UBND TP.HCM vừa có văn bản gửi Bộ Xây dựng về việc đánh giá thực trạng quy hoạch, kiến trúc nông thôn 5 huyện trên địa bàn.
Theo đó, năm huyện Cần Giờ, Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè có tỷ lệ quy hoạch đô thị chiếm khá lớn, ranh giới giữa đô thị và nông thôn không rõ rệt, hiệu quả sản xuất nông nghiệp chưa đảm bảo khi nằm xen cài trong đô thị.
Các khu công nghiệp, cụm công nghiệp chủ yếu tập trung trên địa bàn năm huyện tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương, giá trị đất tại các huyện cũng tăng cao, người dân chuyển dần từ sản xuất nông nghiệp sang lao động công nghiệp, kinh tế dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp... dẫn đến nhu cầu nhà ở cũng thay đổi.
Diện tích sân, vườn có xu hướng thu hẹp, diện tích nhà chính có xu hướng mở rộng, các thành phần chức năng có xu hướng hợp khối, bố cục không gian có sự biến đổi từ cấu trúc khuôn viên nhà truyền thống sang khuôn viên nhà ở đô thị như nhà vườn, nhà chia lô.
Bản sắc, hình thức kiến trúc nhà ở được hình thành trên tính cách của con người, thói quen, phong tục tập quán của vùng miền, tính cách của người dân sống ở vùng nông thôn tại TP.HCM phóng khoáng, chân thật, thoải mái… đã thể hiện rõ nét qua nếp ăn, nếp ở nên từ đó việc xây dựng nhà ở không quá trau chuốt.
Do vậy, kiến trúc nhà ở không có phong cách rõ ràng, không được lưu truyền để tạo thành bản sắc riêng, bức tranh tổng thể khu vực nông thôn không tạo nên được hình ảnh đặc trưng của vùng nông thôn.
Trong những năm 2011 đến năm 2015, UBND TP.HCM đã giao cho Sở QH-KT TP phối hợp UBND các huyện triển khai các mẫu nhà ở nông thôn, đồng thời đã có khảo sát lấy ý kiến của người dân trong khu vực. Tuy nhiên việc triển khai thực hiện không khả thi do xu thế xây dựng nhà ở của đại đa số người dân đều muốn xây dựng nhà ở theo phong cách hiện đại như các mẫu nhà ở trong đô thị.
Thực tế trong một thời gian dài, TP.HCM chưa có quy định cụ thể về hình thức kiến trúc nhà ở khu vực nông thôn, chưa có hướng dẫn để khuyến khích người dân kế thừa các giá trị kiến trúc truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc, sử dụng vật liệu xây dựng địa phương.
Đồng thời cũng chưa có nguồn lực, cơ chế để người dân tuân thủ thực hiện theo quy định quản lý kiến trúc; đây chính là khó khăn vướng mắc trong công tác lập và triển khai quy định quản lý kiến trúc tại các huyện trên địa bàn TP.
UBND TP cho rằng để có một giải pháp toàn diện cho kiến trúc vùng nông thôn TP.HCM, cần khoanh vùng xác định rõ khu vực phát triển đô thị và khu vực xây dựng nông thôn trong Đồ án Quy hoạch chung TP.HCM.
Hiện, UBND TP.HCM vừa ban hành kế hoạch xây dựng Đề án đầu tư - xây dựng các huyện (Cần Giờ, Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè) thành quận (hoặc thành phố thuộc TP.HCM) giai đoạn 2021 – 2030.
