Sáng 12-12, anh Tô Văn Khải (ấp Bà Bèo, xã Lương Thế Trân, huyện Cái Nước, Cà Mau) bị bắt quả tang đặt trộm lú (vật dụng dùng bắt tôm, cá) trong vuông tôm của ông Đặng Văn Hiền ở cùng ấp. Tang vật là tám cái lú của anh Khải, không có con tôm, cá nào. Ông Hiền nghĩ nếu đưa ra chính quyền xã thì anh Khải chắc chắn sẽ bị phạt hành chính vài trăm ngàn đồng rồi cho về nên ông Hiền làm cách khác, “độc chiêu” hơn nhằm cho anh Khải tởn tới già.
Phạt heo để cho chừa
Cụ thể là sau khi bắt quả tang, ông Hiền đã mời nhiều người dân lân cận đến chứng kiến vụ việc, tự lập biên bản rồi cho mẹ anh Khải đến bảo lãnh về nhà, hẹn vài hôm sau giải quyết tiếp.
Năm ngày sau, ông Hiền gọi một số người lại, trong đó có mẹ con anh Khải, tổ trưởng, tổ phó tổ an ninh số 13 (ấp Bà Bèo), thông báo phạt anh Khải phải nộp con heo 100 kg để người dân làm thịt cúng thần. Ngoài ra, anh Khải còn phải nộp thêm 40 triệu đồng (trên cơ sở vuông tôm ông rộng 40 công, mỗi công phạt anh Khải 1 triệu đồng). Phần này được treo đó, với điều kiện nếu anh Khải tái phạm thì sẽ bị thu và thu với mức gấp năm lần như vậy, tức 200 triệu đồng. Còn anh không tái phạm thì chưa thu. Hành vi tái phạm cũng được xác định rõ là ăn trộm ở bất kỳ vuông tôm của ai chứ không phải phạm vi vuông tôm của ông Hiền.
Tất cả người dân dự họp và hai ông tổ trưởng, tổ phó tổ an ninh có mặt đều thống nhất, ghi thành biên bản. Mẹ con anh Khải cũng nhận lỗi và hứa sẽ thi hành. Thời gian nộp heo được ấn định từ ngày 21 đến 25-12.
Đến sáng 24-12, mẹ anh Khải cùng vài người thân thực hiện lời hứa, chở heo đến nộp phạt. Con heo nặng 115 kg nên ông Hiền bỏ tiền ra bù lại cho 15 kg. Sau đó ông Hiền cho thịt heo tại chỗ, đãi gần 30 người dân ở lân cận một bữa no say.
Cuộc họp dân thống nhất các hình thức xử phạt anh Khải ăn trộm tôm. Ảnh: TV
Gia đình anh Khải thuộc hộ nghèo đang được chính quyền tập trung giúp đỡ. Ảnh: TV
Nạn nhân cũng không phàn nàn gì
Ngày 29-12, chúng tôi đã gặp những người trong cuộc để hỏi rõ sự vụ trên. Ông Hiền kể: “Bà con rất đồng tình với các hình phạt mà tôi đưa ra. Con heo thì họ nộp phạt rồi, chúng tôi đã làm thịt cúng đất trời và cùng ăn với bà con. Còn phần tiền phạt thì treo đó, để cho nợ đó, không đòi nhưng nếu tái phạm thì phải bị thu gấp năm lần. Có như vậy thì mới mong trừ được cái thói trộm cắp, đem yên bình cho bà con nông dân”.
Ông Phan Văn Lành, tổ trưởng tổ an ninh số 13 (ấp Bà Bèo), nói rõ: “Ăn trộm dưới 2 triệu đồng thì không bị khởi tố, chỉ bị phạt hành chính thôi rồi cho về. Nếu trường hợp nào dưới 2 triệu đồng thì bà con ở đây không đưa ra chính quyền mà tự xử với nhau theo lệ. Cái lệ trước giờ là phạt cúng heo 100 kg. Riêng trường hợp thằng Khải thì phía ông Hiền còn đưa thêm mức phạt bổ sung, treo tiền phạt mỗi công 1 triệu đồng”.
Người dân ở đây còn cho biết thêm khoảng sáu năm trước, thằng Cò ở xóm này bị bắt quả tang đặt lú trộm hai lần và cũng bị phạt hai con heo 100 kg. Thằng Cò tởn và bỏ đi Bình Dương làm ăn mấy năm qua.
Mẹ anh Khải cũng có suy nghĩ phạt heo là tất nhiên. Bà bảo: “Tôi không có phàn nàn gì hết, tại con mình quấy, mình chịu. Thằng con tôi hổm rày xấu hổ dữ lắm, thui thủi, không dám ra đường. Nó nói tởn rồi. Hôm người ta làm heo cúng kiếng và ăn tiệc, con trai thì bỏ nhà đi đâu mất biệt cả ngày, đến tối mịt mới về. Khi mẹ con tôi về thì thấy ở cửa nhà sau một cục thịt heo gần 5 kg nên lấy vào kho ăn. Gia đình tôi nghèo, bị phạt thì cũng chỉ biết có vay mượn…”.
Phạt vậy là sai, sẽ vận động bà con trả lại tiền Tôi rất ngỡ ngàng, trong người cứ bần thần. Tôi vừa gọi cho trưởng ấp và được xác nhận là có sự việc trên. Tôi khẳng định xã không chủ trương làm vậy. Gia đình anh Khải là hộ nghèo, nay buộc người ta nộp con heo thì càng nghèo hơn, trong khi cả xã, cả huyện đang tập trung lo cho người nghèo. Mới đây chưa đầy một tháng cũng có một vụ đòi phạt kẻ trộm con heo, chúng tôi hay được và xuống họp dân nói rõ không được làm vậy. Ăn trộm có luật xử ăn trộm. Hương ước có rồi nhưng cũng không có vụ buộc nộp heo, treo tiền phạt như thế. Tôi sẽ khẩn trương làm rõ vụ này, hướng là sẽ đưa kẻ trộm vào hồ sơ vi phạm lần đầu, phạt hành chính, tái phạm sẽ đưa đi tù. Còn vụ con heo thì có thể chúng tôi sẽ vận động bà con ai có tham gia ăn thì trả tiền lại cho gia đình anh Khải để họ trả nợ. Ông LÊ MINH CHÁNH, Chủ tịch UBND xã Lương Thế Trân, huyện Cái Nước, Cà Mau |