Báo Thổ Nhĩ Kỳ Yeni Safak ngày 8-6 đưa tin Ankara đã đưa ra cho Phần Lan và Thụy Điển một danh sách gồm 10 yêu cầu mà 2 nước này cần đáp ứng để nhận được sự ủng hộ của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc trở thành thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
 |
Thụy Điển và Phần Lan quyết định xin gia nhập NATO sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine hổi tháng 2. Ảnh: DW |
Mặc dù chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ chưa xác nhận tính xác thực của danh sách nói trên, nhưng những yêu cầu này cũng tương tự các tuyên bố chính thức trước đó của Ankara.
Thổ Nhĩ Kỳ đã phản đối Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO. Ankara coi 2 quốc gia Bắc Âu là “nhà khách cho những tổ chức khủng bố” do họ chứa chấp thành viên các nhóm người Kurd, như Đảng Công nhân người Kurd (PKK), vốn bị Ankara đặt ra ngoài vòng pháp luật.
Danh sách các yêu cầu, nếu được xác nhận là có thật, cho thấy những lo ngại về khủng bố vẫn là vấn đề then chốt đối với Thổ Nhĩ Kỳ liên quan hồ sơ gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển. 7 trong số 10 yêu cầu có liên quan vấn đề này.
Đứng đầu danh sách, Thổ Nhĩ Kỳ yêu cầu Phần Lan và Thụy Điển hỗ trợ “trong cuộc chiến chống lại các tổ chức khủng bố”, bao gồm PKK và Tổ chức khủng bố Fetullah (FETO) - nhóm bị nghi ngờ âm mưu đảo chính ở Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2016.
Một điều kiện khác trong danh sách của Ankara là Thụy Điển và Phần Lan phải “thiết lập các quy định và khuôn khổ pháp lý cần thiết cho cuộc chiến chống khủng bố”.
 |
Những yêu cầu trong bản danh sách tương tự các tuyên bố do các quan chức Ankara, trong đó có Tổng thống Recep Tayyip Erdogan, đưa ra trước đó. Ảnh: ENABBALADI |
Thổ Nhĩ Kỳ cũng muốn nhà chức trách Thụy Điển và Phần Lan ngăn chặn mọi nỗ lực thành lập văn phòng của các chi nhánh PKK. Các hoạt động của FETO ở 2 nước phải bị cấm và các trang web cũng như văn phòng báo chí của tổ chức này phải đóng cửa, theo danh sách được tờ Yeni Safak đăng tải.
Ankara cũng yêu cầu phong tỏa tài sản đối với các tổ chức liên quan khủng bố, trục xuất và dẫn độ các nghi phạm khủng bố, đồng thời cấm biểu tình.
Phần Lan và Thụy Điển cũng được yêu cầu chia sẻ thông tin tình báo với Thổ Nhĩ Kỳ và gỡ bỏ các hạn chế của ngành công nghiệp quốc phòng đối với nước này.
Vào năm 2019, một số quốc gia châu Âu, bao gồm Thụy Điển và Phần Lan, đã áp đặt lệnh cấm buôn bán vũ khí với Thổ Nhĩ Kỳ nhằm phản ứng cuộc tấn công quân sự của nước này ở Syria.
“Nếu Thụy Điển và Phần Lan trở thành thành viên của NATO, họ phải thực hiện những cam kết này”, điều cuối cùng trong danh sách nêu rõ.
Vào cuối tháng 5, phản hồi trước lo ngại chính của Thổ Nhĩ Kỳ, Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson nói rằng bà có thể xác định rõ rằng Stockholm không gửi tiền hoặc vũ khí cho các tổ chức khủng bố.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã nhiều lần tuyên bố rằng những mối quan ngại về an ninh của tất cả các thành viên cần được giải quyết, nhưng không công khai kêu gọi Thụy Điển và Phần Lan đáp ứng các yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ.
Để kết nạp thêm một thành viên mới vào NATO, cần phải có sự đồng thuận từ tất cả quốc gia thành viên hiện hữu.
Phần Lan và Thụy Điển, vốn có truyền thống trung lập, đã quyết định xin gia nhập NATO sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Nga đã chỉ trích động thái này, cho rằng đây là mối đe dọa đối với an ninh của Moscow và sẽ đưa ra biện pháp đáp trả thích hợp.
