Một đàn anh sống lâu năm tại KCN Sóng Thần nói: “Hiện nay không gì lợi nhuận mà an toàn bằng kinh doanh phế liệu. Còn hơn cả heroin nữa!”. Tuy nhiên, chỉ một nhóm người có tiền và mối quan hệ mới làm được.
Số má giang hồ
Tôi gõ cửa một công ty sản xuất phụ tùng xe đạp ở khu vực 434 (Thuận An, Bình Dương), anh bảo vệ tên Nghĩa khuyên tôi đừng đụng tới mối hàng của các đầu nậu vùng này. Tôi nói xin gặp ông giám đốc để trả giá mua cao hơn. Anh bảo vệ bước ra khỏi chỗ gác, hỏi: “Cậu nói giỡn hả?”. Sau đó nói C. “điên”, Th. “đen”... là mối ruột hầu hết các công ty khu vực này rồi. Dù tôi có trả giá cao hơn năm lần thì các công ty cũng không dám bán.
C. “điên”, Th. “đen” là đối tượng hình sự có hồ sơ theo dõi tại công an địa phương, thấy lĩnh vực phế liệu dễ kiếm tiền nên gần đây tập tành nhập cuộc. Lúc đầu, cả hai không có tiền nhưng có sẵn “số” giang hồ nên cứ đến các công ty đặt thẳng vấn đề bán phế liệu hay là bị dằn mặt! Một số công ty muốn được yên ổn làm ăn, đành chấp nhận bán phế liệu cho nhóm đối tượng này. Lấy được mối, cả hai sang lại cho người khác để lấy tiền “tươi”.
Ngoài ra, nhiều tay anh chị một thời nay cũng chuyển qua lĩnh vực kinh doanh phế liệu như H. “radar”, L. “linh”, T. “đen”…
Bà L., chủ vựa phế liệu ở khu vực ngã tư Ông Xã (Thuận An, Bình Dương), thừa nhận C. “điên”, Th. “đen” có “số má” nhưng bà thách cả hai đụng tới các mối phế liệu của vợ chồng bà. “Nó mạnh hơn mình một chút về cái thành tích bất hảo của nó thôi. Nó thử hớt tay trên của mình coi nó có yên không” - bà L. nói.
Đầu tháng 11-2011, tôi theo chân một người mua phế liệu tìm đến một công ty sản xuất phụ tùng xe đạp tại KCN Sóng Thần. Sau vài lần đặt vấn đề nhưng ông chủ công ty trên cố ý đòi giá cao hoặc đặt cọc số tiền gần 1 tỉ đồng, “đại ca” mua phế liệu bực mình bỏ về và tuyên bố: “Không uống rượu mời mà thích uống rượu phạt, rồi có người xuống phạt vài trăm triệu về các lỗi của công ty cho coi”.
Sắt, thép phế liệu trong Công ty TNHH Quốc tế Sonics VN (KCN Đồng An, Thuận An, Bình Dương). Ảnh: BV
Một người mua phế liệu (giữa) đang to tiếng trước Công ty Sonics VN do tranh chấp quyền mua phế liệu. Ảnh: BV (chụp từ video của công ty)
Xưởng phế liệu của một đại gia phế liệu ở quận Bình Tân, TP.HCM. Ảnh: BV
Một lời của sếp…
Ông T. (quê Thanh Hóa) gặp tôi vài lần, đến lần gặp sau mới chịu chỉ “chiêu” làm ăn nghề phế liệu. Để chứng minh cho khả năng quan hệ của mình, ông T. gọi điện thoại cho một “sếp” trong lĩnh vực tài nguyên môi trường ở Hà Nội đang vào kiểm tra các KCN vùng giáp ranh tỉnh Bình Dương - TP.HCM: “Anh đang ở Bình Dương à, giờ rảnh không, em tới đón đi ăn trưa?”. Rồi ông quay lại phía sau: “Sếp bận rồi, không đi ăn chơi được!”.
Ông xướng tên từng vị làm trong ngành công an, tài nguyên môi trường cấp bộ, tỉnh và nói rất thân thiết. Tôi hỏi vặn lại: “Vậy họ có giúp được mình nhiều không?”. Ông T. nói: “Mấy ổng giúp mình nhiều chớ, anh em quen thân mà! Một lời của mấy ổng đáng giá hàng trăm triệu đó. Giờ anh đưa cho em 500 triệu đồng để em đi lo coi có hiệu quả bằng mấy ổng nói một tiếng không!”.
Ông T. đắc chí kể tại KCN Sóng Thần, nhờ có “bề trên” nói cho vài tiếng mà ông đã ký hợp đồng mua phế liệu được hàng chục công ty. Hầu hết là công ty “ngon” như sản xuất tôn, bóng đèn. một công ty trung bình mỗi tháng ông T. thu lợi nhuận từ 200 triệu đồng trở lên.
