Một số địa phương tăng giá dịch vụ y tế, tăng học phí; giá điện sinh hoạt tăng do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) điều chỉnh mức giá bán lẻ; giá gạo trong nước tiếp tục tăng theo giá gạo xuất khẩu là những nguyên nhân chính làm cho chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 12-2023 tăng nhẹ.
Đó là thông tin được đưa ra tại Họp báo Công bố báo cáo Kinh tế - Xã hội Quý IV và năm 2023 do Tổng cục Thống kê tổ chức sáng 29-12, tại Hà Nội.
Giáo dục có chỉ số giá tăng mạnh nhất, 8,36%, đẩy CPI cả năm tăng
Kết quả CPI tháng 12 tăng 0,12% so với tháng trước; tăng 3,58% so với cùng kỳ năm trước. CPI bình quân quý IV tăng 3,54% so với CPI quý IV năm 2022.
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, trong 11 nhóm hàng tiêu dùng chính có 10 nhóm tăng giá, riêng nhóm bưu chính - viễn thông giảm 1,36% do giá điện thoại cố định và di động giảm.
Trong nhóm hàng có chỉ số giá tăng, nhóm giáo dục được cho là tăng mạnh nhất với 8,36% góp phần đẩy CPI cả năm 2023 tăng. Nguyên nhân là do một số địa phương tăng học phí trường công lập năm học 2023-2024 theo Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh. Đồng thời, các trường dân lập và tư thục cũng tăng học phí để bù đắp chi phí hoạt động thường xuyên, nâng cao chất lượng đào tạo.
Ngoài ra, nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 5,67% do giá vật liệu xây dựng và giá nhà ở thuê tăng. Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 5,53% do giá dịch vụ y tế được điều chỉnh theo Thông tư số 22/2023/TT-BYT của Bộ Y tế từ ngày 17-11.
CPI năm 2023 tăng do giá học phí, giá dịch vụ y tế và giá điện tăng
Tổng cục Thống kê cho biết, tổng quan chung cả năm 2023, CPI tăng 3,25% so với năm trước, đạt mục tiêu Quốc hội đề ra. So với cùng kỳ năm trước, tốc độ CPI các tháng đầu năm có xu hướng giảm dần, tuy nhiên, từ tháng 7, CPI đã có xu hướng tăng trở lại.
Lý giải về điều này, Tổng cục Thống kê cho biết, nguyên nhân chủ yếu do giá xăng dầu trong nước giảm theo giá thế giới làm cho nhóm xăng dầu so với cùng kỳ năm trước liên tục giảm, từ mức giảm 7,08% trong tháng 1 đã giảm mạnh 31,73% trong tháng 6. Sau đó mức giảm thấp dần và đến tháng 12-2023 giá xăng dầu đã tăng 2,03% so với cùng kỳ năm trước.
Cũng trong báo cáo này, Tổng cục Thống kê đã chỉ ra nguyên nhân làm tăng CPI năm 2023. Đó là do một số địa phương tăng giá học phí năm học 2023-2024 theo lộ trình; giá xi măng, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào, cùng với đó giá thuê nhà ở tăng cao.
Bên cạnh đó, do nhu cầu sử dụng điện tăng cùng việc EVN điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, cũng là nguyên nhân làm chỉ số giá nhóm điện sinh hoạt tăng 4,86%, tác động làm CPI chung tăng 0,16 điểm phần trăm.
Ngoài ra, giá dịch vụ y tế được điều chỉnh; dịch vụ bảo hiểm y tế tăng theo mức lương cơ sở mới từ tháng 7-2023 cũng là các yếu tố tác động tới CPI năm nay.
Nhìn chung, lạm phát cơ bản tháng 12 tăng 0,17% so với tháng trước; tăng 2,98% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 4,16% so với năm 2022; cao hơn mức tăng CPI bình quân chung.
Chỉ số giá vàng bình quân năm 2023 tăng 4,16%
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, giá vàng trong nước biến động cùng chiều với giá vàng thế giới. Tính đến ngày 25-12, bình quân giá vàng thế giới ở mức 2.040,77 USD/ounce; tăng 2,93% so với tháng 11-2023 do FED quyết định giữ nguyên lãi suất và dự kiến có ba đợt giảm lãi suất trong năm 2024.
Bên cạnh đó, những khó khăn đến từ thị trường chứng khoán cùng nhu cầu dự trữ vàng của các ngân hàng Trung ương và khu vực châu Á trong dịp cuối năm cũng là nguyên nhân tác động đến giá vàng trên thế giới.
Trong nước, chỉ số giá vàng tháng 12 tăng 3,98% so với tháng trước; tăng 13,13% so với cùng kỳ năm trước; bình quân năm 2023 tăng 4,16%.
