Theo đó, dự thảo Nghị định mới về bảo hiểm bắt buộc (BHBB) sẽ đưa ra các quy định nhằm tiếp tục đơn giản hóa thủ tục bồi thường, giảm phí, thu hẹp việc loại trừ trách nhiệm bảo hiểm (BH), tăng tỉ lệ hỗ trợ nhân đạo… đối với sản phẩm BHBB ô tô, xe máy.
Sản phẩm BH có sự hỗ trợ của nhà nước
Điều 8, Luật Kinh doanh Bảo hiểm 08/2022 quy định BH trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới nhằm trong nhóm BHBB, là sản phẩm BH nhằm mục đích bảo vệ lợi ích công cộng, môi trường và an toàn xã hội, bên cạnh các sản phẩm BH cháy, nổ bắt buộc và BHBB trong hoạt động đầu tư xây dựng.
 |
Quy định về BHBB áp dụng với chủ xe cơ giới tham gia giao thông sẽ góp phần thể chế hóa các điều ước quốc tế về vận tải đường bộ mà Việt Nam đã ký kết, tham gia. |
Điều 88 Luật này cũng quy định về sản phẩm BH có sự hỗ trợ của nhà nước. Theo đó, nhà nước khuyến khích, hỗ trợ, tạo điều kiện thông qua một số biện pháp như: Đơn giản hóa thủ tục hành chính; Tuyên truyền các chính sách BH; Xây dựng cơ sở dữ liệu; Hỗ trợ ứng dụng công nghệ trong thiết kế, xây dựng sản phẩm BH, giám định tổn thất, bồi thường BH…
Điều 89 còn quy định về hoạt động chi hỗ trợ nhân đạo đối với nạn nhân tai nạn giao thông thông qua Quỹ bảo hiểm xe cơ giới. Việc sử dụng Quỹ được thực hiện theo quy định của Chính phủ.
Bảo hiểm bắt buộc cần tương thích với các điều ước quốc tế
Hiện Chính phủ đang xây dựng dự thảo Nghị định mới quy định về BHBB trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới; BH cháy, nổ bắt buộc; và BHBB trong hoạt động đầu tư xây dựng. Chính phủ hợp nhất hệ thống các văn bản pháp luật hiện hành về các BHBB để tạo khuôn khổ pháp lý đồng bộ, thống nhất và minh bạch cho bên mua BH, người được BH, các doanh nghiệp BH và các cơ quan liên quan trong quá trình thực hiện BHBB.
Theo Bộ Tài chính, dự thảo Nghị định mới sẽ kế thừa các quy định pháp luật hiện hành cũng như bảo đảm sự phù hợp với quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm và tính đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật và phù hợp với định hướng phát triển, nhu cầu thực tiễn thị trường, bảo đảm Luật Kinh doanh bảo hiểm có thể thi hành được ngay, nhanh chóng đi vào thực tiễn kể từ thời điểm có hiệu lực thực hiện (1-1-2023).
Về các điều ước, cam kết quốc tế trong lĩnh vực giao thông, vận tải đường bộ, thời gian qua Việt Nam đã tham gia Nghị định thư số 5 về Chương trình BH xe cơ giới ASEAN - bộ phận của Hiệp định khung ASEAN về thúc đẩy hàng hóa quá cảnh (AFAFGIT); các Hiệp định về giao thông, đường bộ đa phương và song phương với các nước láng giềng trong khu vực (Trung Quốc, Lào, Campuchia). Các hiệp định trên đều yêu cầu các phương tiện xe cơ giới khi nhập cảnh, quá cảnh, tham gia giao thông trên lãnh thổ của một bên ký kết hiệp định phải có BH trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba. Như vậy, quy định về BHBB áp dụng với chủ xe cơ giới tham gia giao thông, hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam là hoàn toàn phù hợp và góp phần thể chế hóa các điều ước quốc tế về vận tải đường bộ Việt Nam đã ký kết, tham gia.
Phải cải tiến để tạo thuận lợi tối đa cho người dân
Lần đầu tiên dự thảo Nghị định mới sẽ có quy định về giảm phí bảo hiểm để khuyến khích lái xe an toàn. Theo quy định hiện hành, mức phí BH (chưa bao gồm VAT) với xe máy dưới 50cc, xe máy điện là 55.000 đồng; xe máy trên 50cc là 60.000 đồng và không giảm phí với bất kỳ trường hợp nào. Tuy nhiên, dự thảo Nghị định mới đề xuất căn cứ vào lịch sử tai nạn của từng xe cơ giới và năng lực chấp nhận rủi ro của mình, doanh nghiệp BH chủ động xem xét, điều chỉnh tăng, giảm phí BH. Mức tăng, giảm phí BH tối đa là 15% tính trên mức phí BH.
 |
Người dân có người thân bị tử vong hoặc bị tổn thương, được điều trị cấp cứu trong tai nạn giao thông có thể nhận hỗ trợ nhân đạo từ Quỹ Bảo hiểm xe cơ giới (Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam). |
Dự thảo Nghị định cũng đề ra mục tiêu tăng cường chi hỗ trợ nhân đạo (từ Quỹ BH xe cơ giới) với đề xuất tăng tỷ lệ chi hỗ trợ nhân đạo từ 25% lên 30% tổng. Nghĩa là tổng số tiền được phép chi hỗ trợ nhân đạo cho các nạn nhân tai nạn giao thông sẽ cao hơn trước. Đây là việc làm rất ý nghĩa đối với gia đình nạn nhân, giúp họ giảm bớt gánh nặng kinh tế sau mất mát đau thương đồng thời thể hiện chính sách nhân đạo của nhà nước.
Dự thảo Nghị định còn đề xuất thu hẹp loại trừ trách nhiệm bảo hiểm theo hướng chỉ loại trừ trách nhiệm BH trong trường hợp lái xe điều khiển xe cơ giới mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức trị số bình thường theo hướng dẫn của Bộ Y tế (theo quy định tại Nghị định 03/2021/NĐ-CP, lái xe điều khiển xe cơ giới mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, nếu gây tai nạn sẽ không được bồi thường BH).
Dự thảo Nghị định sẽ tiếp tục đơn giản hoá hồ sơ bồi thường BH với việc kế thừa quy định về hồ sơ bồi thường BH tại Nghị định 03/2021/NĐ-CP. Theo đó, cắt giảm 2/5 chứng từ, tài liệu chứng minh thiệt hại về sức khỏe, tính mạng; chỉ thu thập tài liệu của cơ quan công an có thẩm quyền trong trường hợp tử vong; doanh nghiệp BH có trách nhiệm thu thập bản sao các tài liệu liên quan của cơ quan công an (thay vì chủ xe). Đặc biệt, dự thảo Nghị định mới bổ sung biên bản giám định xác định nguyên nhân và mức độ tổn thất được thống nhất giữa doanh nghiệp BH và chủ xe/người lái xe nhằm đẩy nhanh tốc độ giải quyết bồi thường BH.
