VKSND Cấp cao tại TP.HCM vừa kháng nghị vụ lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản xảy ra tại TP Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang), đề nghị TAND Cấp cao tại TP.HCM xét xử phúc thẩm hủy án sơ thẩm để điều tra lại.
Cho người nhà đứng tên để lấy nền tái định cư
Theo bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Kiên Giang, Nguyễn Tiến Đạt là viên chức làm việc tại Phòng quỹ đất thuộc Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Phú Quốc (nay là TP Phú Quốc).
Ngày 1-7-2016, UBND huyện Phú Quốc thành lập Ban bồi thường hỗ trợ và tái định cư huyện (Ban bồi thường). Đạt được phân công công tác tại Tổ quản lý quỹ đất và bố trí tái định cư.
Đạt có nhiệm vụ đại diện cho Ban bồi thường quản lý các lô nền tái định cư do Ban quản lý dự án huyện giao theo hồ sơ; xây dựng kế hoạch bốc thăm cho các hộ dân được xét bố trí tái định cư; tổ chức bốc thăm nền tái định cư và lập biên bản kết quả bốc thăm; giao nền tái định cư; lập thủ tục chuyển các đơn vị có liên quan để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân đã được bốc thăm.
Trong thời gian công tác tại Ban bồi thường, bản thân Đạt biết được các quy định còn lỏng lẻo, chưa chặt chẽ trong việc cấp giấy chứng nhận cho các hộ dân được giao nền tái định cư nên nảy sinh ý định chiếm đoạt nền tái định cư để bán lại.
Ngày 17-4-2017, Ban bồi thường tổ chức bốc thăm nền tái định cư. Phát hiện thấy khâu công tác này sau khi thực hiện bốc thăm thì thiếu kiểm tra nên Đạt tự điền thêm tên những hộ vắng mặt vào để lấy thêm nền tái định cư.
Sau đó, Đạt để cho ông TTH và bà NTH (là cha, mẹ vợ của Đạt) đứng tên, đến khi được làm thủ tục cấp giấy chứng nhận thì Đạt chuyển nhượng cho người khác để thu lợi hơn 2,1 tỉ đồng.
Ngày 29-4, TAND tỉnh Kiên Giang tuyên phạt bị cáo Đạt ba năm sáu tháng tù về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.
Cha và mẹ vợ của bị cáo đã có hành vi giúp sức tích cực cho bị cáo trong việc thực hiện và hoàn thành tội phạm nhưng cấp sơ thẩm chưa tiến hành điều tra, truy cứu trách nhiệm hình sự là có dấu hiệu bỏ lọt đồng phạm.
Có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm
Theo kháng nghị, tòa án cấp sơ thẩm xét xử bị cáo về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản là có căn cứ. Tuy nhiên, qua nghiên cứu bản án sơ thẩm, VKS nhận thấy có dấu hiệu bỏ lọt người thực hiện hành vi phạm tội.
Cụ thể, ông TTH và bà NTH đều không phải là đối tượng được tham gia bốc thăm để cấp, giao nền đất tái định cư. Hình thức giao dịch mà các đối tượng trên tham gia đều phải tuân thủ, đáp ứng đầy đủ các quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Hai người này đã có hành vi giúp sức tích cực cho bị cáo trong việc thực hiện và hoàn thành tội phạm, cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm chưa tiến hành điều tra, truy cứu trách nhiệm hình sự là có dấu hiệu bỏ lọt đồng phạm.
Bởi lẽ, trong vụ án có đồng phạm, chỉ có người thực hành mới thực hiện đầy đủ các hành vi là dấu hiệu đặc trưng của tội đồng phạm. Những người đồng phạm khác như xúi giục, người giúp sức và ngay cả người tổ chức thì họ chỉ thực hiện một số hành vi đặc trưng. Các đối tượng trên không trực tiếp chiếm đoạt tài sản nhưng vẫn là đồng phạm với bị cáo với vai trò giúp sức.
Kháng nghị của VKSND Cấp cao tại TP.HCM cũng nêu rõ cấp sơ thẩm chưa tiến hành điều tra, làm rõ và xử lý hành vi thiếu trách nhiệm của các cá nhân có liên quan trong việc cấp hai nền đất tái định cư không đúng đối tượng.
Một số cá nhân trong cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan của UBND huyện Phú Quốc đã thực hiện không đúng, không đầy đủ, không hết trách nhiệm, nhiệm vụ được giao, tạo điều kiện cho bị cáo đánh tráo, thay đổi tên người được tham gia bốc thăm để cấp, giao nền tái định cư, để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.
Hành vi nêu trên của một số cá nhân trong cơ quan nhà nước có thẩm quyền liên quan của UBND huyện Phú Quốc có dấu hiệu của tội phạm nhưng cơ quan tiến hành tố tụng cấp sơ thẩm chưa tiến hành điều tra, xử lý là có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm và người phạm tội.
Xử lý vật chứng không đúng
Ngoài ra, kháng nghị cho rằng cấp sơ thẩm xử lý vật chứng không đúng theo quy định của pháp luật. Bản án sơ thẩm tuyên tạm giao cho Kho bạc Nhà nước TP Phú Quốc tạm quản lý số tiền sử dụng đất hơn 474 triệu đồng mà ông PVL và ông TTK đã nộp để giải quyết trong vụ án dân sự sau này là không đúng theo quy định của pháp luật.
Đây là số tiền phát sinh từ hành vi vi phạm pháp luật của bị cáo Đạt, đồng thời là vật chứng của vụ án. Do đó, cần phải trả lại số tiền này cho ông L và ông K.
Việc cấp sơ thẩm tách việc giải quyết các giao dịch dân sự giữa bị cáo với những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan để giải quyết bằng một vụ án dân sự theo thủ tục tố tụng dân sự là giải quyết vụ án không triệt để và xâm phạm nghiêm trọng quyền và lợi ích hợp pháp của những người này.