Tại Hội nghị khoa học Da liễu miền Nam 2022 do Bệnh viện (BV) Da liễu tổ chức ngày 25-9, BS Phạm Đăng Trọng Tường, Phó Giám đốc BV Da liễu TP.HCM, cho biết gần đây BV ghi nhận nhiều trường hợp thương tổn ngoài da không phải bệnh lý thông thường mà do bệnh nhân tự tạo ra. Một số trường hợp đang được các bác sĩ (BS) chuyên khoa tâm thần theo dõi và điều trị
Cách đây không lâu, BV Da liễu TP.HCM tiếp nhận ông TVH (50 tuổi) trong tình trạng vùng tay phải bị liệt do đột quỵ, có 2 vết loét khó lành. Người nhà cho biết cách đây 2 năm, ông H. rơi vào trạng thái trầm cảm sau khi bị đột quỵ gây liệt nửa người bên phải. Khoảng 4 tháng nay, người nhà phát hiện 2 vết loét nói trên và hầu như không lành.
 |
BS Phạm Đăng Trọng Tường đang thăm khám một bệnh nhân mắc bệnh da. Ảnh: BVCC |
Dựa trên đặc điểm thương tổn, BS chẩn đoán ông H. bị loét da tự tạo xuất hiện thứ phát sau bệnh lý trầm cảm. Ngoài hướng dẫn người nhà cách chăm sóc vết loét, BS còn chỉ định thuốc kháng sinh, giảm viêm cho ông H. Khuyến cáo ông cần được tư vấn hỗ trợ tâm lý và điều trị chuyên khoa tâm thần. Hiện ông H. đã ổn, các vết loét cũng đã lành, không xuất hiện trở lại.
Người bệnh có những biểu hiện lo âu, trầm cảm hoặc các biểu hiện rối loạn tâm thần khác như hoang tưởng. Họ có thể không ý thức việc mình làm hoặc luôn che giấu hành vi tự gây tổn thương. Do vậy, BS cần tiếp cận nhẹ nhàng, động viên, chia sẻ và lắng nghe người bệnh
Tương tự, bà NTTM (48 tuổi) được đưa tới BV trong tình trạng cổ, ngực, lưng, bụng, đùi… xuất hiện nhiều vết đỏ da. Qua thăm khám, các BS nhận định đây là trường hợp viêm da tiếp xúc gây phỏng da dạng cố tình. Người nhà cho biết bà M. đang được theo dõi bệnh lý thần kinh. BS chỉ định thuốc thoa ngoài da và đề nghị gia đình đưa bà M. tái khám chuyên khoa tâm thần để được đánh giá lại. Hiện các thương tổn trên cơ thể bà M. đã khỏi và không tái xuất hiện.
BV Da liễu TP.HCM cũng đã tiếp nhận 2 bệnh nhân nam bị loét da. Cả 2 đều cho biết có “con gì bò trên da” nên lấy nhíp gắp, dẫn đến viêm nhiễm. Qua thăm khám, các BS nhận định bệnh nhân mắc chứng tâm thần hoang tưởng nhiễm ký sinh trùng nên đã tự tạo ra các vết loét.
Bệnh da tự tạo là một dạng rối loạn giả bệnh. Người bệnh tự gây tổn thương làn da bằng các vật dụng sẵn có, acid hoặc tiêm chích vật lạ… Trên những bệnh nhân này, thương tổn da có đặc điểm, hình thái, vị trí… không giống các bệnh thường gặp. Vì vậy, nhìn thấy “lạ” và thường đáp ứng điều trị kém.
Tỉ lệ bệnh da tự tạo mặc dù không nhiều nhưng chưa được quan tâm đúng mức. Ngoài BS chuyên khoa da liễu, bệnh nhân cần được BS chuyên khoa tâm thần hỗ trợ điều trị, chuyên gia tâm lý tư vấn thay đổi hành vi. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng cần được sự quan tâm, chăm sóc của cả gia đình và xã hội.
BS PHẠM ĐĂNG TRỌNG TƯỜNG, Phó Giám đốc BV Da liễu TP.HCM
