Vụ nhốt trẻ vào thang máy: Sai lầm sư phạm nghiêm trọng

- Sau vụ cô mẫu giáo nhốt học sinh 4 tuổi vào máy gây xôn xao dư luận, nhiều người cho rằng phần lớn cô dạy mẫu giáo ở nước ta hiện nay vẫn chưa được trang bị đầy đủ kiến thức để nuôi dạy trẻ, ý kiến của ông về vấn đề này thế nào, thưa ông?

GS.VS Phạm Minh Hạc, Chủ tịch hội khoa học tâm lý - giáo dục Việt Nam, nguyên Bộ trưởng Bộ GD&ĐT

Đúng là hiện nay nhiều trường mầm non vẫn chưa được trang bị các kiến thức về tâm lý học giáo dục. Giáo viên mầm non phải học kỹ tâm lý lứa tuổi của trẻ, từng tuổi phát triển như thế nào với những nét tâm lý riêng biệt.

Theo tôi được biết, đối với các trường sư phạm mẫu giáo các thầy cô học khoa học ít mà chủ yếu học tâm lý học và giáo dục học. Dạy cho trẻ mầm non thì đặc biệt phải hiểu tâm lý lứa tuổi.

Trong chương trình đào tạo giáo viên mầm non có nội dung: người chăm trẻ không được áp dụng những hành vi ảnh hưởng đến thể xác, tinh thần của trẻ. Tuy nhiên hiện nay, phần lớn giáo viên mầm non thiếu hoặc không có kỹ năng sư phạm.

- Như vậy theo ông đâu là nguyên nhân của những "lỗ hổng" trên và nó ảnh hưởng thế nào đến chất lượng nuôi dạy trẻ?

Số lượng các trường mầm non phát triển rất nhanh trong thời gian gần đây nhưng lại chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng. Ở nhiều nơi, nhiều giáo viên chưa từng qua các khóa đào tạo sư phạm mầm non. Các cơ quan cấp phép thành lập các trường mẫu giáo dường như đang buông lỏng các hoạt động này.

Ở một số trường cũng có người được đào tạo sư phạm nhưng lại không chú ý đến phương pháp sư phạm. Thực chất thì những nơi đó chỉ là nơi giữ trẻ chứ không thể nói là trường mẫu giáo.

Trong phương pháp sư phạm sẽ có khen thưởng và phạt. Các thầy cô cần phải hiểu được tuổi nào thì mới nên ra đặt vấn đề phạt các em. Nếu là trẻ 4 tuổi thì vấn đề phạt như thế nào cần được cân nhắc. Theo tôi, ở lứa tuổi mầm non chúng ta không nên trừng phạt các em. Khi các giáo viên mầm non không có trình độ sư phạm thì sẽ không có phương pháp truyền thụ dẫn tới việc nuôi dạy trẻ không đảm bảo.

Các hình ảnh chứng tỏ rằng trên người bé Quang Vinh tràn đầy thương tích từ vụ cố ý hành hạ người khác của cô giáo Nữ. Ảnh: N.N

- Về vụ cô phạt trẻ mới 4 tuổi bằng cách nhốt vào thang máy theo ông nguyên nhân sâu xa của nó là gì?

Để xảy ra tình trạng bạo lực đối với trẻ theo tôi một lý do quan trọng là do ý thức tôn trọng trẻ em nói riêng và tôn trọng con người còn yếu. Những người lớn này thường cho mình "quyền" dễ dàng quát mắng, xúc phạm thậm chí là đe dọa bạo lực đối với trẻ em.

Chính từ việc không tôn trọng con người, không có kỹ năng sư phạm, cô giáo lại là người có quyền lực nên sẽ dễ dàng sử dụng quyền lực này đối với các em nhỏ.

- Thưa ông, liệu những vụ ngược đãi có nguyên nhân nào đó từ việc người thầy luôn coi mình là "trung tâm"?

Quan điểm của tôi là cả người thầy và người trò đều phải là trung tâm. Vì quá trình dạy phải luôn luôn đi kèm với quá trình học. Xem nhẹ một trong hai quá trình này đều không được.

Ở đây cả 2 đối tượng này đều là chủ thể, liên tục tác động qua lại với nhau. Thậm chí ở bậc mầm non, nhiều khi người thầy còn giữ vai trò quyết định ảnh hưởng tới việc hình thành nhân cách của trẻ em. Nhiều trẻ lại thường vâng lời thầy cô ở lớp hơn là nghe theo cha mẹ.

- Đứng ở góc độ Chủ tịch Hội Khoa học tâm lý - giáo dục Việt Nam, theo ông những sai lầm sư phạm nào được coi là rất nghiêm trọng?

Có rất nhiều sai lầm sư phạm theo tôi là rất nghiêm trọng. Tôi cũng không thể nhớ hết được các trường hợp đó. Tuy nhiên, trường hợp bảo mẫu Quản Thị Kim Hoa đánh đập trẻ để bắt trẻ con ăn, thường xuyên mắng nhiếc trẻ đã gây xôn xao dư luận cách đây hơn 2 năm là một ví dụ điển hình cho những sai lầm trong sư phạm mầm non.

Trường hợp của em Lê Quang Vinh gần đây ở TP.HCM cũng rất nghiêm trọng. Lê Quang Vinh sau khi bị người trông trẻ hành hạ thường xuyên ngủ mê, sợ hãi.

Cuối cùng, tôi muốn nói rằng những sai lầm sư phạm đã khiến cho hiệu quả giáo dục không đạt được. Đó là điều rất nghiêm trọng.

- Xin cảm ơn ông.

Phạm Thịnh thực hiện