Lương hưu ‘lấy của người giàu chia người nghèo’

"Tại khoản 2 Điều 56 Luật BHXH năm 2014 thì từ ngày 1-1-2018, sẽ bắt đầu thay đổi cách tính tỉ lệ hưởng lương hưu. Trong đó, lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 có thể giảm tới 10% lương hưu, đây là bất cập mà Bộ LĐ-TB&XH đang nghiên cứu báo cáo Chính phủ”.

Đó là thông tin được ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội, đưa ra tại buổi tọa đàm đóng và xử lý vi phạm bảo hiểm xã hội năm 2018, diễn ra ngày 22-12.

Chính sách bù lương hưu

Theo ông Bùi Sỹ Lợi, sau khi nhận ra bất cập, đơn vị đã yêu cầu BHXH Việt Nam báo cáo. Qua đó, cho thấy sẽ có khoảng 49.700 lao động nữ nghỉ hưu đúng tuổi 55 (chưa tính số lao động nghỉ hưu trước tuổi) và cách tính lương hưu mới sẽ tác động đến khoảng 21.000 lao động nữ (chiếm 43%). Trong đó, có 3.000 người bị tác động 6%-10%, còn lại chịu tác động 2%-4%. Nên ông Lợi cho rằng đây là con số không lớn.

Ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội, trao đổi những bất cập chính sách bảo hiểm. Ảnh: VIẾT LONG

Vì vậy, ông Bùi Sỹ Lợi cho biết quan điểm của ông là không nên sửa luật và nếu sửa cũng không kịp, bởi quy định có hiệu lực từ ngày 1-1-2018, nhưng phải chờ đến tháng 5-2018 kỳ họp Quốc hội mới diễn ra. Vì vậy, ông Lợi đề xuất không sửa luật, thay vào đó đề nghị Bộ LĐ-TB&XH đề xuất Chính phủ, trong năm 2018 khi điều chỉnh tăng lương khu vực nhà nước thì tăng lương hưu cho người lao động với mức tăng 7% nhưng tùy từng đối tượng.

Cụ thể, người hưởng lương hưu trên 100 triệu đồng hay 80 triệu đồng/tháng chỉ tăng bằng mức trượt giá của năm 2018, khoảng 4%-5%. Vì mức tăng của họ nếu chỉ 1% thôi cũng gấp hai suất lương của những người về hưu; còn lại 3% phải ưu tiên cho đối tượng có lương hưu dưới 1,3 triệu đồng (như cô giáo Lan ở Hà Tĩnh) để bằng 1,3 triệu đồng/tháng, dưới 2 triệu đồng để bằng 2 triệu đồng/tháng.

“Đặc biệt, ưu tiên cho 3.000 lao động bị tác động giảm 6%-10% lương hưu trong năm 2018. Ví dụ, đối với người bị giảm 10% lương hưu thì chúng ta tăng 2%, người bị giảm ít thì tăng 1%. Nhưng 2% hay 1% này là chúng ta tăng cả cuộc đời hưởng lương hưu… như vậy là hợp tình, hợp lý”, ông Lợi nêu kiến nghị.

Ông Lợi cho rằng chính sách bao giờ chúng ta cũng có sự công bằng tương đối. Nhưng về mặt chính sách vĩ mô, cơ quan quản lý Nhà nước phải có biện pháp để giảm “sốc”, không để lao động nữ thiệt thòi như quy định hiện hành.

Hai phương án xử lý bất cập lương hưu nữ

Đồng tình, ông Lê Quân, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, cho biết đơn vị đang hoàn thiện hai phương án trình Chính phủ. Trong đó, phương án 1 giống như ông Bùi Sỹ Lợi trình bày ở trên và phương án hai là tăng có lộ trình như nam giới.

Tức để đạt được tỉ lệ hưởng lương hưu ở mức tối đa là 75% thì lao động nữ nghỉ hưu trong năm 2018 phải có 26 năm đóng BHXH; nghỉ hưu trong năm 2019 phải có 27 năm; trong năm 2020 là 28 năm; năm 2021 là 29 năm; từ năm 2022 trở đi là 30 năm.

Theo ông Quân, trước đây tăng lương hưu là tăng đều cho tất cả mọi người. Tuy nhiên, quá trình điều chỉnh chính sách bảo hiểm xã hội cần phải cân đối,  và có tính chất chia sẻ. Theo hướng người lương hưu thấp phải được tăng tỷ lệ tương đối, còn người hưởng lương hưu cao tăng theo mức trượt giá.

“Ví dụ, đối tượng nào hưởng lương hưu 20 lần mức lương cơ sở, không nhất thiết tăng 7%-8% như những người được 1,3 triệu đồng/tháng lương hưu. Theo đó, dùng được quỹ này để hỗ trợ cho người lương hưu thấp, không "cào bằng" hết để hỗ trợ…”, ông Quân nói.

Trong khi đó, ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam, nhìn nhận nếu theo nguyên tắc đóng, hưởng thì không có chuyện bình đẳng giữa nam và nữ. Vì hiện nay tuổi nghỉ hưu nam cao hơn nữ năm năm. Nếu muốn bình đẳng về chính sách bảo hiểm xã hội giữa hai đối tượng này thì tuổi nghỉ hưu phải được xích lại gần với nhau…