Kể từ khi cuộc xung đột giữa Israel và phong trào vũ trang Hồi giáo Hamas (kiểm soát Dải Gaza, Palestine) nổ ra vào tháng 10-2023, phía Israel nhiều lần nhấn mạnh rằng họ theo đuổi 2 mục tiêu: xóa bỏ sự quản lý của Hamas ở Dải Gaza và giải cứu tất cả con tin Israel bị Hamas giữ, theo tờ Financial Times.
Tuy nhiên, 3 tháng sau, nhiều người ở Israel, trong đó có ông Gadi Eisenkot – thành viên nội các thời chiến Israel – bắt đầu đặt câu hỏi liệu các mục tiêu của Israel ở Gaza có thể đạt được hay không.
Cuộc đổ bộ của Israel ở Gaza vẫn chưa đạt được mục tiêu
Ông Michael Milshtein – cựu sĩ quan tình báo Israel và chuyên gia về các vấn đề Palestine – cho biết Israel đang phải đối mặt một tình thế tiến thoái lưỡng nan.
“Chúng ta đã đến ngã ba: hoặc đạt được thỏa thuận đầy đủ [với Hamas về vấn đề con tin] và rút lui, hoặc tiến tới lật đổ hoàn toàn sự cai trị của Hamas và chinh phục toàn bộ Gaza. Chúng ta cần phải lựa chọn” – ông Milshtein nói.
Một số lãnh đạo cấp cao của Israel, bao gồm Thủ tướng Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và nhiều lãnh đạo cấp cao của quân đội Israel dường như đang nghiêng về phương án thứ hai. Theo đó, họ nhấn mạnh việc dù cho có giảm cường độ tấn công, lực lượng Israel vẫn cần phải tiếp tục chiến đấu ở Dải Gaza.
Họ cho rằng chỉ có sức mạnh quân sự mới khiến Hamas thả con tin và việc để Hamas kiểm soát Gaza là điều không thể chấp nhận được. Ông Netanyahu nhiều lần nhấn mạnh rằng Israel vẫn đang chiến đấu để đạt được “chiến thắng toàn diện”.
Financial Times dẫn lời một quan chức quân sự cấp cao của Israel rằng: “Các thỏa thuận lâu dài với Hamas [trong quá khứ] là do tác động của áp lực. Chúng ta cần sử dụng sức mạnh quân sự. Chỉ thông qua trò chuyện với họ là không hiệu quả”.
Tuy nhiên, những người có quan điểm đối lập cho rằng điều kiện giam giữ thời chiến rất khắc nghiệt, nên hơn 130 con tin Israel còn lại ở Gaza có lẽ không thể chịu đựng lâu được. Việc Israel tiếp tục chiến đấu trong thời gian dài có thể ảnh hưởng số phận các con tin.
Ngoài ra, đến nay, 3 lãnh đạo cấp cao nhất của Hamas là ông Yahya Sinwar, ông Mohammed Deif và ông Marwan Issa vẫn chưa bị bắt. Do đó, việc Israel có thể xóa bỏ sự quản lý của Hamas ở Gaza hay không vẫn còn là ẩn số.
Tại các khu vực phía bắc Gaza, các thành viên Hamas tái xuất hiện sau khi Lực lượng Phòng vệ Israel rút quân.
Trong thời kỳ ác nhiệt nhất của xung đột Israel-Hamas vào cuối tháng 12, Lực lượng Phòng vệ Israel có gần 4 sư đoàn thiết giáp và bộ binh, được pháo binh yểm trợ, hoạt động từ TP Gaza (bắc Gaza) đến TP Khan Younis (nam Gaza). Israel cũng đã huy động hàng trăm ngàn quân dự bị kể từ khi xung đột nổ ra.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng cho đến nay, những thành tựu quân sự của lực lượng Israel vẫn mang tính chiến thuật hơn là chiến lược.
Phía Israel ước tính khoảng 10.000 trong khoảng 30.000 thành viên Hamas đã bị giết. Ngoài ra, 17 trong số 24 tiểu đoàn của nhóm này đã “bị giải tán”, nghĩa là không còn khả năng hoạt động như các đơn vị quân sự có tổ chức.
Tuy nhiên, ông Milshtein lập luận rằng những con số này không có ý nghĩa nhiều. Theo Financial Times, thay vì tấn công theo quy mô lớn, Hamas chia lực lượng thành các nhóm nhỏ, triển khai bắn tỉa, dùng thiết bị nổ tự chế và rocket để tấn công lực lượng Israel.
Ngoài ra, đến nay, Israel vẫn chưa phá hết hệ thống đường hầm của Hamas. Trong khi đó, nhiều nguồn tin cho rằng Hamas giữ các con tin trong các đường hầm chằng chịt bên dưới Dải Gaza.
Xung đột kéo dài đến khi nào?
Thông qua việc đổ bộ vào Gaza, lực lượng Israel đã hạn chế việc Hamas bắn rocket vào lãnh thổ của nước này. Điều này cho phép hầu hết lãnh thổ Israel, bao gồm miền nam nước này, trở lại trạng thái bình thường.
Tuy nhiên, Hamas vẫn giữ được khả năng phóng rocket, đặc biệt là từ những khu vực mà bộ binh Israel chưa tiếp cận được.
Tại Gaza, Israel hiện còn 2 sư đoàn. Các nhà phân tích và quan chức Israel cho biết nước này muốn thực hiện giai đoạn “cường độ thấp”. Chiến thuật này cho phép Israel vừa duy trì hoạt động ở Gaza, vừa sẵn sàng đối phó với nguy cơ xung đột ở biên giới Israel-Lebanon.
Sư đoàn đầu tiên đã bao vây Khan Younis – TP lớn thứ hai ở Gaza và là thành trì của Hamas ở miền nam dải đất. Giao tranh ác liệt đã diễn ra tại đây trong nhiều tuần qua, cả trên và dưới mặt đất.
Tại Khan Younis, lực lượng Israel cũng đang cố gắng tìm kiếm các con tin và truy tìm các nhân vật cấp cao của Hamas.
Sư đoàn thứ hai có nhiệm vụ “chia” Gaza làm đôi, giữ một hành lang phân chia phía bắc và phía nam dải đất, song song với việc tiến hành các hoạt động quân sự ở cả hai miền. Một số thành viên của sư đoàn này đang thiết lập “vùng đệm” rộng khoảng 1 km, tại khu vực tiếp giáp giữa Gaza với Israel.
Những người ủng hộ kế hoạch hiện tại của Israel cho biết chiến lược tổng thể là làm suy giảm dần khả năng của Hamas. Các giải pháp hiện tại gần giống như chiến lược mà Israel đã triển khai tại Bờ Tây vào đầu những năm 2000.
“Năm 2002, chúng tôi mất khoảng 1 tháng để chiếm được các TP và mất 3 hoặc 4 năm nữa để ‘dọn sạch’ Bờ Tây, giảm số lượng khủng bố và cơ sở hạ tầng của chúng” – ông Yakov Amidror, cựu cố vấn an ninh quốc gia Israel, nói.
Theo Financial Times, dường như phía Israel đang chuẩn bị cho một cuộc chiến kéo dài với Hamas.
“Chúng tôi có thể tiếp tục thêm 1 năm nữa hoặc hơn. Và chúng ta sẽ xem ai giành chiến thắng” – Financial Times dẫn một nguồn tin quân sự Israel.
