Trong văn bản vừa gửi đến Bộ GTVT, Cục Đăng kiểm Việt Nam khẳng định lượng phương tiện đến kiểm định tại các Trung tâm đăng kiểm (TTĐK) trong những tháng tới sẽ gia tăng, đặc biệt tại Hà Nội, TP.HCM và một số địa phương khác.
Nhiều lý do dẫn đến ùn tắc đăng kiểm thời gian tới
Đánh giá cụ thể, Cục Đăng kiểm cho biết hiện cả nước có 271/288 TTĐK với 435/536 dây chuyền kiểm định đang hoạt động, phục vụ trung bình 626.400 phương tiện mỗi tháng. Với công suất kiểm định trên, các trung tâm đăng kiểm hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu của người dân trong những tháng cuối năm 2023 và trong năm 2024, bởi lượng xe cao nhất trong thời gian này cũng chỉ đạt hơn 500.000 phương tiện/tháng.
Tuy nhiên, Cục cho rằng do việc phân bổ mật độ các TTĐK không đồng đều về mặt địa lý dẫn đến có chỗ thiếu, chỗ thừa. Cộng thêm chính sách giãn đăng kiểm tự động hết hiệu lực… sẽ dẫn đến tình trạng ùn tắc có nguy cơ tái diễn.
Về nhân lực, Cục Đăng kiểm cũng cho biết hiện nay toàn ngành có khoảng 700 đăng kiểm viên tại các TTĐK bị khởi tố và nghỉ việc, trong đó có 300 đăng kiểm viên bị khởi tố nhưng được tại ngoại vẫn đang làm việc tại 81 TTĐK. Phần lớn họ đang tham gia hỗ trợ tích cực cho hoạt động kiểm định hiện nay.
Tuy nhiên, Cục đăng kiểm cho rằng thời gian tới khi vụ án được đưa ra xét xử, các đăng kiểm viên có bản án do vi phạm các quy định liên quan đến lĩnh vực kiểm định, Cục Đăng kiểm buộc phải thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên. Như vậy, sẽ có những TTĐK không thể hoạt động, vì họ sử dụng hầu hết nhân viên đăng kiểm bị khởi tố.
Thêm vào đó, Nghị định 30/2023 của Chính phủ quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới đưa ra quy định trường hợp TTĐK có từ hai đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ trong thời gian 12 tháng liên tục sẽ bị tạm đình chỉ hoạt động kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới trong thời gian 3 tháng. Theo đó sẽ có 69 TTĐK tại 24 tỉnh, thành buộc phải tạm dừng hoạt động.
Tổng hợp các khó khăn trên, Cục Đăng kiểm dự báo số địa phương xảy ra ùn tắc đăng kiểm là 31 tỉnh, thành gồm: Bắc Kạn, Bình thuận, Đồng Nai, Đồng Tháp, Hà Giang, Hà Nội, Kon tum, Lâm Đồng, Thái Bình, Thừa Thiên Huế, TP.HCM, Trà Vinh, Bắc Giang, Bắc Ninh, Bình Dương, Đà Nẵng, Gia Lai, Hà Tĩnh, Hưng Yên, Nghệ An, Quảng Ngãi, Phú Yên, Quảng Nam, Sơn La, Thái Nguyên, Hải Dương, Đắc Lắk, Bình Định, Cần Thơ, Hòa Bình và Tuyên Quang; trong đó, có những tỉnh không còn TTĐK để hoạt động như Bắc Kạn, Hòa Bình và Thái Bình.
Việc nguy cơ xảy ra ùn tắc phương tiện kiểm định tại 31 tỉnh, thành nêu trên thậm chí có thể còn bị tăng lên ở nhiều tỉnh, thành khác do phương tiện ở các địa phương bị ùn tắc, ùn ứ di chuyển đến địa phương không bị ùn tắc để kiểm định.
Đề xuất tiếp tục sử dụng đăng kiểm viên sai phạm để làm việc
Trước khó khăn đó, Cục Đăng kiểm đề xuất Bộ GTVT có ý kiến để UBND các tỉnh, thành kịp thời chỉ đạo Sở GTVT có sự chuẩn bị, chủ động có giải pháp triển khai thực hiện. Song song đó, liên hệ với các địa phương khác có các TTĐK dư thừa năng lực kiểm định để trưng dụng, bổ sung tạm thời lực lượng đăng kiểm viên cho các TTĐK trên địa bàn bị thiếu hụt, hoặc cho đầu tư thêm mới TTĐK bị thiếu.
Cục Đăng kiểm cũng đề nghị Bộ GTVT có văn bản báo cáo Chính phủ và các cấp có thẩm quyền xem xét cho các TTĐK có từ hai đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên vẫn được phép hoạt động, để phục vụ nhu cầu cấp thiết của dân, tránh tình trạng quá tải.
Cạnh đó, cho phép Cục Đăng kiểm chưa thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên và cho phép tiếp tục làm việc đối với các đăng kiểm viên bị tòa án xét xử nhưng cho hưởng án treo không bị nghiêm cấm hành nghề.
Vì Cục Đăng kiểm nhận định số lượng đăng kiểm viên bị xét xử rất lớn, nên sẽ có rất nhiều tỉnh, thành không thể đáp ứng được nhu cầu kiểm định phương tiện của người dân và doanh nghiệp. Trong khi việc đào tạo bổ sung lực lượng đăng kiểm viên đòi hỏi phải có thời gian do tính chất đặc thù của lĩnh vực Đăng kiểm.
“Do đó, để hạn chế thiệt hại cho người dân và doanh nghiệp, tránh ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế - xã hội và giúp cho các đăng kiểm viên mắc sai phạm nhẹ có cơ hội sửa chữa lỗi lầm, lấy công chuộc tội, tiếp tục phục vụ cho lĩnh vực đăng kiểm…”- Cục Đăng kiểm cho hay.
Ngoài ra, Cục Đăng kiểm cũng kiến nghị Bộ GTVT báo cáo Chính phủ sớm ban hành Nghị định cho phép Bộ GTVT ban hành giá dịch vụ kiểm định xe cơ giới đang lưu hành theo hình thức giá tối đa để trên cơ sở đó Bộ GTVT sớm ban hành Thông tư điều chỉnh mức giá dịch vụ kiểm định xe cơ giới đang lưu hành.
Cục Đăng kiểm vừa có văn bản đề nghị Sở GTVT chủ động báo cáo đề xuất với các cấp có thẩm quyền để có các giải pháp phù hợp nhằm phòng ngừa, hạn chế tình trạng ùn tắc phương tiện đến kiểm định trong thời gian sắp tới. Song song đó, có thể chủ động liên hệ và đề nghị các Sở GTVT địa phương khác có các TTĐK dư thừa năng lực kiểm định để trưng dụng, bổ sung tạm thời lực lượng đăng kiểm viên cho các TTĐK trên địa bàn bị thiếu hụt.