Đề xuất hỗ trợ mua nhà để tăng mức sinh ở TP.HCM

“Theo kết quả tổng điều tra dân số và nhà ở trong thời gian gần đây, tổng tỉ suất sinh (số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ) của TP.HCM là 1,39 con. Con số này ở mức rất thấp so với mức sinh thay thế của cả nước là 2,09 con” - ThS Phạm Chánh Trung, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP.HCM, chia sẻ.

Mức sinh thấp dẫn đến sự suy giảm về nguồn nhân lực,
đặc biệt là lao động trẻ. Ảnh minh họa: HOÀNG GIANG

Mức sinh thấp do không muốn sinh con

. Phóng viên: Trong năm 2020, tỉ suất sinh của TP.HCM tăng, giảm thế nào, thưa ông?

+ ThS Phạm Chánh Trung: Thống kê cho thấy năm 2020, tổng tỉ suất sinh của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ở TP.HCM là 1,53 con, có xu hướng tăng so với năm 2019 (1,39 con). Tuy nhiên, với số liệu ghi nhận này, TP.HCM chưa thoát khỏi báo động về tình trạng mức sinh thấp và vẫn trong nhóm 21 tỉnh, TP có tổng tỉ suất sinh thấp nhất cả nước.

. Lý do gì khiến tỉ suất sinh ở TP.HCM luôn ở mức rất thấp so với mức sinh thay thế của cả nước?

+ Có nhiều nguyên nhân làm cho mức sinh tại TP.HCM thấp. Là một TP lớn có mật độ dân cư cao, quy mô dân số lớn và tốc độ phát triển kinh tế cao dẫn đến áp lực cho các gia đình trong tìm kiếm việc làm, nhà ở, chi phí sinh hoạt… Bên cạnh đó, áp lực cuộc sống và công việc đã dẫn đến tình trạng kết hôn muộn, sinh con muộn, sinh ít con và không muốn sinh con. Điều đáng quan tâm là xu hướng này ngày càng gia tăng.

Các cặp vợ chồng trẻ, nhất là phụ nữ cần có thêm thời gian để nâng cao trình độ học vấn, năng lực chuyên môn và nắm bắt các cơ hội để phát triển bản thân. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng mức sinh ở TP.HCM rất thấp.

Chưa hết, mong muốn chính đáng của nhiều cặp vợ chồng, các gia đình là sinh ít để có sự đầu tư chăm sóc con cái một cách tốt nhất. Ngoài ra, tình trạng phá thai, tỉ lệ vô sinh có xu hướng gia tăng cũng là những yếu tố tác động khiến nhiều gia đình không thể sinh con.

Tạo áp lực với hệ thống an sinh xã hội

. Mức sinh ở TP.HCM thấp dẫn đến những hệ lụy, bất lợi gì, thưa ông?

+ Bất lợi đầu tiên là mức sinh thấp dẫn đến sự thay đổi nhanh về cơ cấu dân số, kéo theo tốc độ già hóa dân số cũng sẽ diễn ra rất nhanh. Điều này tạo ra áp lực ngày càng tăng đối với hệ thống an sinh xã hội dành cho người cao tuổi như lương hưu, bảo hiểm y tế, chế độ trợ cấp xã hội, chăm sóc sức khỏe, vui chơi, giải trí…

Kế đến là sự suy giảm về nguồn nhân lực, đặc biệt là lao động trẻ. Điều này làm ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của TP.HCM. Mặt khác, chi phí cho chính sách khuyến khích sinh con sẽ gây áp lực cho nguồn ngân sách của TP. Trong khi nguồn ngân sách này nên đầu tư cho việc nâng cao chất lượng dân số để có thể phát triển bền vững.

. Vậy TP.HCM cần làm gì để tăng mức sinh?

+ Hiện TP.HCM đang đi những bước thận trọng trong việc điều chỉnh mức sinh, dựa trên việc quan sát các kinh nghiệm của những nước trên thế giới và dựa trên ý kiến đóng góp của chuyên gia và của người dân.

Các giải pháp đề xuất để tăng mức sinh tập trung vào việc hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần đối với các cặp vợ chồng sinh đủ hai con, hỗ trợ viện phí (kinh phí đồng chi trả, ngoài chi phí bảo hiểm y tế thanh toán) cho các cặp vợ chồng ở lần sinh con thứ hai.

Đề xuất tập trung hỗ trợ toàn diện cho các cặp vợ chồng an tâm sinh con và nuôi dạy con. Cụ thể như việc hoàn thiện hệ thống chăm sóc y tế, miễn giảm học phí, miễn giảm thuế thu nhập cá nhân, điều chỉnh chế độ nghỉ thai sản…

Mức sinh thấp là một bài toán rất khó giải không chỉ ở TP.HCM, ở Việt Nam mà kể cả nhiều nước trên thế giới. Việc thích ứng với mức sinh thấp là một vấn đề cần có sự tham gia đóng góp ý kiến của nhiều bên liên quan. Đặc biệt, cần phải xuất phát từ nhu cầu và nguyện vọng chính đáng của người dân, cũng như sự hỗ trợ của toàn xã hội trong việc chăm sóc con cái của các cặp vợ chồng.

. Xin cám ơn ông.•