Trong lần đi cùng một đại gia phế liệu khu vực Bình Dương, tôi chứng kiến chuyện lợi dụng mối quan hệ để tạo sức ép với các đối thủ khác. Một quan chức khi vào kiểm tra tại Công ty S. đã được một đại gia phế liệu dặn là phải xử phạt thật nghiêm vì trước đó vài giờ, giám đốc Công ty S. không chịu ký hợp đồng bán phế liệu giá rẻ với người này. Vị cán bộ này lập tức cho nhân viên kiểm tra, tìm các lỗi vi phạm của nhà máy và lập biên bản.
Ngay sau đó, trợ lý giám đốc Công ty S. gọi điện thoại lại và cầu cứu giúp đỡ. Lúc này vị đại gia phế liệu cũng làm “kiêu”, vẻ bất cần. Cuối cùng thì phía Công ty S. phải ký hợp đồng bán phế liệu cho đại gia này để không bị làm khó.
Theo “bật mí” của ông này, khi liên hệ công việc, tốt nhất là gặp các sếp bên ngoài nơi làm việc. Chẳng hạn, rủ đi ăn nhậu, gặp sếp nào khoái mấy khoản “mát mẻ” thì sắp xếp các điểm ăn chơi để chiều. Khi sếp lên xe thì không cần phải hỏi cần đi đâu mà biết chở đến điểm mà sếp ưng ý. Nhiều lần như vậy, sếp gật gù khen “tâm lý” và “hợp rơ”. Như vậy có khi chính sếp chủ động giới thiệu “mối” phế liệu cho mình.
Phế liệu lên ngôi
Hiện tại ở các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, TP.HCM có hàng loạt đại gia phế liệu nằm trong danh sách “CLB ngàn tỉ”.
Tại TP.HCM, dân buôn phế liệu ai cũng biết ông L. thuộc hàng “cứng cựa’, có cơ ngơi đồ sộ tại khu vực đường Tên Lửa. Chúng tôi gõ cửa nhiều công ty tại KCN Tân Tạo, Vĩnh Lộc đặt vấn đề mua phế liệu thì hầu hết đã thuộc hợp đồng của đại gia L. Từ vốn và mối quan hệ rộng nên L. liên tục phát triển mạng lưới thu mua phế liệu ra tận khu vực miền Trung.
Ở Đồng Nai có bà A. cùng một vài “đại gia” chia sẻ quyền lực phế liệu tại hàng ngàn nhà máy, xí nghiệp trên địa bàn tỉnh. Người kinh doanh phế liệu ngoại tỉnh không có đất sống trên lãnh địa Biên Hòa, vì khi xe chở phế liệu vừa rời công ty là bị ngành chức năng “sờ gáy” trên đường. Theo giới kinh doanh phế liệu, số tiền mà bà A. thu lợi nhuận từ phế liệu phải đến hàng ngàn tỉ.
Chính lợi nhuận từ phế liệu đã kéo theo các nhân vật quyền lực nhúng tay vào, các đầu nậu cũng lợi dụng mối quan hệ của quan chức để được việc trong đàm phán hợp đồng thu mua. Do lợi nhuận cao, nhiều vụ “cướp” hợp đồng phế liệu gần đây thiệt hại tiền tỉ nhưng phía bị hại vẫn ngậm bồ hòn làm ngọt, người giật mối cũng không che giấu, thách thức đi kiện. Người mất mối không làm lớn chuyện, vì không muốn ngành chức năng vào cuộc lại ảnh hưởng tới chuyện làm ăn lâu dài và mất các mối tiếp theo.
NHÓM PHÓNG VIÊN
Công an sẽ theo dõi chặt
Gần đây, có chuyện giành giật nhau giữa các đối tượng thu mua phế liệu tại các KCN trên địa bàn tỉnh. Sự phát triển kinh tế của địa phương đồng thời cũng kéo theo nhiều phức tạp về các vấn đề xã hội. Cơ quan công an sẽ theo dõi chặt, nếu phát hiện tình trạng bảo kê, băng nhóm trong hoạt động thu mua phế liệu sẽ vào cuộc điều tra xử lý nghiêm.
Thiếu tướng VÕ THÀNH ĐỨC, Giám đốc Công an tỉnh Bình Dương
Kiểm tra việc “bán phế liệu trọn gói”
Theo quy định, những đơn vị, cá nhân có liên quan tới hoạt động mua bán phế liệu phải có giấy phép và có năng lực thực tế. Thế nhưng hiện một số DN giao bán trọn gói phế liệu kèm theo cả chất thải nguy hại dù người mua không có chức năng xử lý chất thải. Đặc biệt nguy hiểm khi có kèm theo chất thải nguy hại như có dính dầu nhớt, bóng đèn huỳnh quang… phía thu mua đem về không xử lý được (và cũng không có chức năng xử lý cũng như năng lực xử lý), họ đem chôn lấp hoặc thải bậy ra môi trường. Đó là phát sinh phức tạp đằng sau việc “giao trọn gói” phế liệu của một số DN. Hiện nay chúng tôi đang lên kế hoạch kiểm tra, xử lý hoạt động sai phạm trên.
Thượng tá LÊ MINH CHÂU, Trưởng phòng Cảnh sát môi trường, Công an tỉnh Bình Dương
