Theo hồ sơ, gia đình bà Nội Thị Uyên vào sinh sống tại ấp Đồng Chắc (xã Tân Hòa, Đồng Phú, Bình Phước) từ năm 1986 và khai phá được 2,1 ha đất hoang để lập nghiệp. Năm 2000, gia đình bà đã kê khai diện tích đất trên, đến năm 2002 thì được UBND huyện Đồng Phú cấp giấy đỏ.
Xã đồng ý trả đất, ấp chống đối
Thời gian này, chính quyền địa phương có vận động người dân nhượng đất để làm các công trình công cộng nên gia đình bà Uyên đồng ý hiến hơn 300 m2 đất cho ấp làm nhà văn hóa. Sau đó, UBND xã Tân Hòa có quyết định giao đất số 36/2002 cho ban quản lý ấp Đồng Chắc quản lý. Điều đáng nói, trong quyết định này, UBND xã Tân Hòa không chỉ lấy 300 m2 mà còn lấy thêm 531 m2 nằm trong diện tích được cấp giấy đỏ của gia đình bà Uyên để giao cho ấp Đồng Chắc.
Do không được UBND xã thông báo hay tống đạt quyết định trên nên gia đình bà Uyên không hề hay biết. Mãi tới năm 2011, khi ban quản lý ấp Đồng Chắc cho người ra rào đất, xây dựng công trình…, gia đình bà Uyên mới tá hỏa khi biết sự việc. Gia đình bà khiếu nại vì phần đất này gia đình bà vẫn đang sử dụng ổn định, nằm trong diện tích được cấp giấy đỏ, gia đình bà vẫn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, phí của người sử dụng đất, việc UBND xã tự ý giao cho ấp là trái quy định của pháp luật.
Làm việc với bà Uyên, UBND xã Tân Hòa đồng ý trả lại đất. Tuy nhiên, ban quản lý ấp Đồng Chắc lại không chấp hành ý kiến chỉ đạo của xã, một mực không giao lại đất cho gia đình bà Uyên. Nhiều lần hòa giải không thành, bà Uyên phải khởi kiện yêu cầu TAND huyện Đồng Phú buộc UBND xã Tân Hòa trả lại đất cho gia đình bà.
Bà Uyên và miếng đất bị UBND xã giao cho ấp làm nhà văn hóa. Ảnh: N.ANH
Ủy ban kiểm tra làm thay việc của tòa
Tại phiên xử sơ thẩm của TAND huyện Đồng Phú hồi tháng 6-2015, đại diện UBND xã Tân Hòa đã chấp nhận yêu cầu của bà Uyên, đồng ý trả lại phần đất tranh chấp cho bà Uyên và không có bất cứ tranh chấp, khiếu nại gì khác. Tuy nhiên, đại diện ban quản lý ấp Đồng Chắc (được tòa triệu tập với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan) lại không đồng ý vì cho rằng đây là... đất tập thể.
TAND huyện Đồng Phú đã tuyên buộc UBND xã Tân Hòa trả lại phần diện tích đất đã lấn chiếm cho bà Uyên. Sau đó, ấp trưởng ấp Đồng Chắc kháng cáo bản án sơ thẩm.
Điều đáng nói là trong thời gian bà Uyên chờ TAND tỉnh Bình Phước mở phiên xử phúc thẩm, bất ngờ ngày 14-6-2016, bà nhận được thông báo của Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Đồng Phú. Theo đó, sau khi phiên tòa sơ thẩm kết thúc, đại diện Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Đồng Phú đã làm việc với TAND huyện Đồng Phú và được biết nhận thấy quá trình giải quyết vụ án có vi phạm về tố tụng nên TAND huyện Đồng Phú đã phát hành công văn gửi Ban Nội chính Tỉnh ủy và Ban Cán sự Đảng TAND tỉnh Bình Phước. Sau đó, đại diện Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Đồng Phú làm việc với thẩm phán TAND tỉnh Bình Phước, người được giao thụ lý hồ sơ vụ kiện. Qua làm việc, thẩm phán thụ lý vụ án cho biết sẽ mở phiên tòa phúc thẩm. Quan điểm của cá nhân thẩm phán là sẽ xét xử theo hướng tuyên hủy bản án sơ thẩm vì có vi phạm về tố tụng.
“Làm việc với hai cấp tòa xong, dựa vào quan điểm cá nhân của thẩm phán TAND tỉnh Bình Phước, Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy đã không chờ tòa phúc thẩm xét xử mà tự cho mình quyền xác minh vị trí đất, ai lấn của ai, nguồn gốc tranh chấp... rồi từ đó kết luận rằng đất đang tranh chấp là của ban quản lý ấp Đồng Chắc. Trong khi đó, theo quy định hiện hành, thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai đã có giấy đỏ như trường hợp của tôi là của tòa án chứ không phải của bất cứ một cơ quan nào khác” - bà Uyên bức xúc.
Cũng theo bà Uyên, ngay khi có thông báo kết luận vụ việc, chưa đầy một tháng sau, Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Đồng Phú đã ra quyết định kỷ luật cảnh cáo về mặt Đảng đối với bà, đồng thời kỷ luật nhiều cán bộ xã Tân Hòa vì cho rằng họ bao che cho bà.
“Tôi sẽ khiếu nại đến cùng!”
Trao đổi, ông Lê Đăng Trung (Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Tân Hòa) cho biết: “Với tư cách là chủ tịch UBND xã Tân Hòa lúc bà Uyên khiếu nại đòi đất, tôi cho rằng việc bà Uyên được cấp giấy đỏ là đúng. Vì vậy khi bà Uyên khiếu nại cũng như khởi kiện, chúng tôi căn cứ tài liệu, giấy tờ xác định bà Uyên kiện đúng sự thật nên đồng ý trả lại đất cho bà. Chính Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Đồng Phú cũng đã ra quyết định kỷ luật vị chủ tịch UBND xã thời điểm năm 2002 - người ra quyết định giao đất cho ban quản lý ấp Đồng Chắc vì có hành vi ra quyết định trái thẩm quyền, không đúng quy định của pháp luật. Vì vậy tôi không hiểu vì sao Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Đồng Phú lại cho rằng bà Uyên lấn chiếm đất để kỷ luật bà Uyên, đồng thời kỷ luật cả tôi và một số cán bộ khác vì cho rằng bao che cho bà Uyên làm sai”.
“Chúng tôi không làm gì sai mà chỉ làm theo đúng quy định của pháp luật, căn cứ trên các hồ sơ, chứng cứ có thật” - ông Trung bức xúc. Ông cho biết đã viết đơn khiếu nại lên Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Đồng Phú. “Nếu Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy không giải quyết, tôi sẽ khiếu nại lên Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy, Ban Nội chính Tỉnh ủy, Tỉnh ủy Bình Phước và các cơ quan trung ương để nhờ các cơ quan chức năng vào cuộc, trả lại công bằng cho chúng tôi” - ông Trung quả quyết.
Chúng tôi sẽ liên hệ với Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Đồng Phú và tiếp tục thông tin tới bạn đọc.
| Ban quản lý ấp không phải là đương sự Theo Thẩm phán Nguyễn Văn Khương (Chánh Tòa Dân sự TAND tỉnh Bình Phước, người giải quyết vụ án trong giai đoạn phúc thẩm), khi làm việc với Ủy ban Kiểm tra Huyện ủy Đồng Phú, ông đưa ra quan điểm xử lý vụ án chỉ là quan điểm của riêng cá nhân ông. “Khi xét xử phúc thẩm, có hủy bản án sơ thẩm hay không là do HĐXX quyết định” - Thẩm phán Khương khẳng định. Thẩm phán Khương cũng lý giải về vi phạm tố tụng của tòa sơ thẩm đơn giản chỉ là ban quản lý ấp Đồng Chắc không phải là đương sự trong vụ việc nhưng tòa sơ thẩm lại đưa ban quản lý ấp vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Cũng theo Thẩm phán Khương, sau khi tuyên án, tòa sơ thẩm ra văn bản đính chính, xác định ban quản lý ấp Đồng Chắc là người làm chứng lại càng sai bởi người làm chứng không bao giờ là một tổ chức mà phải là cá nhân cụ thể. “Nguyên nhân sâu xa của vụ án xuất phát từ Quyết định giao đất số 36/2002 của UBND xã Tân Hòa. Mà quyết định này thì quá sai thẩm quyền bởi theo luật, UBND cấp xã không có quyền ra quyết định giao đất cho tổ chức, cá nhân nào” - Thẩm phán Khương nhận định. Ông cũng khẳng định không chịu bất kỳ sự tác động nào mà sẽ xét xử đúng pháp luật, công bằng để bảo vệ lẽ phải. |
