hai luật
Một trong những lý do cần thiết ban hành Luật, Chính phủ cho rằng Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ khắc phục những hạn chế, bất cập về phạm vi điều chỉnh của Luật Giao thông đường bộ năm 2008.
Cụ thể, theo Chính phủ, trước năm 2001, các quy định về trật tự, an toàn giao thông; đầu tư, xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông và vận tải đường bộ là ba lĩnh vực khác nhau, được điều chỉnh riêng biệt ở các văn bản dưới luật.
Theo tờ trình của Chính phủ, Bộ Công an tổ chức hàng trăm hội thảo khoa học lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, các đoàn đại biểu Quốc hội ở địa phương, các ban, ngành, đoàn thể, các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của văn bản; trên cơ sở đó, nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện hồ sơ dự án Luật.
“Đa số ý kiến tham gia đều đồng thuận, nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật Đường bộ và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ nhằm khắc phục tồn tại, bất cập của Luật Giao thông đường bộ năm 2008”- tờ trình nêu.
Năm 2001, Quốc hội thông qua Luật Giao thông đường bộ và năm 2008 thông qua Luật thay thế, tiếp tục điều chỉnh đồng thời ba lĩnh vực khác nhau là: an toàn giao thông; kết cấu hạ tầng giao thông và vận tải đường bộ.
Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy đây là ba lĩnh vực rất lớn, mục tiêu, đối tượng điều chỉnh khác nhau nhưng lại được điều chỉnh trong cùng một luật. Điều này dẫn đến không thể quy định đầy đủ, cụ thể, rõ ràng nhiều nội dung quan trọng thuộc từng lĩnh vực và phải ban hành rất nhiều văn bản dưới luật để hướng dẫn thực hiện . Trong đó, an toàn giao thông thuộc lĩnh vực trật tự, an toàn xã hội; xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông và vận tải đường bộ thuộc lĩnh vực kinh tế, kỹ thuật, liên quan đến đầu tư, quản lý tài sản, kinh doanh và tuân theo quy luật thị trường.
Theo tờ trình, Chính phủ nghiên cứu ý kiến việc xây dựng Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ thì có xây dựng luật về các lĩnh vực đường thuỷ, đường sắt, đường không và đường hàng hải hay không và thấy rằng tai nạn giao thông đường bộ phức tạp nhất, chiếm 97% các vụ so với các loại hình giao thông khác. Ngoài ra, tính chất điều khiển an toàn tham gia giao thông, mật độ giao thông khác nhau và liên quan trực tiếp, hàng ngày với từng người dân nên ưu tiên nghiên cứu xây dựng luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ trước…
“Nếu tiếp tục thực hiện Luật Giao thông đường bộ hiện hành thì không giải quyết được tận gốc các tồn tại… “- tờ trình nêu và cho rằng sẽ có quá nhiều điều luật, khó quy định đầy đủ, rõ ràng, cụ thể các chính sách, không phù hợp về phạm vi, đối tượng điều chỉnh và tên của luật.
Do vậy, theo Chính phủ, ban hành Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ với mục tiêu xây dựng thói quen, ý thức tự giác và hình thành văn hóa giao thông hiện đại, đề cao bảo vệ tính mạng, tài sản, quyền con người khi tham gia giao thông. Còn ban hành Luật Đường bộ với mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông, quản lý vận tải, thích ứng với sự thay đổi, phát triển nhanh của kinh tế, xã hội, khoa học, kỹ thuật, hướng tới phát triển hệ thống hạ tầng giao thông, vận tải hiện đại, đồng bộ, chất lượng.
“Việc xây dựng và ban hành hai Luật là đòi hỏi tất yếu, khách quan, cấp bách của thực tiễn, phù hợp với quy luật phát triển, phù hợp với xu hướng xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật của Việt Nam (…), đồng thời gắn trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước một cách rõ ràng, cụ thể, góp phần tạo cơ sở pháp lý đầy đủ hơn để thúc đẩy, nâng tầm cả hai lĩnh vực đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới”- Chính phủ khẳng định.
Chưa thay đổi cơ quan quản lý đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe
Cũng tại tờ trình, Chính phủ nêu việc tiếp thu, giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại
Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV. Một trong những nội dung được đề cập liên quan đến quy định về quản lý đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe.
Chính phủ cho hay có hai nhóm ý kiến của đại biểu Quốc hội về việc này, trong đó ý kiến thứ nhất đồng ý chuyển giao cho Bộ Công an quản lý để tập trung, thống nhất, phù hợp với chức năng quản lý trật tự, an toàn xã hội. Ý kiến này đề nghị có lộ trình chuyển đổi, áp dụng cho phù hợp với thực tế, đồng thời xã hội hóa việc đào tạo lái xe cho các cơ sở đủ điều kiện.
Trong khi đó, ý kiến thứ hai đề nghị tiếp tục giao cho Bộ GTVT quản lý vì đang thực hiện ổn định.
Tại dự thảo Luật Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ trình Quốc hội khóa XIV, Chính phủ đã thống nhất quy định giao Bộ Công an chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe. Chính phủ cho rằng đề xuất này “xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và là đòi hỏi khách quan để phù hợp với chức năng quản lý con người về trật tự, an toàn xã hội; gắn trách nhiệm chính của Bộ Công an trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông theo đúng Nghị quyết số 18- NQ/TW “Một cơ quan thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính”…
Tuy nhiên, tiếp thu các ý kiến góp ý hợp lý, để bảo đảm tính linh hoạt và phù hợp với phương hướng, nhiệm vụ hoàn thiện tổ chức bộ máy của Chính phủ trong những năm tiếp theo, Chính phủ đã chỉ đạo cơ quan soạn thảo chỉnh lý dự thảo Luật, chỉ quy định nội dung chính sách về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe và những vấn đề mang tính nguyên tắc về quản lý nhà nước đối với công tác đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe, không quy định về chức năng, nhiệm vụ của các Bộ.
“Tại Nghị quyết số 37/NQ-CP ngày 16-3-2022, Chính phủ thống nhất chưa thay đổi cơ quan quản lý đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe”- tờ trình nêu.
