Chiều 26-8, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM tổ chức chia sẻ thông tin về ca ghép tim xuyên Việt đầu tiên vừa được thực hiện thành công tại bệnh viện này.
Hiến tạng cứu 5 người
Người hiến tim cho bệnh nhân của Bệnh viện Đại học Y Dược là người vừa qua đời tại Hà Nội.
Theo thông tin từ Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội), anh NĐT (32 tuổi, ngụ Hà Nội) bị tai nạn giao thông nghiêm trọng, được đưa vào cấp cứu tại đây. Do chấn thương quá nặng, anh T đã không qua khỏi, được chẩn đoán chết não.
Trong giây phút đau đớn và khó khăn, gia đình anh đã quyết định hiến tạng của anh để cứu sống những người khác.
Ngoài trái tim được ghép cho bệnh nhân Bệnh viện Đại học Y Dược, 2 quả thận của anh T được ghép đồng thời cho 2 bệnh nhân Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, gan ghép cho 1 bệnh nhân Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, giác mạc ghép cho bệnh nhân Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
PGS.TS.BS Nguyễn Hoàng Định, Phó Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược, cho biết bệnh nhân nhận tim là LAH (sinh năm 1987, ngụ Gia Lai). Anh H mắc bệnh cơ tim giãn, chức năng tim rất kém, đăng ký vào danh sách chờ ghép tim của Trung tâm Điều phối tạng Quốc gia.
Rạng sáng 24-8, nhận thông báo có một trái tim phù hợp cho bệnh nhân từ Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, toàn bộ hệ thống Bệnh viện Đại học Y Dược với sự tham gia của hàng trăm người đã được kích hoạt ngay lập tức.
Trái tim rời phòng mổ số 2 của Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội) lúc 20 giờ ngày 24-8, được bảo vệ nghiêm ngặt và hỗ trợ bởi hàng trăm y bác sĩ, nhân viên y tế, cùng sự phối hợp của nhiều cơ quan ban ngành trong hành trình xuyên Việt.
Trái tim được vận chuyển từ Sân bay Nội Bài về TP.HCM với hành trình hơn 2 giờ. Trên đường đi, các bác sĩ liên tục truyền dung dịch để bảo vệ trái tim. Tim về đến bệnh viện khoảng 23 giờ 30 phút ngày 24-8.
Trước đó bệnh nhân H đã di chuyển gấp từ Gia Lai đến TP.HCM, máu để làm xét nghiệm được lấy ngay trên xe cấp cứu.
Tại phòng mổ Bệnh viện Đại học Y Dược, ê-kíp cắt bỏ trái tim của bệnh nhân bị bệnh tim nặng lúc 0 giờ ngày 25-8, sau đó là hành trình thực hiện ca ghép tim. Trái tim đập lại trong ngực bệnh nhân lúc hơn 2 giờ sáng cùng ngày, bắt đầu một sự sống mới.
Theo bác sĩ Định, bệnh nhân này có nhóm máu rất hiếm (ABO RH-). Điều này đặt ra thách thức lớn trong việc xác định các kháng thể bất thường và chuẩn bị máu phù hợp cho ca mổ.
Quá trình mổ nếu xảy ra sự cố, phải cần truyền rất nhiều máu. Để huy động gấp những người có cùng nhóm máu hơi khó vì là cuối tuần. Do đó, ban giám đốc đã điều động nhân viên của bệnh viện túc trực để sẵn sàng hiến máu cứu người.
May mắn sau 5 tiếng, cuộc mổ diễn ra thành công, không có sự cố cần truyền nhiều máu.
“Sau mổ, tình trạng huyết động của bệnh nhân tương đối ổn định, cần theo dõi sát sao, đặc biệt là trong 3 ngày đầu. Hy vọng qua được 3 ngày này ổn thỏa, tình trạng của người bệnh sẽ tiến triển tốt” - bác sĩ Định nói.
Khởi đầu cho những ca ghép tim tiếp theo
PGS.TS.BS Nguyễn Hoàng Bắc, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược, nhận định thành công của ca ghép tim đầu tiên này là cả một hành trình chuẩn bị lâu dài của bệnh viện.
Nhiều năm qua, bệnh viện đã chờ đợi khoảnh khắc ca thành công đầu tiên. Giờ phút bệnh nhân được rút nội khí quản, tỉnh táo, khởi đầu hành trình sống mới cũng là lúc khởi đầu hành trình ghép tim tại bệnh viện.
Cuộc phẫu thuật ghép tim này như phát đạn cuối cùng đã bắn trúng tâm, “vạn sự khởi đầu nan” cho những ca ghép tim tiếp theo của bệnh viện.
Theo bác sĩ Bắc, thành công này phải kể đến sự hỗ trợ của lực lượng Cảnh sát giao thông Hà Nội và TP.HCM, hỗ trợ vận chuyển trái tim xuyên Việt trong thời gian ngắn nhất. Hành trình ngoài lồng ngực an toàn của trái tim là niềm tự hào về tinh thần kết nối một lòng vì sự sống của người bệnh.
Tính đến nay, Bệnh viện Đại học Y Dược đã thực hiện thành công 48 ca ghép thận và 53 ca ghép gan. Giờ đây, ca ghép tim đầu tiên đã đánh dấu bước tiến mới và hoàn thiện chuỗi thành công trong lĩnh vực ghép tạng tại bệnh viện.
“Y học có tiến bộ đến đâu, điều trị nội khoa và ngoại khoa có giỏi đến đâu, nhưng với những tạng bị suy yếu thì ghép tạng là cứu cánh cuối cùng.
Kỹ thuật ghép tạng tại Việt Nam hiện nay đã có những bước tiến rất nhanh so với thế giới. Tuy nhiên nguồn tạng hiến vẫn còn rất ít, hầu hết là ghép tạng từ người cho sống, tỉ lệ ghép từ người cho chết não còn rất thấp.
Tôi rất mong có những tuyên truyền và thông điệp mạnh mẽ để người dân sẵn sàng đăng ký hiến tạng cứu người” - ông Bắc chia sẻ.
Ông LAK, anh trai của bệnh nhân LAH - người nhận trái tim, chia sẻ trước khi được ghép tim, em trai ông thường xuyên khó thở, thậm chí có lúc ngưng thở thời gian ngắn. Do có nhóm máu hiếm, anh H càng gặp khó khăn trong việc tìm kiếm người hiến tim phù hợp.
“Gia đình tôi luôn lo lắng và chuẩn bị tinh thần cho trường hợp xấu nhất. Nhưng thật kỳ diệu, em tôi đã được cứu sống. Thay mặt gia đình, chúng tôi gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình người hiến tạng ở Hà Nội đã hiến cho em trai tôi trái tim.
Gia đình tôi cũng vô cùng biết ơn toàn thể y bác sĩ các bệnh viện, tất cả những người đã giúp đỡ em tôi có được cơ hội sống thứ hai” - ông K xúc động.
Tránh uổng phí những trái tim hiến tặng
Hiện nhu cầu bệnh nhân chờ ghép tạng tại bệnh viện rất lớn. 2 tháng sắp tới, mỗi tuần nơi đây sẽ thực hiện 1 ca ghép tạng từ người thân hiến tặng. Riêng về ghép tim, hiện bệnh viện có 40 bệnh nhân đang chờ ghép.
Vừa qua bệnh viện đã lỡ mất vài cơ hội ghép tim cho các bệnh nhân, lý do liên quan đến việc không hòa hợp giữa máu của người cho và người nhận. Các bệnh viện cần phối hợp để sẵn sàng số lượng bệnh nhân chờ ghép tim, khi có tim hiến sẽ tiến hành ghép ngay, tránh uổng phí.
Để được ghép tim, bệnh viện đã đầu tư rất lớn trong hơn 10 năm qua. Lâu nay nơi đây đang thực hiện các ca ghép thận, ghép gan cho rất nhiều hoàn cảnh khó khăn. Khi ghép, bệnh viện chưa từng nghĩ đến việc bệnh nhân có chi trả được chi phí hay không mà cứ đáp ứng nhu cầu người bệnh, chi phí tính sau. Với hoàn cảnh khó khăn, bệnh viện vận động nhà hảo tâm để chia sẻ chi phí cho gia đình, mục tiêu làm sao giảm chi phí chứ không giảm chất lượng.
PGS.TS.BS NGUYỄN HOÀNG BẮC, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM
