Nội dung trên thể hiện rõ tại Công văn số 525/C67-P9, do Thiếu tướng Nguyễn Hữu Dánh - Phó Cục trưởng Cục CSGT ký gửi Giám đốc Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, ngày 4-2, nhằm giải thích rõ hơn nội dung thực hiện Thông tư số 01, quy định cho CSGT được trưng dụng tài sản của dân, theo báo Đất Việt.

 Ảnh minh họa.

Cụ thể, như Pháp Luật TP.HCM đã đưa tin, khoản 6 Điều 5 Thông tư 01/2016 (do Bộ Công an ban hành, có hiệu lực từ 15-2-2016) quy định CSGT có quyền: “Trưng dụng các loại phương tiện giao thông; phương tiện thông tin liên lạc; các loại phương tiện, thiết bị kỹ thuật khác của cơ quan, tổ chức, cá nhân và người điều khiển, sử dụng phương tiện, thiết bị đó theo quy định của pháp luật”.

Quy định nói trên đã làm dậy sóng dư luận, nhất là việc quy định cho CSGT có thẩm quyền trưng dụng các phương tiện liên lạc. 

Trước tình hình đó, ngày 4-2, Bộ Công an đã ban hành Công văn số 525/C67-P9 nhằm làm rõ hơn những nội dung của Thông tư này.

Theo đó, công văn đồng tình với hầu hết những ý kiến phân tích, góp ý của các chuyên gia và công luận đã nêu đồng thời khẳng định: Việc trưng dụng phải được thực hiện đúng Luật. Riêng lực lượng CSGT chỉ được thực hiện quyền hạn trưng dụng phương tiện khi có quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an.

Cụ thể, công văn cho biết, ngày 4-1, Bộ trưởng Bộ Công an ban hành Thông tư số 01/2016/TT/BCA quy định nhiệm vụ, quyền hạn, hình thức, nội dung tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ của Cảnh sát giao thông (có hiệu lực từ ngày 15-2-2016).

Tuy nhiên, gần đây, dư luận đang quan tâm đến một số quy định tại Khoản 6 Điều 5 Thông tư 01. Quy định trên được cho là đã "chép thiếu" Luật CAND, gây hiểu lầm quyền hạn chung cho lực lượng công an nhân dân bị biến thành quyền riêng của CSGT, khiến dư luận vô cùng lo lắng.

Nhằm giải thích rõ hơn, công văn của Bộ Công an đã dẫn lại Khoản 15 Điều 15 Luật Công an nhân dân, quy định Công an nhân dân có nhiệm vụ, quyền hạn: "Huy động, trưng dụng theo quy định của pháp luật phương tiện thông tin, phương tiện giao thông, phương tiện khác và người đang sử dụng, điều khiển phương tiện đó trong trường hợp cấp bách để bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội hoặc để ngăn chặn hậu quả thiệt hại cho xã hội đang xảy ra hoặc có nguy cơ xảy ra".

Tại Khoản 18 Điều 2 Nghị định số 106/2014 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an cũng quy định: "Trong trường hợp cấp thiết để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm TTATXH, đấu tranh phòng, chống tội phạm hoặc để ngăn chặn hậu quả thiệt hại cho xã hội đang xảy ra hoặc có nguy cơ xảy ra, được huy động, trưng dụng phương tiện thông tin, phương tiện giao thông, phương tiện khác của cơ quan, tổ chức, cá nhân và người điều khiển sử dụng phương tiện đó; Trong tình huống có nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia, TTATXH được huy động tiềm lực khoa học và công nghệ phục vụ công tác công an theo quy định của pháp luật".

Còn tại Điều 13 Luật Công an nhân dân và Điều 30 Luật Giao thông đường bộ cũng quy định: Cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam có trách nhiệm tham gia, phối hợp, cộng tác, giúp đỡ Công an thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật; khi xảy ra tai nạn giao thông phải dừng ngay phương tiện; giữ nguyên hiện trường; cấp cứu người bị nạn; người điều khiển phương tiện khác khi đi qua nơi xảy ra vụ tai nạn có trách nhiệm chở người bị nạn đi cấp cứu.

"Như vậy, quy định tại Khoản 6 Điều 5 Thông tư số 01 của Bộ Công an không trái với các quy định của pháp luật mà chỉ nhắc lại quyền hạn của lực lượng Công an. Tuy nhiên, việc trưng dụng phương tiện phải được thực hiện theo đúng quy định của Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản năm 2008 (điều kiện, thẩm quyền, trình tự, thủ tục...). Riêng lực lượng CSGT chỉ được thực hiện quyền hạn trưng dụng phương tiện khi có quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an", công văn nêu rõ.

Trong trường hợp, thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát giao thông mà xảy ra tình huống cấp bách, cấp thiết... CSGT có thể thực hiện quyền huy động phương tiện giao thông, phương tiện thông tin liên lạc và người sử dụng, người điều khiển phương tiện đó. Ví dụ, như, xảy ra TNGT nghiêm trọng; truy bắt tội phạm; cháy, nổ...

Cục Kiểm tra văn bản đang xem xét “Chúng tôi đang xem xét, làm rõ tính hợp pháp, hợp lý về quyền trưng dụng tài sản của CSGT được quy định tại khoản 6 Điều 5 Thông tư 01/2016 của Bộ Công an”. Ông Đồng Ngọc Ba, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp), cho biết vào tối 2-2. Theo ông Ba, thẩm quyền này đã được quy định từ nhiều năm nay song không ai có ý kiến. Thẩm quyền này tiếp tục được Thông tư 01 nêu lại nhưng hiện nay có rất nhiều ý kiến trái chiều cả về tính hợp hiến, hợp pháp, sự đồng bộ với các quy định khác và cả tính khả thi.  “Vì vậy, trong chức năng, nhiệm vụ của mình, chúng tôi sẽ kiểm tra về trình tự, thủ tục ban hành và cả nội dung của quy định này. Quá trình kiểm tra đang được thực hiện nhưng khi có kết luận chính thức, chúng tôi sẽ thông tin cụ thể” - ông Ba nhấn mạnh. Pháp Luật TP.HCM đã có nhiều bài viết phân tích việc giao quyền trưng dụng cho CSGT là không ổn về pháp lý, “chỏi” với Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản năm 2008. Đặc biệt, Thông tư 01 không đề cập đến trình tự, thủ tục và các tình huống cụ thể được trưng dụng, trong khi phạm vi tài sản được trưng dựng lại khá rộng nên dễ dẫn đến lạm quyền, gây phiền hà cho người dân…