Trước thông tin về việc Bệnh viện (BV) Nhi đồng 2 (TP.HCM) thông báo hoãn ghép gan khiến nhiều người lo lắng những ngày qua, trưa 22-5 BV Nhi đồng 2 đã có giải đáp với báo chí về vấn đề này.
TS-BS Phạm Ngọc Thạch, Phó Giám đốc BV Nhi đồng 2, cho biết có ba nguyên nhân quan trọng dẫn đến sự việc này. Một là BS nhi khoa thiếu chứng chỉ chuyên môn liên quan ghép tạng. Hai là phòng mổ ghép tạng hạn chế về cơ sở hạ tầng. Ba là thiếu nguồn tạng để cấy ghép.
Trước đó, từ năm 2019-2021, đại dịch COVID-19 làm gián đoạn hỗ trợ của các giáo sư quốc tế nên phẫu thuật ghép gan bị đình trệ. Trước tình cảnh bệnh nhi mắc suy gan mạn tính dần trở nặng, BV Nhi đồng 2 quyết định tìm giải pháp hoàn chỉnh quy trình thực hiện ghép gan tự chủ.
Bước đầu, BV được sự hỗ trợ chuyên môn từ BV Chợ Rẫy và BV Đại học Y Dược, chủ yếu trong vấn đề lấy tạng người lớn. Sau đó, BV nhận thấy các BS nhi khoa cũng có thể thực hiện việc lấy tạng người lớn bằng cách cử BS học những chứng chỉ cần thiết.
 |
Một ca ghép tạng tại BV Nhi đồng 2. Ảnh: BVCC |
“Tuy nhiên, để được cho phép theo đúng quy trình, các BS nhi khoa sẽ gặp khó khăn về mặt chứng chỉ hành nghề chuyên ngành nhi khoa hoặc ngoại nhi. Hiện các BS chưa được cấp các chứng chỉ hành nghề liên quan chuyên môn ghép tạng người lớn, vì thế BV đang lên kế hoạch chuẩn bị và cử BS tham gia những lớp học phù hợp” - BS Thạch chia sẻ.
Cũng theo BS Thạch, hiện phòng mổ ghép tạng cũ của BV có hạn chế về cơ sở hạ tầng, số lượng phòng mổ ít, nhân lực thiếu nhưng phải bảo đảm cho nhiều chuyên khoa như phẫu thuật tim hở, ngoại thần kinh, ghép tạng,…
“Là một trong những cơ sở điều trị tuyến cuối, BV có số lượng lớn bệnh nhân tim mạch và ngoại thần kinh cần phẫu thuật gấp. Nếu nghiêng về một chuyên ngành nào, ngay cả ghép tạng, sẽ ảnh hưởng tiến độ phẫu thuật của các bệnh lý quan trọng và cấp bách khác” - BS Thạch nói thêm.
Hiện BV đang xây dựng phòng mổ ghép tạng hoàn chỉnh có cơ sở vật chất phù hợp. Phòng mổ mới đã gần hoàn thiện.
BS Thạch nói thêm: “Một lý do quan trọng khiến công tác ghép tạng bị trì hoãn còn liên quan đến việc thiếu nguồn tạng để cấy ghép. Nguồn tạng ghép cho trẻ em rất hạn chế, đa số từ người cho trong gia đình. Tuy nhiên không phải bệnh nhân nào cũng tìm được nguồn tạng phù hợp. Ghép tạng từ người cho chết não cũng là một trong những cứu cánh, nhưng danh sách chờ ghép ngày càng tăng thêm…”.
Ngoài ra, để đảm bảo chuyên môn, BV cũng mất nhiều thời gian khi tiến hành hoạt động ghép tạng. Quy trình ghép tạng không đơn giản, từ chọn bệnh nhân phù hợp theo thứ tự trong danh sách, tiến hành hàng loạt xét nghiệm của cặp ghép đến thành lập hội đồng chuyên môn nhiều lần để bàn bạc các vấn đề phát sinh.
Cạnh đó, êkíp phẫu thuật còn phải thay đổi cặp ghép liên tục tùy tình trạng bệnh nhân và gia đình, hội chẩn với các chuyên gia để nâng cao khả năng chuyên môn nhằm thực hiện an toàn cho người bệnh,…
Hiện tại các bệnh nhân ghép tạng của BV vẫn đang được theo dõi sát, điều trị nội khoa phối hợp, chuyển tuyến đến cơ sở y tế phù hợp khi cần.
Từ tháng 12-2005, ca ghép gan đầu tiên của BV được thực hiện thành công với sự phối hợp của giáo sư từ viện trường Saint Luc, Vương quốc Bỉ. Từ năm 2005-2009, năm 2014-2018, ghép gan tại BV diễn ra đều đặn 1-2 ca/năm. Trong 15 năm, BV thực hiện tổng 13 ca ghép gan.
Vừa qua, vào giữa tháng 3-2023, BV chuẩn bị khởi động ghép thận từ người hiến chết não nhưng kết quả xét nghiệm không phù hợp giữa người cho và người nhận nên không thực hiện được.
Mới đây, vào tối 21-5, Trung tâm điều phối ghép tạng đã liên hệ BV để lập tức chuẩn bị cho ca ghép gan từ người cho chết não. Tuy nhiên người cho có bệnh cảnh suy đa tạng nên không có chỉ định ghép tạng.
Mỗi lần như vậy đều để lại sự tiếc nuối không chỉ của gia đình bệnh nhân mà còn cả êkip ghép tạng của BV. Nhưng mỗi lần có thông tin mới, ê kíp đều ráo riết chuẩn bị với tinh thần tập trung cao độ. BV vẫn đang tiếp tục cố gắng để quy trình ghép tạng tự chủ được thực hiện sớm nhất và an toàn nhất nhằm đem lại cuộc sống mới cho những bệnh nhân suy tạng.
TS-BS Phạm Ngọc Thạch, Phó Giám đốc BV Nhi đồng 2 (TP.HCM).
