Tại buổi gặp mặt báo chí chiều 15-12, nhiều câu hỏi được đặt ra về vấn đề thiếu hụt vaccine và giải pháp cho vấn đề này.
Thiếu vaccine 5 trong 1
Tại buổi họp báo, PGS-TS Dương Thị Hồng, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, cho biết hiện có ghi nhận tình trạng thiếu vaccine trên quy mô toàn quốc, đặc biệt là vaccine 5 trong 1.
Bộ Y tế đã nỗ lực vận động các nguồn tài trợ từ tháng 7-2023 và nhận được hỗ trợ từ nhiều nguồn và đã tiến hành phân bổ đến các địa phương.
Căn cứ nhu cầu theo đề xuất và thực tiễn triển khai của 63 tỉnh, TP, Bộ Y tế đã giao viện xây dựng kế hoạch phân bổ vaccine theo nhu cầu và hướng dẫn các địa phương triển khai theo thứ tự ưu tiên.
Theo đó, sẽ ưu tiên vaccine phân bổ để tiêm cho trẻ chưa được tiêm mũi 1, trong đó ưu tiên trước cho trẻ có nhóm tuổi nhỏ nhất từ hai tháng tuổi, sau đó đến trẻ có tháng tuổi lớn hơn, bao gồm cả trẻ trên 12 tháng tuổi.
Tiếp đó, sẽ tiến hành tiêm trả mũi 2, mũi 3 cho những trẻ chưa được tiêm đủ ba mũi vaccine 5 trong 1, bao gồm cả trẻ trên 12 tháng tuổi.
Theo bà Hồng, hiện nhiều đơn vị sản xuất trong nước đã có một số loại vaccine nhất định, sẵn sàng bàn giao, cơ bản đáp ứng được nhu cầu của các địa phương trong thời gian tới. Bộ Y tế và Bộ Tài chính đang phối hợp rất chặt chẽ để hoàn thành các công tác liên quan đến thủ tục. Ngay sau khi có giá vaccine, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương sẽ khẩn trương ký các hợp đồng cung ứng.
“Chúng tôi xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm của quý I-2024, để có thể bao phủ lại tỉ lệ tiêm chủng phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, duy trì thành quả mà chúng ta đã dày công xây đắp, duy trì trong rất nhiều năm vừa qua” - PGS-TS Dương Thị Hồng nói.
Trả lời câu hỏi về việc trẻ thiếu hụt tiêm vaccine, tiêm muộn sẽ ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe của trẻ cũng như khả năng bùng phát dịch bệnh, bà Hồng khẳng định không mong muốn việc thiếu hụt vaccine tiêm chủng cho trẻ. Do đó, khuyến cáo các đơn vị quản lý, theo dõi đối tượng tiêm chủng, giám sát các bệnh trong chương trình tiêm chủng mở rộng.
Hướng đến các giải pháp lâu dài
Tại buổi họp báo, trả lời câu hỏi về tình trạng thiếu vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng thời gian qua, TS Hoàng Minh Đức (Phó Cục trưởng phụ trách, quản lý, điều hành Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế) cho biết từ năm 2016 đến 2022, chương trình tiêm chủng mở rộng được bố trí kinh phí mua vaccine từ nguồn chương trình mục tiêu y tế - dân số giai đoạn 2016-2020. Bên cạnh đó, vaccine còn đến từ nguồn hỗ trợ của Liên minh Toàn cầu về vaccine và tiêm chủng (GAVI) và sự viện trợ của các tổ chức nước ngoài khác.
Trong những năm gần đây, sự hỗ trợ nguồn lực từ GAVI và các tổ chức quốc tế có sự chuyển dịch cách thức hỗ trợ do Việt Nam nằm ngoài danh sách các nước có thu nhập thấp, kinh tế kém phát triển. Vì vậy, Việt Nam cần phải tăng cường tự đối ứng.
“Năm 2023, thực hiện Luật Ngân sách, các địa phương phải thực hiện các thủ tục mua sắm vaccine từ ngân sách của địa phương nhưng còn gặp khó khăn trong việc bố trí, phê duyệt kinh phí, vướng mắc thủ tục đấu thầu, phê duyệt giá cũng như kinh nghiệm triển khai” - ông Đức nói.
Để giải quyết căn cơ, lâu dài, thông tin tại buổi họp báo cho biết Bộ Y tế đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan tham mưu sửa đổi Nghị định 104/2016 quy định về hoạt động tiêm chủng, trong đó cho phép bố trí ngân sách trung ương để đảm bảo kinh phí mua vaccine cho chương trình tiêm chủng mở rộng, dự kiến hoàn thành trong tháng 1-2024.
Đồng thời, việc mua sắm các vaccine đặt hàng trong nước sẽ được hoàn thành trong tháng 12 này, đảm bảo hoạt động cung ứng vaccine năm 2024 trong chương trình tiêm chủng mở rộng.
Nếu được giao ngân sách sớm hơn, Bộ Y tế sẽ sớm đặt hàng hoặc đấu thầu mua sắm vaccine cho chương trình tiêm chủng mở rộng. Cùng với đó, thời gian tới bộ sẽ rà soát nguồn vaccine, tích cực làm việc với các nhà tài trợ trong nước và nước ngoài hỗ trợ nguồn lực cho chương trình tiêm chủng mở rộng.
Khẩn trương tiêm bù, tiêm vét
Theo tiến độ tiêm chủng hiện nay, tỉ lệ trẻ được tiêm chủng trong 10 tháng đầu năm còn thiếu hơn 10% so với mục tiêu đề ra, đáng lưu ý là tỉ lệ tiêm vaccine 5 trong 1 chỉ đạt gần 53%.
Do đó khi nhận được vaccine tới đây, đặc biệt là lô vaccine 5 trong 1 gồm 490.600 liều được viện trợ bởi chính phủ Úc sẽ về Việt Nam trong tối 15-12, chúng tôi đã yêu cầu các cơ sở y tế, điểm tiêm chủng trong hệ thống tiêm chủng mở rộng khẩn trương, nỗ lực tiến hành tiêm chủng để bù lại thiếu hụt thời gian qua.
PGS-TS DƯƠNG THỊ HỒNG, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương