Chiều 23-5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Luật Giá (sửa đổi). Chủ nhiệm UB Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh đã trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo luật này.
Các lý do bỏ giá trần chưa thuyết phục
Theo đó, ông Lê Quang Mạnh cho biết, về dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa một số ý kiến cho rằng, không nên áp dụng giá trần vé máy bay nội địa vì dịch vụ này chưa thật sự phù hợp tiêu chí Nhà nước định giá, không phù hợp nguyên tắc thị trường.
Cạnh đó, việc điều chỉnh giá trần của Nhà nước thường rất chậm, thua lỗ lớn cho doanh nghiệp, làm mất đi nguồn lực, tài nguyên, nguồn thu ngân sách nhà nước.
Thêm vào đó, nhà nước quy định giá trần nhưng không có giá tối thiểu dẫn đến việc cạnh tranh không lành mạnh, làm hạn chế kinh doanh phân khúc chất lượng cao.
Tuy nhiên, Chính phủ có quan điểm đề nghị giữ quy định về giá trần và bỏ quy định về giá sàn vé máy bay nội địa. Đa số đại biểu Quốc hội cũng tán thành quan điểm của Chính phủ.
 |
Hành khách qua cảng hàng không sân bay Nội Bài. Ảnh: V.LONG |
Về phần mình, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy việc giữ quy định giá trần và bỏ quy định giá sàn vé máy bay nội địa là cần thiết. Vì không có giá sàn sẽ tạo cơ chế khuyến khích cạnh tranh, giảm giá dịch vụ, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, nhất là đối tượng có thu nhập thấp được tiếp cận các dịch vụ hàng không; giảm chi phí xã hội, thúc đẩy kinh tế phát triển.
Việc bỏ giá sàn mở cơ hội cho doanh nghiệp cạnh tranh nhưng hoàn toàn không đồng nghĩa với việc doanh nghiệp có quyền cạnh tranh không lành mạnh. Vì doanh nghiệp có hạ giá bán thì vẫn phải tuân thủ các quy định tại Luật Cạnh tranh. Bỏ giá sàn thực tế không gây tác động đến các doanh nghiệp hàng không, do trong các năm qua, giá sàn trong khung giá được quy định bằng 0.
Về tác động đối với thu ngân sách nhà nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy việc bỏ giá sàn sẽ mang lại nhiều cơ hội cho người dân, thúc đẩy phát triển thị trường hàng không nội địa, tạo cạnh tranh sôi động. Từ đó, tăng số lượng người dân sử dụng dịch hàng không, góp phần tăng doanh thu, lợi nhuận cho các hãng hàng không, theo đó tăng thu ngân sách nhà nước.
Quy định giá vé 0 đồng nhưng khách đi vẫn mất các khoản thuế, phí
Về việc quy định giá trần, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định là cần thiết, vì nếu bỏ giá sàn, không quy định giá trần đồng nghĩa với việc Nhà nước bỏ công cụ điều tiết và để doanh nghiệp cung cấp dịch vụ toàn quyền quyết định giá dịch vụ.
Các hãng hàng không hoàn toàn có thể đưa ra giá dịch vụ, trong đó có giá vé máy bay ở mức cao, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, đến sản xuất, kinh doanh, tác động đến xã hội.
Thêm vào đó, việc bỏ quy định về giá trần vé máy bay là vấn đề lớn, thay đổi một chính sách quan trọng và theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật phải được đánh giá tác động kỹ lưỡng; trong khi chưa đánh giá tác động thì chưa đủ căn cứ sửa đổi.
Về “mức giá 0 đồng”, Chủ nhiệm UB Tài chính, Ngân sách cho biết có ý kiến đề nghị cần xem xét mối quan hệ giữa Luật Giá với các quy định tại pháp luật về cạnh tranh, chống bán phá giá khi có hãng hàng không định “mức giá 0 đồng”.
Về vấn đề trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, căn cứ vào hệ thống pháp luật hiện hành thì các chính sách về chống bán phá giá chỉ áp dụng đối với thương mại quốc tế (giữa các quốc gia). Do vậy, không có mối quan hệ với giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa.
Thêm vào đó, thực chất không có vé máy bay giá “0 đồng” vì Thông tư 17/2019 của Bộ GTVT quy định rõ nguyên tắc định giá vé cho một vé máy bay, theo đó phải bao gồm các khoản thuế, phí theo quy định. “Mức giá 0 đồng” là chưa gồm thuế, phí và thực tế người tiêu dùng vẫn phải chi trả một khoản tiền nhất định.
Thời gian qua, một số hãng áp dụng giá “vé 0 đồng” như một hình thức ưu đãi, chỉ áp dụng cho một số ít ghế trong một chuyến bay và thực tế mức giá phải trả không phải là 0 đồng.
Mặt khác, để xác định hãng hàng không có vi phạm Luật Cạnh tranh hay không thì phải căn cứ trên toàn bộ chi phí của từng chuyến bay và mức giá bình quân vé máy bay, không phải chỉ tính trên các mức giá vé đơn lẻ. Đây là vấn đề thuộc khâu tổ chức thực hiện.
“Như vậy, pháp luật về giá và dự thảo luật thể hiện rõ quan điểm không cho phép các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, không mâu thuẫn với Luật Cạnh tranh…”- Lê Quang Mạnh nói.
