Trong nhiều thập niên, Iran và Israel đã có nhiều mâu thuẫn và dường như thường trong tình trạng “xung đột ngầm”. Năm nay, xung đột của họ đã bùng nổ công khai, theo tờ The New York Times.
Sáng 26-10, Lực lượng phòng vệ Israel xác nhận lực lượng này đã tiến hành "các cuộc tấn công chính xác" vào các mục tiêu quân sự của Iran, nhằm đáp trả việc "Iran thực hiện các cuộc tấn công liên tục trong nhiều tháng nhằm vào Israel".
Người phát ngôn IDF Daniel Hagari cho biết "khả năng tấn công và phòng thủ của Israel đã được huy động toàn diện".
Vì sao Israel thông báo trước khi trả đũa Iran?
Trong gần một tháng qua, Israel đã nhiều lần cảnh báo về việc trả đũa Iran. Thậm chí, ngày 9-10, Bộ trưởng Quốc phòng Israel – ông Yoav Gallant mô tả cuộc phản công của Israel sẽ "chết người, chính xác và trên hết là bất ngờ".
Trước thời điểm xảy ra vụ tấn công ngày 26-10, một số cơ quan truyền thông lớn cũng đưa tin Israel đã thông báo với phía Mỹ về cuộc tấn công.
Các nhà phân tích cho rằng việc Israel công khai thông tin về việc trả đũa Iran có thể là nhằm một số mục tiêu. Israel có thể cố gắng cân bằng các mục tiêu chiến lược của họ với các lo ngại từ đồng minh Mỹ, nhằm tránh để xung đột ở Trung Đông lan rộng.
Về phía Iran, nước này cũng không muốn xung đột lan rộng.
The New York Times dẫn lời 4 quan chức Iran cho biết quân đội nước này đã nhận được lệnh chuẩn bị nhiều kế hoạch quân sự để đáp trả Israel, trong trường hợp Israel tấn công Iran. Họ cho biết việc Iran đáp trả ra sao phần lớn sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các cuộc tấn công của Israel.
Theo đó, nếu các cuộc tấn công của Israel gây ra thiệt hại trên diện rộng và thương vong cao, Iran sẽ trả đũa. Nhưng nếu Israel giới hạn cuộc tấn công của mình vào một vài căn cứ quân sự, nhà kho chứa tên lửa và máy bay không người lái, Iran có thể sẽ không làm gì cả.
Vì sao Israel chọn tấn công vào thời điểm này?
Những yếu tố tác động việc Israel quyết định thời điểm tấn công lần này bao gồm các cuộc đàm phán giữa Israel và chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden, sự xuất hiện của hệ thống phòng không Mỹ tại Israel và các ngày lễ của người Do Thái. Ngoài ra, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới cũng có thể ảnh hưởng đến quyết định của Israel về thời gian phản công Iran.
Thông tin được tiết lộ gần đây cũng cho thấy Israel từ lâu đã sẵn sàng cho cuộc tấn công này.
Hai tài liệu tình báo mật bị rò rỉ gần đây cho thấy hình ảnh vệ tinh về quá trình Israel chuẩn bị cuộc trả đũa vào Iran.
Một tài liệu trong số này mô tả các cuộc tập trận gần đây của Israel, dường như là để diễn tập trả đũa Iran. Trong khi đó, tài liệu thứ hai nêu chi tiết về cách Israel thay đổi vị trí đặt tên lửa và vũ khí của mình trong trường hợp Iran tiếp tục tấn công.
Mục tiêu của Israel là gì?
Sau khi vụ tấn công của Israel diễn ra, người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Sean Savett cho biết mục tiêu của các cuộc không kích của Israel là nhằm vào các mục tiêu quân sự, theo hãng tin AFP.
Trước đó, The New York Times dẫn lời 2 quan chức Israel cho biết chính phủ Israel đã thông báo với phía Mỹ rằng họ sẽ tránh tấn công các địa điểm làm giàu hạt nhân và sản xuất dầu của Iran. Các quan chức cũng cho hay Israel cam kết họ sẽ tập trung tấn công vào các mục tiêu quân sự ở Iran.
Theo đó, việc Israel tránh các địa điểm cơ sở hạ tầng hạt nhân hoặc dầu mỏ của Iran sẽ làm giảm khả năng xảy ra một cuộc chiến tranh toàn diện giữa hai nước. Điều này phần nào cũng làm giảm khả năng xung đột ở Trung Đông lan rộng.
Israel sử dụng phương tiện gì để tấn công Iran?
Đến nay, phía Israel vẫn chưa đưa ra thông tin cụ thể về loại vũ khí họ sử dụng để tấn công Iran. Tuy nhiên, The New York Times cho rằng với năng lực hiện tại, lực lượng không quân Israel hoàn toàn có khả năng tham gia cuộc tấn công này.
Để thực hiện cuộc tấn công bằng hệ thống không quân, các máy bay Israel buộc phải bay đường dài. Trước đó, trong các cuộc tấn công chống lại nhóm vũ trang Houthis (Yemen) vào cuối tháng 9, máy bay của lực lượng Israel đã bay hơn 1.600 km để tấn công các nhà máy điện và cơ sở hạ tầng vận chuyển của Houthis.
Iran có hệ thống phòng không mạnh hơn nhiều so với Lebanon và Yemen. Tuy nhiên, quá khứ cho thấy Israel có khả năng vượt qua hệ thống này.
Vào tháng 4, các cuộc không kích của Israel đã phá hủy một hệ thống phòng không S-300 gần TP Natanz (miền trung Iran). Các quan chức phương Tây cho biết Israel đã triển khai máy bay không người lái và dùng tên lửa bắn từ máy bay chiến đấu để thực hiện cuộc tấn công này.
Ngoài ra, theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Mỹ), Israel cũng có thể dùng tên lửa đạn đạo tầm trung Jericho 2 – có thể bay hơn 3.200 km – và tên lửa đạn đạo tầm trung Jericho 3 – có thể bắn tới mục tiêu cách xa hơn 6.200 km – thực hiện cuộc tấn công này.
